Karadeniz'de değişim gerçekleşti mi?

TRABZON - 31 Mart Yerel Seçimleri CHP'nin birinci parti konumuna gelmesi ve haritanın büyük bölümünün kırmızıya boyanması ile sonuçlandı. 14 Mayıs Seçimleri'nden 10 ay sonra gerçekleşen bu değişim AK Parti'nin oy deposu olarak görülen Karadeniz Bölgesi'nde de kısmi olarak gerçekleşti.

Seçimde Türkiye genelinde ilk iki sırayı alan AK Parti ve CHP'yi kıyaslayacak olursak; 2019 Yerel Seçimleri'nde Karadeniz kıyı şeridinde il olarak sadece Sinop ve Artvin'i kazanabilen CHP, 31 Mart'ta bu illerdeki hakimiyetini korurken Zonguldak, Bartın, Kastamonu ve Giresun'u da kırmızıya boyadı. CHP'nin merkez ilçelerini kazandığı Trabzon ve Ordu 2012 öncesinde olduğu gibi büyükşehir değil de il statüsünde olsaydı bu kentleri de haritada kırmızı renkte görecektik.

2019'da Karadeniz kıyı şeridinde 21 belediye kazanabilen CHP, 31 Mart'ta bu rakamı 29'a çıkardı. 2019'da Karadeniz kıyı şeridinde 3'ü büyükşehir olmak üzere 6 il, 82 ilçe belediyesi kazanan AK Parti, 31 Mart'ta bölgede 2 il ve 16 ilçe belediyesini kaybetti.

ARTVİN'DE CHP HAKİMİYETİNİ SÜRDÜRDÜ

Ülke geneline nazaran AK Parti'nin Karadeniz'de hakimiyetini koruduğu düşünülse de bölge illerinde özellikle ilçelerde önemli değişimler yaşandı. Bölgenin doğusundan başlarsak AK Parti'nin en zayıf olduğu Artvin'deki en güçlü olduğu ilçelerden Yusufeli ve Murgul'u kaybetti. İlçe merkezinin baraj nedeniyle 7. kez taşınması yüzünden sık sık mağduriyetlerle gündeme gelen kenti CHP tam 50 yıl sonra genç adayı Barış Demirci ile kazandı. Murgul da 10 yıl sonra CHP'ye dönen ilçelerden oldu. Bir önceki dönem CHP'nin kazandığı Arhavi, Şavşat ve Ardanuç ise AK Parti'ye geçti.

RİZE'DE CHP VİTES ARTIRDI

Karadeniz'de dikkat çekici değişimlerin yaşandığı illerden biri de Rize oldu. 2019'da 20 yıl sonra Fındıklı'yı kazanarak Rize'de belediye yönetme şansı elde eden CHP, bu ilçenin yanına Pazar ve Ardeşen'i de ekledi. 350 bin nüfuslu Rize'nin 92 binini oluşturan 3 ilçeyi kazanmak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın memleketi Rize'de hiç de küçümsenmeyecek bir durum. Rize'deki değişim CHP'nin kazandığı 3 ilçeyle de sınırlı kalmadı. Bir önceki dönem MHP'nin kazandığı Derepazarı ve İkizdere'yi geri alan AK Parti'ye esas uyarıyı ise 2019'da yüzde 73 oy aldığı Rize merkezdeki oylarının yüzde 54'e kadar düşmesi verdi.

TRABZON'DA CHP MERKEZİ KAZANDI, AK PARTİ ÖNEMLİ KAYIPLAR VERDİ

AK Parti bölgede en önemli kayıplardan birini Trabzon'da yaşadı. 824 bin nüfuslu Trabzon'un 322 bininin yaşadığı merkez ilçesi Ortahisar'ı CHP'ye kaptıran AK Parti, ayrıca 2 ilçeyi daha kaybetti. Vakfıkebir AK Parti'den bağımsıza, Arsin ise Yeniden Refah'a geçti. AK Parti büyükşehiri farkla kazansa da 2019'da yüzde 64 olan oyu yüzde 51'e geriledi.

20 yıl sonra Trabzon'un merkezini ve Beşikdüzü'nü kazanan, Çarşıbaşı ve Maçka'yı ufak farklarla kaybeden CHP, kentte oylarını önemli ölçüde artırdı. Trabzon'da CHP'nin ardından kazananlardan biri de Yeniden Refah oldu. Arsin'i kazanarak kentteki ilk belediyesini yönetecek olan Milli Görüş temsilcisi parti 4 ilçede de ikinci sırayı aldı. MHP, kentte 2019'da kazandığı Çarşıbaşı ve Şalpazarı'nı ufak farklarla korurken İYİ Parti de Yomra'yı yeniden kazanma başarısı gösterdi.

GİRESUN CHP'YE GERİ DÖNDÜ

Hemen her dönem parti değişimlerinin yaşandığı Giresun da CHP'nin kırmızıya boyadığı iller arasında yer aldı. 2019'da 280 oy farkla AK Parti'nin kazandığı Giresun'da CHP bu kez beklenilmeyen bir fark attı. Adayı Fuat Saka ile Giresun'da yüzde 54'e ulaşan CHP, Espiye'yi 10 yıl sonra, Görele ve Bulancak'ı 25 yıl sonra kazandı. Giresun'da CHP 2019'da kazandığı Piraziz'i AK Parti'ye, Eynesil'i MHP'ye, Tirebolu'yu ise İYİ Parti'ye kaybetti. CHP'nin kentte kazandığı 4 belediye 461 bin nüfusun 283 binini oluşturuyor.

Giresun merkezin dışında Görele, Bulancak ve Espiye'yi kaybeden AK Parti, MHP'deki Aluçra, Çamoluk ile CHP'deki Piraziz'i kazandı. MHP Yağlıdere ve Eynesil'i, Saadet Partisi de Çanakçı'yı kazandı.

ORDU'DA MERKEZ 10 YIL SONRA CHP'YE GEÇTİ

Karadeniz'de dikkate değer değişimlerin yaşandığı illerden biri de büyükşehir sonuçlarına halen itirazların sürdüğü Ordu oldu. AK Parti kentte Hilmi Güler ile büyükşehir belediyesini yeniden yüzde 40 ile kazanırken İYİ Parti adayı Enver Yılmaz yüzde 36'da kaldı. Fakat ilçelerde önemli değişimler oldu. 2019'da ittifakı MHP'ye bıraktığı İkizce ve Çamaş dışında yalnızca Gülyalı'yı CHP'ye kaybeden AK Parti, 31 Mart'ta ittifakı MHP'ye bıraktığı İkizce ve Gülyalı dışında tam 6 ilçeyi kaybetti. Bu ilçelerden en önemlisi de CHP'nin 10 yıl sonra kazandığı merkez Altınordu ilçesi oldu.

Bir önceki dönem Gülyalı'yı CHP'ye kazandıran partinin genç yüzü Ulaş Tepe bu kez 775 bin nüfuslu Ordu'nun 3'te 1'inin yaşadığı merkez ilçeyi kazanma başarısı gösterdi. CHP kentte ayrıca Çamaş, Gürgentepe ve Kabataş'ta zafere ulaştı. Kentte ayrıca İYİ Parti Korgan'ı, Yeniden Refah da Çaybaşı'nı kazandı.

DEĞİŞİM EN AZ SAMSUN'A ETKİ ETTİ

Karadeniz'de değişimin yansımalarının en az olduğu ilin ise Samsun olduğunu söylemek mümkün. AK Parti, büyük oranda gücünü koruduğu şehirde kayıpları ise Yeniden Refah'a verdi. Büyükşehir belediyesini yeniden kazanan AK Parti, 2019'da İYİ Parti'ye kaybettiği en büyük nüfusa sahip merkez ilçelerden İlkadım'ı yeniden kazanma başarısı gösterdi. Kavak, Ladik ve Ayvacık'ı Yeniden Refah'a kaptıran AK Parti, aday çıkarmayıp MHP'yi desteklediği Salıpazarı'nı ise yine Cumhur İttifakı içerisinde yer alan BBP'ye, Yakakent'i İYİ Parti'ye, Çarşamba'yı da bağımsız adaya kaybetti. Kentte MHP ise mevcut ilçeleri Alaçam ve Asarcık'ı korudu.

Bölge genelinde önemli belediyeler kazanan CHP ise Samsun'da sadece 2019'da kazandığı merkez ilçelerden Atakum'u korumayı başardı. CHP açısından Samsun'da elde edilen sonuçların bölgeye nazaran olumsuz geçtiği söylenebilir.

SİNOP'TA CHP HAKİMİYETİ GÜÇLENDİ

CHP, Karadeniz'de en güçlü olduğu illerden Sinop'ta belediye sayısını artırdı. İl belediyesi ve Ayancık'ı yeniden kazanan CHP, 31 Mart'ta Gerze'de de zafere ulaştı. 2019'da Sinop'ta kazandığı 9 belediyeden Gerze'yi CHP'ye kaybeden AK Parti bu ilçenin dışında kentin en büyük ilçesi Boyabat'ı Yeniden Refah'a, Saraydüzü'nü de MHP'ye kaybetti.

KASTAMONU 30 YIL SONRA CHP'YE GEÇTİ

CHP'nin kazanmasına en çok şaşırılan illerden biri Kastamonu olmuştu. Kentte 2019'da MHP ve AK Parti'nin ardından 3. sırada yer alan CHP, 31 Mart'ta yüzde 49 oyla Kastamonu'yu kırmızıya boyadı. Kentte il belediyesini 30 yıl sonra kazanma başarısını gösteren CHP, 2019'da kazandığı 3 ilçeden sadece Daday'ı koruyup Cide ve Araç ilçelerini kaybetti.

SEL FELAKETİ YAŞAYAN BOZKURT AK PARTİ'Yİ CEZALANDIRDI

Kastamonu'da dikkat çeken bir sonuç da Bozkurt ilçesinden geldi. 2021'de büyük bir yıkıma sebep olan sel felaketi yaşayarak 65 kişinin yaşamını yitirdiği kentte sandıktan AK Parti'ye ceza çıktı. AK Parti 2019'da yüzde 53 ile birinci çıktığı ilçede 31 Mart'ta yüzde 19'a gerileyerek 3'üncü parti konumuna düştü. MHP'nin de yüzde 41'den yüzde 31'e gerilediği ilçede bağımsız aday Muammer Yanık yüzde 42 ile seçimi kazandı.

MADEN KENTİ ZONGULDAK'TA CHP EMANETİNİ GERİ ALDI

CHP maden işçilerinin memleketi Zonguldak'ta da hakimiyetini güçlendirdi. 2019'da 4 ilçe kazanmasına rağmen il belediyesini AK Parti'ye devreden CHP, 5 yıl sonra emanetini geri aldı. AK Parti'nin yalnızca iki ilçe kazandığı Zonguldak'ta diğer tüm ilçe belediyelerinde CHP zafere ulaştı.

Bartın'da oylarını iki katına çıkararak belediyeyi MHP'den devralan CHP, Amasra ve Kurucaşile ilçelerini de kazandı. İlde AK Parti yalnızca Ulus ilçe belediyesini kazandı.

Değişimin etki etmediği illerden biri de Düzce oldu. Kentte 2019'da il ve Çilimli ile Gölkaya ilçelerini AK Parti, diğer 5 ilçeyi ise MHP kazanmıştı. Merkezi yeniden kazanan AK Parti, ilçe belediye sayısını Yığılca ve Gümüşova'yı kazanarak artırdı. MHP ise Cumayeri, Gölkaya ve Kaynaşlı'da zafer elde etti.