Kaş'ta yol isyanı: 5 dakikalık tasarruf için 5 milyon metrekare yok olacak

Osman Çaklı

DUVAR - Dünyaca ünlü plajlarıyla bilinen Antalya'nın Kaş ilçesinde 'Finike-Demre-Kaş-Kalkan' arasında mevcut yoldan yalnızca beş dakika tasarruf sağlayacak yeni otoban projesinin Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) toplantısı bugün saat 11.30’da Turan Erdoğan Yılmaz Fen Lisesi'nde yapıldı. Sit ve arkeolojik alanlar, meyve-sebze bahçeleri ile ormanlık arazilerin içinden geçirilecek otobana Kaşlılar tepkili. Otoban projesinin Kaş'ta yaratacağı etkiyi Kaş Çevre Platformu üyesi Ahmet Murat Akoy ile konuştuk.

Projeye ilgili daha önce "ÇED gerekli değildir" kararı verilmişti. Açılan yürütmeyi durdurma davası çevreciler tarafından kazanılmış olsa da yerel mahkemenin kararı üst mahkeme de durdurulmuştu. Bugün yapılan ÇED toplantısıyla birlikte, proje süreci başlamış oldu.

Kaşlılar, otobanın telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğuracağını savunuyor. Projenin ÇED dosyasına göre, yolun turizme, ekonomiye katkı sağlayacağı belirtiliyor. Ancak Kaşlılar, sürdürebilir nitelikteki turizmi, dolayısıyla ekonomisi deniz, doğa ve tarihe dayalı olan Kaş, otobanın yaratacağı ciddi boyuttaki doğa ve peyzaj tahribatı, tarım ve sit alanlarının kaybıyla nasıl bir kazanım elde edileceğini merak ettiklerini belirtiyor.

Projenin Finike'yi ilgilendiren kısmı tepkiler üzerine iptal edildikten sonra maliyetin 2 milyar 165 milyon 698 bin lira olacağı açıklandı. Bilirkişilerce maliyetin yaklaşık 5 milyar lira olacağı düşünülüyor. Proje halihazırda bulunan yoldan yalnızca beş dakika tasarruf sağlayacak. Kaşlılar, mevcut yolda iyileştirmeler yapılarak sürücüler açısından çok daha konforlu bir hal alacağını söylüyor.

RANTIN TAMAMLAYICI PROJESİ: OTOBAN

Kaş Çevre Platformu üyesi Ahmet Murat Akoy da 1/100.000 Antalya-Burdur-Isparta çevre planına göre bölgenin turizm alanı olarak belirlendiğine vurgu yaptı:

"Kaş tüm Türkiye sahil şeridinde, ekoturizm olarak nitelendirilen doğa ve kültür turizminin yapılabildiği ender korunmuş noktalardan biri."

Akoy, bölge ekonomisinin turizm ve tarım girdilerinden oluştuğunu söylüyor. Görece doğanın korunmuş olması, arkeolojik sit alanlarının bulunduğu bölgede, havalimanı ve diğer büyük projelere ek olarak otobanın bölgede 'nüfuzlu kişilere rant' alanı yaratacağı öngörülüyor.

Projeye göre Kaş-Kalkan arasında toplam 5.5 kilometre uzunluğunda üç tünel yapılacak. Toplam uzunluğu ortalama 420 metre olan viyadüklerin sayısı dört adet olacak. 843 metre uzunluğunda bir köprü de inşa edilecek. Akoy, viyadüklerin Balçıklı, Karayurt, Kumu ve Kaputaş (110 m) viyadükleri olduğunu söyleyerek, "Menfezleri, drenajları, alt ve üst geçitleri, yan yol bağlantıları, servis yolları, şantiyeleri, depo alanlarıyla birlikte toplamda sadece 27,8 km'lik bir yol için bu devasa bir inşaat faaliyeti ve para demek" diyor. Bölgeye yol yapıldığı ve imara açıldığı zaman 'yatırımcıların' gözünün de arazide olacağını işaret ederek, yerel ekonominin 'dışa' döneceğini savunuyor.

'BEŞ MİLYON METREKARE ARAZİ YOK OLACAK'

Bilirkişi raporuna göre, Kaş-Kalkan yolu yapıldığı taktirde, eğimi tutturmak için yapılacak dolgu, sanat yapıları, vb. nedeniyle en az 55-60 metre arasında olacak, kavşak ve kesişimlerde ise 120 metreye kadar çıkabilecek. Yolun, en dar kesiti (55 m) üzerinden doğrudan işlevsiz hale getireceği tarım alanı, mera, zeytinlik vb. kıymetli toprak kaybı ise en az 1 milyon 254 bin metrekare olacak. Kaşlılar, egzoz ve toz kaynaklı hava ve toprak kirliliği, gürültü, ekosistem ve su kayıpları nedeniyle dolaylı etkilenecek alanlar da hesaba katıldığında, 'en iyimser' tahminle toplamda 5 milyon metrekare alanın projeye 'feda' edileceğini ileri sürüyor.

Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın "Duyarlı Alanlar" haritasına göre 9 hassas alan bulunuyor. Bunlar, Likya Orkidesi Dağılım/Koruma Alanı, 1. Derece Doğal Sit statüsündeki Kalkan Güney Yamaçları ve 7 arkeolojik sit alanı. Akoy, yolun bu hassas alanlara çok yakın konumda olmakla birlikte bazı noktaların tamamen proje içerisinde kaldığını ifade ediyor.

'KAŞLILAR MEVCUT YOLUN İYİLEŞTİRİLMESİNDEN YANA'

Yolun 10 kilometresi dinamitlerle patlatılarak geçilecek. Akoy, 28.7 km'lik kısa bir güzergah için bu oranın (yüzde 30'undan fazlası) çok yüksek olduğunu, sadece çevrede yaratacağı tahribat değil, maliyet açısından da rasyonel olmadığını belirterek ÇED toplantısını şöyle anlattı: "Yolun taraftarı olduğunu söyleyenler bile projenin doğru güzergahta olmadığını söyledi. Yani tarım arazilerine zarar verileceğini ortak görüş olarak sundular. 'Yol isterim' diyenler de oldu. Projenin zararlarıyla ilgili arkeologlar ve akademisyenler de konuştular. Ancak genel eğilim, mevcut yolun iyileştirilmesinden yana oldu."

Kaşlılar, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yetkililerine mahkeme tarafından atanan bilirkişilerce hazırlanan raporun okunması yönünde telkinde bulunarak, projenin yapılmasına karşı olduklarını belirtti.