Kalem ve silgide fiyatlar uçtu: Öğrencilerin hata yapma lüksü kalmadı

Emirhan Durmaz

İZMİR - Okulların açılmasına hayli az bir zaman kaldı. Ancak defter, kalem, silgi, kıyafet gibi masraflar velileri düşündürüyor. Bir defter ortalama 40 liraya, kurşun kalem 25 liraya, silgi 10 liraya yükseldi. Okul kıyafetleri 1200 liraya kadar çıktı. Böyle olunca ebeveyn çocuk hattındaki uyarı sistemine yeni kalemler eklendi. Bir veli, fiyatlar nedeniyle “Oğluma ‘boş yere defterini karalama’ diyorum” şeklinde hatırlatma yaptığını söyledi. 

‘BİR SİLGİ 20-30 LİRA OLUR MU?’

Kızı Esila’nın bu yıl 1. sınıfa başlayacağını belirten Ebru Keskin, “Fiyatlar akıl alır gibi değil. Bir çocuğum daha var. O ortaokulu bitirdi bu sene. Eskiden cebine 20 lira koyar, okula yollardık, idare ederdi. Şimdi nasıl yollayacaksınız? Bir silgi 20-30 lira olur mu? Çocuk bunlar sonuçta, oynuyorlar, yaramazlık yapıyorlar. Hiç mi bir eşyası kaybolmayacak? Bir kalem, bir silgi daha almamız gerekse tekrar 50-60 lira. 80 yapraklı defter 50 lira. Oğluma ‘sakın boş yere defterini karalama’ diyorum. Peki ne yiyecek çocuklar? Simit olmuş 10 lira, tost 30-40 lira. Üstelik içinde ne olduğu bile belli değil. Evden yollayacağız, o ayrı dert. Tost ekmeği, peyniri derken mutfağa girdik mi yandık. İşin içinden çıkılabilir gibi değil” diyor.

‘HEPSİNİ ALMAK ASGARİ ÜCRETİN YARISI’

 Oğlu bu sene ortaokula başlayacak olan Saliha Güngör ise, “Oğlum önümüzdeki haftalarda 5. sınıfa başlıyor. Çocuklarımız okusunlar, faydalı insanlar olsunlar istiyoruz. Başka bir derdimiz yok. Zaten onlar için yaşıyoruz. Ancak bu şartlarla ne yapacağımızı bilmiyoruz. Okulun tişörtünü, uzun kollusunu ve pantolonu aldık, 950 lira ödedik. Kapüşonlu tişörtü ‘kış gelsin öyle alalım’ dedik. 450 lira da o tutuyor ama artık son damlamıza kadar verdik. Her şeyi tam takım dizeyim derseniz, asgari ücretin yarısı ediyor. Nasıl olacak bu iş? Ayakkabısını dedesi aldı. En ucuzu 1000-1500 lira ayakkabının. Evden gönderirken ‘sakın topa vurma’ diye tembihliyorum. Hâlbuki çocuk onlar, teneffüse çıktıkları zaman oynamaları, enerjilerini atmaları lazım. Ama biz de cebimizi düşünerek refleks gösteriyoruz. Çok üzücü” diye konuşuyor.

‘ÇOCUĞUMUN RESİM VE MÜZİK DERSLERİNDEN MUAF TUTULMASINI İSTEYECEKTİM’

Ayhan Duran da okul masraflarından şikayetçi: “7 deftere 300 lira ödedim. Resim defteri 70 lira, resim dosyası 150 lira; kuru boyası ayrı, sulusu ayrı, pasteli ayrı. Say say bitmiyor. Flüt aldık, 200 lira. Bizim zamanımızda okulun mandolini vardı, hepimiz onu çalardık. Az kalsın MEB’i arayıp çocuğumu ‘resim ve müzik dersinden muaf tutun’ diyecektim. Devlet zorunlu ders diyorsa, gerekli ekipmanları da sağlamak zorunda. Nasıl derslerin kitaplarını veriyorsa, boyasını, flütünü de versin. Durumu olmayan ne yapacak? 1000 lira sadece etkinlik dersleri için gitti. Bin lira ne demek asgari ücretli için, emekli için biliyorlar mı? Bu yaşıma geldim böyle bir düzen görmedim” ifadelerini kullanıyor. 

‘KDV ORANLARI DÜŞÜRÜLMELİ’

Tüm Kırtasiyeciler Derneği (TÜKİD) Başkanı Vecdet F. Şendil, TÜKİD’in Ağustos 2023 tarihli basın bülteninde yer alan demecinde kırtasiye ürünlerinin geçen yıla kıyasla yüzde 40 ile yüzde 75 arasında artış gösterdiğini belirterek, “Ürün fiyatları, alım gücü ve tercihlere göre değişkenlik gösteriyor. Örneğin 200 liraya da çanta alınabiliyor 800 liraya da. Bu yıl bir çanta ortalama 800 ila 1200 lira arasında doluyor” dedi.

Öte yandan Şendil, KDV oranlarının zorluk yarattığını ise şu sözlerle ifade etti: “2004’te alınan kararla, kurşun kalem, boya kalemi, suluboya, pastel boya, okul defteri, silgi, kalemtıraş, cetvel, pergel, gönye, iletki gibi kırtasiye ürünlerinde KDV yüzde 18'den yüzde 8'e indirilmişti. Buna karşın versatil kalem (mekanik kurşun kalem) gibi bazı ürünlerde oran yüzde 18 olarak kalmıştı. Resmi Gazete’de yayınlanan son kararlarla birlikte bu oran yüzde 20 olmuştu. Bu oran yüzde 10’a düşmeli. Silgi, kurşun kalem, defter, boya gibi kırtasiye malzemeleri de en az gıda kadar temel ihtiyaç. Dar gelirli kişilerin kırtasiye ürünlerine daha kolay ulaşımı ve sektörün önünün açılması için yüzde 10 olan KDV oranının yüzde 1’e düşürülmesini istiyoruz. En kısa sürede kırtasiyedeki KDV oranının makul seviyelere düşürülmesini bekliyoruz.”