Kemal Gözler: Milletlerarası andlaşmaların Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle sona erdirilmesi Anayasaya aykırı
Anayasa Hukukçusu Prof. Dr. Kemal Gözler, Danıştay'ın İstanbul Sözleşmesi'nden çekilmeye dair Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle ilgili başvuruyu reddetmesini değerlenirdi.
DUVAR - Anayasa Hukuku profesörü Kemal Gözler, www.anayasa.gen.tr sitesinde yayınladığı "İstanbul Sözleşmesinin feshine ilişkin Danıştay kararı hakkında eleştiriler" başlıklı yazısında, Danıştay'ın İstanbul Sözleşmesi'nin fesheden Cumhurbaşkanı kararnamesinin yürütmesinin durdurulmasına dair başvuruyu reddetmesini değerlendirdi.
Kararı yanlış bulduğunu belirten Gözler, "Kanımca, karar, yani çoğunluk görüşü yanlış, karara karşı yazılan iki ayrı muhalefet şerhi doğrudur.
Danıştay Onuncu Dairesinin çoğunluk üyeleri tarafından yazılmış kararın ana metninde başka hususlara değiniliyorsa da, bu davada temel sorun, milletlerarası andlaşmaları feshetme yetkisinin bir Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenip düzenlenemeyeceği sorunundan ibarettir" ifadelerini kullandı.
Kararın gerekçelerini eleştiren Gözler, Anayasa'da milletlerarası anlaşmaların feshine dair bir düzenleme olmamasının, fesih yetkisinin Cumhurbaşkanı kararıyla kullanılabileceği anlamına gelmediğini belirtti. Fesih yetkisinin cumhurbaşkanına anayasa veya kanunla verilebileceğini belirten Kemal Gözler'in yazısının bir bölümü şöyle:
"Kanımca Anayasa, m.104/17’deki altı şartı ayrı ayrı incelemeye gerek kalmaksızın, sadece birinci şart bakımından dahi milletlerarası andlaşmaların
- onaylanması,
- yayınlanması,
- yürürlüğe konulması,
- yürürlük tarihinin tespit edilmesi,
- uygulama alanının değiştiğinin tespit edilmesi,
- sona erdirilmesi,
- uygulanmasının durdurulması
gibi konuların Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenmesinin Anayasaya aykırı olduğu söylenebilir. Çünkü 9 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine dayanarak Cumhurbaşkanınca onaylanan, yayınlanan, yürürlüğe konulan, yürürlük tarihi ve uygulama alanı tespit edilen, sona erdirilen, uygulaması durdurulan milletlerarası andlaşma, Türk hukukunda kanun değerindedir (hatta temel hak ve özgürlüklere ilişkin olanlar kanun üstü değerdedir). Hâliyle bunların yapılması, yürütme yetkisine ilişkin değil, yasama yetkisine ilişkin bir husustur, dolayısıyla Anayasa, m.104/17, birinci cümle uyarınca, bu konular, yürütme yetkisine ilişkin olmadıkları için, Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenmesi yasak olan alanda bulunur. Bunların Anayasayla veya 244 sayılı Kanunun mülga ilk dört maddesinde olduğu gibi kanunla düzenlenmesi gerekirdi."