'Kayyım partisi' çığ gibi büyüyor: 82 belediye!

DİYARBAKIR - Barış ve Demokrasi Partisi (BDP), 2014 yerel seçimlerine özgüvenle katıldı. Müzakere süreci başlamış, insanlar bu sürecin sağladığı görece özgürlük ortamında oylarını kullanmışlardı. Sandıklar açıldığında BDP, 3’ü büyükşehir olmak üzere 11 il ile 95 ilçe ve beldede belediyeleri yönetmeye hak kazanmıştı.

Ama yerel seçimlerden birinci parti olarak çıkan iktidar partisi AK Parti için tablo hiç de iç açıcı değildi. AK Parti 2002’den bu yana iktidarda olmanın avantajını kullanarak seçime girmişti. Recep Tayyip Erdoğan gibi etki gücü olan bir lidere sahipti. Zamanla değişik isimler alsa da “çözüm süreci” olarak kabul görmüş, bölge insanlarını rahatlatmış bir sürecin adımlarını atmış bir partiydi. Bütün bu avantajlara rağmen nasıl olmuştu da AK Parti bölgede hedeflediği başarıyı yakalayamamıştı?

DEMİRTAŞ’TAN ‘DEMOKRATİK ÖZERKLİK’ VURGUSU

Zamanında BDP’nin bu başarısı ile AK Parti’nin bölgedeki başarısızlığı çok konuşuldu. Ülkenin siyasi haritası, özellikle milliyetçi kesimi huzursuz edecek boyutlarda şekillenmişti.

O dönem seçim sonuçlarını değerlendiren BDP Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, “103 belediyemizde BDP’nin yetki kazandığını söyleyebiliriz. Bunlardan 3’ü büyükşehir, 11 il, 69 ilçe, 23’ü belde belediyesi” diyerek gösterdikleri başarıyı anlatacaktı. Demirtaş, seçim değerlendirmesine ek olarak ‘demokratik özerklik’ hakkında da konuşacaktı: “İnsanlar yaşamlarına, kültürlerine, dillerine, tarihlerine oy veriyor. Araplardan, Süryanilerden, Ezidilerden de oy aldık. Başka dillerde ders kitapları basılması, bunların ücretsiz dağıtılmasına kadar elimizdeki imkanları kullanacağız. Hepsi demokratik özerklik dediğimiz halkın yerelde ihtiyaçları ve sorunlarının çözümünün bir parçası. Halk buna destek verdi, bunun gereğini yapmak boynumuzun borcu.”

HDP VE DBP SAHAYA ÇIKIYOR

Bundan sonra her şey çok hızlı gelişmeye başladı. Milletvekilleri Halkların Demokratik Partisi çatısı altında Meclis’te yer almaya başladı. Barış ve Demokrasi Partisi isim değiştirerek Demokratik Bölgeler Partisi adını aldı ve 103 belediyenin eşbaşkanları bu partiye geçti.

Daha sonra DBP’li belediyeler, eski genel başkanları Selahattin Demirtaş’ın vurguladığı demokratik özerklik projesini yasal çerçeve içinde hayata geçirmeye çalıştı. Devlet erkinin gözü DBP’nin üzerindeydi elbette. Belediye eş başkanlarının en büyük sıkıntısı da faaliyetlerinin devlet tarafından kriminalize edilmesiydi. AK Parti ile DBP/HDP arasındaki siyasi rekabet eşitsiz koşullarda yürüyordu elbette ama barış süreci vardı ve birçok sıkıntı “süreç” nedeniyle kısa sürede aşılıyor, en azından büyütülmüyordu.

Yıllardır türlü baskılara maruz kalmış, savaşı iliklerinde yaşamış Kürtlerin ‘politik’ olması kadar doğal bir şey olamaz herhalde. Bu politik olma hali de, malum, eleştiriden hiç uzak değildir. “Barış süreci”nde devleti eleştirmeye devam eden halk, zamanla oy verdikleri siyasilerin çalışma tarzlarına da yöneltti eleştiri oklarını. Bu süreçte en ağır eleştirileri, denilebilir ki belediyeler aldı.

7 HAZİRAN MİLLETVEKİLİ SEÇİMİ

Sonra bir gün, inişli çıkışlı devam eden “barış süreci”, hiç beklenmedik bir anda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir açıklamasıyla bitti. Türkiye 7 Haziran 2015 genel seçimlerine ağır koşullar altında girdi. HDP’nin Adana ve Mersin il binaları eş zamanlı olarak bombalandı. Parti büroları ve çalışanları yüzlerce kez saldırıya uğradı. Seçime iki gün kala HDP’nin Diyarbakır mitinginde patlayan bomba, aslında bundan sonra siyasetin daha güç koşullarda ilerleyeceğini gösterir nitelikteydi.

AK Parti 7 Haziran seçiminden umduğunu bulamadı. Tek başına iktidar olma şansını, HDP’nin başarısı engellemişti. Uzun süren koalisyon görüşmeleri sonuç vermedi. Türkiye 1 Kasım’da erken seçim için hazırlıklara başladı.

HDP, nerdeyse hiç miting yapamadan 1 Kasım seçimlerine katıldı. Aldığı oy sayısında düşüş görülse de seçim barajını aştı ve Meclis’e 3. büyük parti olarak girmeye hak kazandı.

‘Türkiye seçim atmosferinin geriliminden çıkacak, rahat bir nefes alacak’ beklentileri çok kısa sürdü. Seçim öncesi bölgede başlayan gözaltına almalar ve çatışmalar giderek büyüdü.

Bütün bu süreçte HDP’li milletvekilleri dokunulmazlıklarının kaldırılması, belediye başkanları ise tutuklanma tehdidiyle karşı karşıya kaldılar.

15 TEMMUZ…

15 Temmuz darbe girişimi bu kaos ortamında gerçekleşti. HDP’li ve DBP’li siyasetçiler, darbe girişiminin engellenmesini demokrasi için bir fırsat olarak değerlendirdiler. Ama hükümetin Olağanüstü Hal ilan etmesinden sonra dile getirdikleri kuşkular gerçekleşmeye başladı.

15 Temmuz başarısız darbe girişimi için Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı’nda şu değerlendirmeyi yapmıştı: “Eninde sonunda şu anda bu çıkış, bu hareket Allah’ın büyük bir lütfu. Bu tertemiz olması gereken Türk Silahlı Kuvvetleri’nin temizlenmesine vesile olacak bir harekettir.”

OHAL çerçevesinde çıkarılan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK) ile nasıl bir ‘lütuf’tan söz edildiğini Kürt siyasetçiler kısa sürede anlayacaktı.

BELEDİYE EŞ BAŞKANLARI TUTUKLANIYOR

HDP’li milletvekilleri eş genel başkanlarıyla birlikte gözaltına alınıp tutuklandı. DBP’li belediye eş başkanları da gözaltına alınıp tutuklandı, belediyelere kayyım atandı. Resmen kayyım atanmayan bazı belediyelerin faaliyet yetkileri kaymakamların onayına bağlanarak fiili kayyım uygulaması yapıldı.

Belediye eş başkanlarının tutuklanmasına gerekçe olarak, “belediyelerin kaynaklarını terör örgütüne aktarmak”, “PKK militanlarının cenazesine katılmak”, “terör örgüt üyesi olmamakla birlikte teröre yardım etmek” ve kimi toplantılarda yaptıkları açıklamalar gösterildi. Belediye eş başkanları suçlamaların asılsız olduğunu, hukukçular delilsiz gerekçelerle eş başkanların tutuklanmasının doğru olmadığını dile getiriyorlar. Ama Türkiye’de OHAL var ve belediye eş başkanları hakkında verilen kararların sorgulanamadığı bir süreç yaşanıyor.

OHAL’İN DEMOKRASİ LİSTESİ

Aşağıda kayyım atanan belediyelerin listesiyle birlikte, tutuklanan belediye eş başkanlarının listesi var. Listenin uzunluğu, ‘OHAL demokrasisi’ni gösterir nitelikte.

TUTUKLU BELEDİYE EŞ BAŞKANLARI

1 - Bekir Kaya - Van Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı

2 - Dilek Hatipoğlu - Hakkari Belediyesi Eş Başkanı

3 - Nurullah Çiftçi - Hakkari Belediyesi Eş Başkanı

4 - Handan Bağcı - Van Özalp Belediye Eş Başkanı

5 - Ali Çam - Iğdır Hoşhaber Beldesi Eş Başkanı

6 - Diba Keskin - Erciş Belediyesi Eş Başkanı

7 - Rahmi Çelik - Bulanık Belediyesi Eş Başkanı

8 - Zeynep Şimşik - Dargeçit Belediye Eş Başkanı

9 - Abdulkerim Erdem - Derik Belediye Eş Başkanı

10 - Sabahat Çetinkaya - Derik Belediye Eş Başkanı

11 -  Hazal Aras - Diyadin Belediyesi Eş Başkanı

12 - Kasım Ağgün - Iğdır Hoşhaber Beldesi Eş Başkanı

13 - Aygün Taşkın - Ergani Belediye Eş Başkanı

14 - Figen Yaşar - Bulanık Belediyesi Eş Başkanı

15 -  Hüsnü Beşer - Hakkari Yüksekova Belediye Başkan vekili

16 - Şerafettin Özalp - Özalp Belediye Eş Başkanı

17 - Nevin Oyman - İdil Belediyesi Eş Başkanı

18- Tülay Karaca - Erzurum Tekman Belediye Eş Başkanı

19 - Abdurahman Zorlu - Hani Belediyesi Eş Başkanı

20 - Mehmet Muhdi Aslan - İdil Belediyesi Eş Başkanı

21 - Zilan Aldatmaz - Van Saray Belediye Eş Başkanı

22 - Gültan Kışanak - Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş başkanı

23 - Fırat Anlı - Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eş Başkanı

24 - Suna Atabay - Van Çaldıran Belediyesi Eş Başkanı

25 - Ahmet Demir - Ovakışla Beldesi Eş Başkanı

26 - Servin Karakoç - Ovakışla Beldesi Eş Başkanı

27 - Sabite Ekinci - Varto Belediye Eş Başkanı

28 - Kadir Konur - Cizre Belediyesi Eş Başkanı

29 - Tuncer Bakırhan - Siirt Belediye Eş Başkanı

30 - Mehmet Ali Bul - Tunceli Belediye Eş Başkanı

31 - Nurhayat Altun - Tunceli Belediyesi Eş Başkanı

32 - Rabia Takas - Başverimli (Silopi) Belde Eş Başkanı

33 - Tahir Aytış - Başverimli (Silopi ) Belde Eş Başkanı

34 - Nevin Daşdemir - Bitlis Belediye Eş Başkanı

35 - Hüseyin Olan - Bitlis Belediye Eş Başkanı

36 - Senayet Ata - Güroymak Belediye Eş Başkanı

37 -Mehmet Emin Avras - Güroymak Belediye Eş Başkanı

38 - Halis Coşkun - Malazgirt Belediye Eş Başkanı

39 - Memnune Söylemez - Malazgirt Belediye Eş Başkanı

40 - Eda Kilis - Eruh Belediye Eş Başkanları

41 -  Hüseyin Kılıç - Eruh Belediye Eş Başkanları

42 - İsmail Asi - Kızıltepe Belediye Eş Başkanı

43 - Leyla Salman - Kızıltepe Belediye Eş Başkanı

44 - Seferi Yılmaz - Şemdinli Belediye Eş Başkanı

45 - Mehmet Ali Aydın - Kayapınar Belediye Eş Başkanı

46 - Selim Kurbanoğlu - Yenişehir Belediye Eş Başkanı

47 - Servet Tunç -  Çukurca Belediye Eş Başkanı

48 - Hilal Duman - Çukurca Belediye Eş  Başkanı

49 - Adile Kozay - Yüksekova Belediye Eş Başkanı

50 - Zeynep Han Bingöl - Karayazı Belediye Eş Başkanı

51 - Mehmet Sait Karabakan - Karayazı Belediye Eş Başkanı

52 - Özlem Kutlu - Kumçatı Belde Belediyesi Eş Başkanıü

53 - Mustafa Bayram - Halfeti Belediye Eş Başkanı

54 - Mehmet Demir - Kumçatı Belediye Eş Başkanı

55 - Nuri Akman - Şırnak/Silopi Sırtköy belde belediye eş başkanı

56 - Ali Aydın - Baykan Belediye Eş Başkanı

57 - İhsan Uğur - Hizan Belediye Eş Başkanı

58 - Özcan Birlik - Mutki Belediye Eş Başkanı

59 - Felemez Aydın - Yolalan Belediye Eş Başkanı

60 - Selva Erdoğan - Baykan Belediye Eş Başkanı

61 - Enes Cengiz - Veysel Karani Belediye Eş Başkanı

62- Yüksel Mutlu – Akdeniz Belediye Eş Başkanı

63 - Mukkades Kubilay – Ağrı Belediye Eş Başkanı

64 - Celalettin Bartu - Çatak Belediye Eş Başkanı

65 - Süleyman Tekin - Ömerli Belediye Eş Başkanı

66 - Sadiye Süer Baran - Kulp Belediye Eş Başkanı

67 - Emrullah Cin - Viranşehir Belediye Eş Başkanı

68 - Zeynel Taş - Bozova Belediye Eş Başkanı

69 - Doğan - Bozova Belediye Eş Başkanı

70 - Mehmet Ali Tunç – Muradiye Belediye Eş Başkanı

71 - Sara KAya - Nusaybin Belediye Eş Başkanı

72 - Cengiz Kök - Nusaybin Belediye Eş Başkanı

73 - Fırat Öztürk - Tutak Belediye Eşbaşkanı

74 - Afüllah Kar - Kocaköy Belediye Eş Başkanı

75 - Delal Tekdemir - Doğubeyazıt Belediye Eş Başkanı -

76 - Murat Rohat Özbay - Doğubeyazıt Belediye Eş Başkanı

77 - Ahmet Ece - Fındık Belde Belediye Eşbaşkanı

78 - Abdulgaffur Rüzgar - Görümlü Belde Belediye Eşbaşkanı

79 - Serhat Çiçek - Gökçebağ Belediye Eş Başkanı

80 -  Faruk Demir - Çaldıran Belediye Eş Başkanı

81 -  Evin Keve - Çatak Belediye Eş Başkanı

82 -  Ali Özkan - Mazıdağ Belediye Eş Başkanı

KAYYIM ATANAN BELEDİYELER

DİYARBAKIR 

Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi / 1 Kasım 2016

Sur Belediyesi / 11 Eylül 2016

Hani Belediyesi / 5 Ekim 2016

Kayapınar Belediyesi / 8 Aralık 2016

Yenişehir Belediyesi / 8 Aralık 2016

Silvan Belediyesi / 11 Eylül 2016

Kulp Belediyesi / 23 Ocak 2017

Bismil Belediyesi / 4 Şubat 2017

Kocaköy Belediyesi / 6 Şubat - 2017

Lice Belediyesi / 10 Şubat - 2017

Dicle Belediyesi / 13 Şubat - 2017

VAN

Van Büyükşehir Belediyesi / 17 Kasım - 2016

Özalp Belediyesi / 11 Eylül - 2016

İpekyolu Belediyesi 11 Eylül - 2016

Erciş Belediyesi / 11 Eylül 2016

Edremit Belediyesi / 11 Eylül 2016

Çatak Belediyesi /06 Ocak 2017

Muradiye Belediyesi / 17 Ocak 2017

Başkale Belediyesi / 22 Ocak 2017

Gürpınar Belediyesi /

Saray Belediyesi / 15 Şubat 2017

Çaldıran Belediyesi / 15 Şubat 2017

Bahçesaray Belediyesi   16 Şubat 2017

MARDİN 

Mardin Büyükşehir Belediyesi / 17 Kasım 2016

Dargeçit Belediyesi / 11 Eylül - 2016

Derik Belediyesi / 11 Eylül - 2016

Mazıdağ Belediyesi / 11 Eylül 2016

Nusaybin Belediyesi / 11 Eylül 2016

Kızıltepe Belediyesi / 4 Aralık 2016

Artuklu Belediyesi / 13 Aralık 2016

Ömerli Belediyesi /06 Ocak 2017

Savur Belediyesi / 01 Mart 2017

HAKKARİ

Hakkari Belediyesi / 11 Eylül 2016

Çukurca Belediyesi / 8 Aralık 2016

Yüksekova Belediyesi / 19 Aralık 2016

ŞIRNAK

Şırnak Belediyesi / 5 Kasım 2016

Cizre Belediyesi / 11 Eylül - 2016

Silopi Belediyesi / 11 Eylül - 2016

İdil Belediyesi / 21 Eylül - 2016

Beytüşşebap Belediyesi / 3 Mart -2017

Sırtköy Belde Belediyesi / 8 Kasım - 2016

Başverimli Belde Belediyesi

Kumçatı Belde Belediyesi

Uludere Belediyesi

Görümlü Belde Belediyesi

Fındık Belde Belediyesi

BATMAN 

Batman Belediyesi / 11 Eylül - 2016

Beşiri Belediyesi / 11 Eylül - 2016

Gerçüş Belediyesi / 11 Eylül 2016

İkiköprü Belde Belediyesi / 11 Eylül 2016

SİİRT 

Siirt Belediyesi / 17 Kasım 2016

Eruh Belediyesi / 11 Eylül 2016

Baykan Belediyesi / 20 Aralık 2016

Veyselkarani Belediyesi

Gökçebağ Belde Belediyesi / 7 Şubat

AĞRI 

Ağrı Belediyesi / 1 Mart 2017

Ağrı Diyadin Belediyesi / 11 Eylül 2016

Tutak Belediyesi / 12 Ocak 2017

Doğubeyazıt - 24 Ocak

ERZURUM 

Hınıs Belediyesi / 11 Eylül 2016

Karayazı Belediyesi / 5 Aralık 2016

Karaçoban Belediyesi /28 Aralık 2016

Tekman Belediyesi / 06 Ocak 2017

IĞDIR 

Tuzluca Belediyesi / 11 Eylül 2016

Hoşhaber Belde Belediyesi / 11 Eylül 2016

MUŞ 

Bulanık Belediyesi / 11 Eylül 2016

Varto Belediyesi / 11 Kasım 2016

Malazgirt Belediyesi / 2 Aralık 2016

ŞANLIURFA

Suruç Belediyesi / 11 Eylül 2016

Halfeti Belediyesi / 23 Aralık 2016

Viranşehir Belediyesi / 09 Ocak 2017

Bozova Belediyesi / 09 Ocak 2017

BİTLİS

Bitlis Belediyesi /27 Kasım 2016

Ovakışla Belde Belediyesi / 3 Kasım2016

Mutki Belde Belediyesi / 24 Aralık 2016

Hizan Belde Belediyesi / 24 Aralık 2016

Yolalan Belde Belediyesi / 24 Aralık 2016

Güroymak Belediyesi

TUNCELİ

Tunceli Belediyesi / 17 Kasım 2016

MERSİN

Akdeniz Belediyesi / 18 Aralık 2016

ELAZIĞ

Karakoçan Belediyesi /31 Ocak 2016

KARS

Digor Belediyesi / 9 Şubat 2017

TOPLAM: 82 BELEDİYE

10 il

63 ilçe

9 belde

FİİLİ KAYYIM ATANAN BELEDİYELER

Çınar Belediyesi

Eğil Belediyesi

Ergani Belediyesi

Hazro Belediyesi

Bağlar Belediyesi