KHK ile kapatılan ilk kültür sanat dergisi

DUVAR - İlk sayısını Aralık 1991'de çıkaran, Türkiye edebiyatının en uzun soluklu dergilerinden Evrensel Kültür, KHK ile kapatıldı. Bu kararla ilgili dergiden yapılan açıklamada, "Kanun Hükmünde Kararname ile kapatılan ilk kültür sanat edebiyat dergisi olduk. Tam da 25. yılı geride bıraktığımız ay; 300. sayıya neler yapacağımızı konuşurken… Kapatma kararnamesinin altında bir sürü imza var. Eminiz, hiçbiri Evrensel Kültür’ün 299 sayısından bir tekini bile okumamıştır" denildi.

TOLSTOY'U SUSTURABİLİRLER Mİ?

Açıklaman devamı şöyle:

"Tolstoy’un renkli bir fotoğrafı vardı bu ay kapağımızda.

Tolstoy’u susturabilirler mi mesela?

Kasım sayımızın arka kapağında “Ben Ulrike Bağırıyorum” oyunundan şu sözlerle Dario Fo var: “Çok güvenli görünüyorsunuz! Fakat sanmayın ki bu böylece devam edecek! Öfke ve nefret büyük geminizin makine dairesinde terden geberenlerle birleşecek, biliyorum. İspanyol, Türk, Yunan, Arap, İtalyan göçmenler ve Avrupa’nın tüm ezilenleri… Ve tüm kadınlar, ezildiğinin, aşağılandığının, sömürüldüğünün farkında olan tüm kadınlar neden burada olduğumu ve beni neden öldürmek istediğinizi anlayacaklar… Gardiyanlar, yargıçlar, politikacılar, hiçbiriniz umurumda değilsiniz. Asla beni delirtemeyeceksiniz!”

Bizi de delirtemeyecekler!

Delirmeyeceğiz.

Buradayız.

Sümerce ilk dize tablete kazındığından beri buradayız.

İlk mağara resmi duvara çizildiğinden beri buradayız.

On bin yıldır buradayız.

Hiçbir yere gitmiyoruz.

Susmuyoruz.

Siz de susmayın…"

'ALTIN HARFLERLE YAZ TARİH BABA!'

Derginin genel yayın yönetmeni Aydın Çubukçu, Twitter'dan "Evrensel Kültür 25.yaşını kapatılarak kutluyor. Şan olsun. KHK kararıyla kapatılan ilk kültür sanat dergisi. Altın harflerle yaz tarih baba!" yazdı.

DAYANIŞMA MESAJLARI

'ANAYASAYA AYKIRI'

METİN CELÂL (Türkiye Yayıncılar Birliği Başkanı): Adalet Bakanlığı’nın internet sitesinde de yazıyor, temel hukuk kuralıdır; ‘Her suçun mutlaka bir konusu vardır.’ Bir okur olarak Evrensel Kültür’ün OHAL’in ilanına neden olan darbe girişimiyle de terörle de bir bağını göremiyorum. Aksine konusu olan ‘kültür ve sanat’ bağlamında tüm darbelere olduğu gibi 15 Temmuz darbe girişimine de karşı olduğunu biliyorum. Evrensel Kültür’de ya da kapatılan diğer gazete ve dergilerde suç unsuru olabilecek bir yazı varsa yazarı yargılanır. Bildiğim kadarıyla Evrensel Kültür’le ilgili açılmış böyle bir dava yok. KHK ile dergi, gazete, yayınevi kapatılmasının Anayasa’da da açıkça ifade edilen hukukun temel ilkelerine, suçun şahsiliği ilkesine aykırı olduğunu düşünüyorum.

'EDEBİYAT YAPIYORLAR SİYASET DEĞİL'

AYDIN ILGAZ (Çınar Yayınları sahibi): Evrensel çalışanları, dergileri, gazetesiyle birlikte basının özgürlüğünü gösterenlerdendi. Kapatılmalarının tek sebebi hür insanlar gibi düşünüp yazmaları. Bir görüşü savunuyorlarsa da onların görüşüdür. Ne yapmış olabilir de bir edebiyat dergisini kapatmaya ‘gerek’ duyarsınız? Adı üzerinde edebiyat yapıyorlar, siyaset değil. Siyasi bir gerekçe varsa söylesinler, biz de bilelim. Bu kararlar ülkede özgür düşünce ve özgür basın ortamının olmadığını gösteriyor.

'SONU HİÇ DE HAYIRLI DEĞİL'

ENVER ERCAN (Varlık Dergisi Genel Yayın Yönetmeni): Evrensel Kültür dergisi muhalif bir dergi ama, sırf muhalefet etmek için bir avuç insanın çıkardığı ve okuduğu bir dergi değil. Ciddi bir okur kitlesi var ve o okurlar kendilerini Evrensel Kültür dergisinin ifade ettiğine inanıyorlar. Ülke sanatına ve kültürüne önemli katkısı var çünkü. Yoksa bir dergi 25 yıl ayakta duramaz. Dergiyi kapatmakla okurlar da cezalandırılmış oluyor. Bu gidişin sonu hiç de hayırlı değil.

'HERKES TEPKİ GÖSTERMELİ'

HAYDAR ERGÜLEN (Şair): Evrensel Kültür’ün kapatılmasına inanamadım. Ben de orada zaman zaman bir iki yazı ve şiir yayımlardım. Buna sadece bizim mahallenin değil, bütün mahallelerin tepki göstermesi lazım. Yani İslami kesimdeki yazar ve şairlerin de tepki göstermesi gerek. Evrensel Kültür ünlü bir edebiyat ve kültür dergisi ve aynı şey yarın öbür gün herkesin başına gelebilir. Açıkçası artık faşizmin neresinde olduğumuzu bilemiyoruz. Ama tam içinde olduğumuz bir gerçek. Kınıyorum desem ne olacak şimdi bilmiyorum ama... Kınıyorum.

'EDEBİYAT YARGILANAMAZ'

SEMİH GÜMÜŞ (Notos Genel Yayın Yönetmeni ve eleştirmen): Evrensel Kültür bir kültür, sanat ve edebiyat dergisi. Kapatıldı. Bunun üstüne daha ne söz söylenebilir. Aslı Erdoğan ve Necmiye Alpay niçin tutukluysa şu anda, Evrensel Kültür’ün kapatılmasının nedeni de aynı. Yani koca bir hiç, neden yok. Olamaz da. Kültür, sanat ve edebiyat herhangi bir bağlamda suç olamaz, yargılanamaz. Biz bunu hiç değilse yarım yüzyıldır, tanık olduğumuz bütün yıllar boyunca söyleyegeldik ama bunu anlayacak bir ülkede yaşamıyoruz. Şimdi durum daha ciddi, daha kritik, daha kötü. Evrensel Kültür hakkındaki kapatma kararı bir an önce kaldırılmalı. Yakın gelecek için iyimser değilim, zor geçecek ama şunu da söylemem gerekir ki, uzak gelecek için iyimserliğimden hiçbir şey kaybetmedim.

Devletli abiler ablalar, çabalarınız yok hükmündedir

DERGİ KAPAKLARIYLA DESTEK

Dergi, kapatma kararının ardından sosyal medya hesabından da şu mesajları verdi: "Evrensel Kültür, Aralık 1991'de çıktığımız yolu; tam 25. yaşımıza girerken KHK ile kesmeye çalışıyorlar. Susmayacağız. #EvrenselKültürSusmaz Prometheus'un selamı var" denildi. Ayrıca Evrensel Kültür herkese şu çağrısı yaptı: "haydi; hepinizin kütüphanesinde var... evrensel kültür'den bir sayfa, bir şiir, bir söz, bir kapak paylaşın... haydi."

Derginin bu çağrısına okurlar ise 25 yıllık derginin kapaklarını, sayfalarını, şiirlerini, makalelerini Twitter'da paylaşarak cevap verdi.