Kıbrıs-Rusya hattında diplomatik kriz: Yetkililere ülkeye giriş yasağı getirildi

LEFKOŞA – Ukrayna'daki savaş ile birlikte ikili ilişkilerinde sorunlar yaşamaya başlayan Kıbrıs Cumhuriyeti ile Rusya arasında son saatlerde yeni bir diplomatik kriz patlak verdi. Kıbrıs'ın geçtiğimiz aylarda bir Rus gazeteciyi sınır dışı etme kararına tepki gösteren Moskova, Kıbrıslı diplomatlara ülkeye giriş yasağı getirdi.  Lefkoşa, Moskova'nın adımını 'tatsız bir gelişme' olarak nitelendirdi. Kıbrıs'ın başkentindeki son bilgilere göre, sorununun giderilmesi için iki başkent arasında diplomasi trafiği yürütülüyor. 

KIBRIS HÜKÜMET SÖZCÜSÜ: TATSIZ BİR GELİŞME

Kıbrıs hükümetinden cuma günü konu hakkında yapılan açıklamada, Rusya'nın geçtiğimiz ekim ayında bir Rusya vatandaşının adadan sınır dışı edilmesi ve bir Rusya büyükelçiliği çalışanına karşı 'kabul edilemez eylemlerde' bulunulması ile bağlantılı üç Kıbrıslı yetkilinin topraklarına girişini yasaklama kararı 'tatsız bir gelişme' olarak nitelendirildi. 

Hükümet Sözcüsü Konstantinos Letymbiotis, yaptığı kısa yazılı açıklamada, üç yetkilinin 'görevlerini gerektiği gibi yerine getirdiklerini' ve sadece talimatlara uyduklarını kaydetti.

Letymbiotis, açıklamasında, "Bunlar, konunun özüyle hiçbir ilgisi olmayan, ancak yetkili makamların kararlarının uygulanmasının ele alınmasıyla ilgili üç yetkili. Kıbrıs Cumhuriyeti adına, devletimizin ulusal güvenliğini korumak, aynı zamanda kararları uygulamak ve Cumhuriyet'in çıkarlarını korumak için gerekli tüm önlemler alınmıştır. Diplomatik kanallarla temas halindeyiz, bırakın diplomasi işlesin" ifadelerini kullandı. 

SINIR DIŞI EDİLEN RUS GAZETECİ

Lefkoşa ile Moskova arasındaki yeni restleşmenin odağındaki Rus gazeteci Alexander Gasyuk, 2023 yılının ekim ayı başlarında gözaltına alınmış ve ardından Kıbrıs Cumhuriyeti'nden sınır dışı edildi. Rusya hükümetinin kontrolündeki Rossiyskaya Gazeta'da görevli olan gazeteci, Kıbrıs makamları tarafından 'güvenlik tehdidi' oluşturmakla suçlandı. Rus gazeteci, hakkındaki iddiaları kesin bir dille reddetti.

Rusya Dışişleri Bakanlığı konu ile ilgili paylaştığı açıklamada, haklarında Rusya'ya giriş yasağı getirilen üç Kıbrıslı yetkilinin Gasyuk ve D.V. Doinikov adlı başka bir Rus büyükelçiliği çalışanına karşı 'provokasyona doğrudan karıştığını' ileri sürdü. 

Lefkoşa'daki diplomatik kaynaklar, haklarında giriş yasağı getirilen yetkililerin isimlerini vermezken, Kıbrıs, İçişleri Bakanlığı çalışanları olduklarını belirtiyor.

KÖTÜ MUAMELE İDDİASI

Kıbrıs, Gasyuk'a kötü muamele ettiğini veya sınır dışı edilirken uygun protokolleri ihlâl ettiği iddialarını kesin bir dille reddediyor. Rusya ise iddialarının arkasında durmaya devam ediyor. Rus yetkililer Kıbrıs'ın son adımlarını 'kabul edilemez' olarak nitelendiriyor. Buna rağmen, Kıbrıs devlet televizyonunun aktardığı bir Rus diplomatik kaynak, Moskova'nın Kıbrıs'la olan sürtüşmeyi tırmandırmak yerine gerilimi yatıştırmayı amaçladığını belirtiyor. 

Gasyuk, Kıbrıs'tan sınır dışı edilmeden önce gazetesinin okuyucularını Kıbrıs'ın Ukrayna meselesinde takındığı tavır hakkında bilgilendiriyordu. Kıbrıs Ulusal Muhafız Ordusu'nun kullanmaya devam ettiği Rusya menşeli silah ve araçları da haberleştiren Gasyuk ayrıca Kıbrıs'ta yaşayan Rusların Ukrayna'ya işgaline desteklerini de haberleştiriyordu. 

NADİR BİR MİSİLLEME

Üç Kıbrıslı yetkiliye yönelik seyahat yasakları, Rusya'nın küçük Akdeniz ada ülkesine karşı aldığı nadir bir doğrudan misilleme eylemini temsil ediyor. Kıbrıs Cumhuriyeti'nin Rusya ile güçlü ekonomik ve kültürel bağları söz konusu. Ancak son dönemde bu bağlar diplomatik baskılar ve sıkıntılarla karşı karşıya kalmış durumda. 

2004'ten beri Avrupa Birliği (AB) üyesi olan Kıbrıs, geçtiğimiz dönemde Batı'nın Ukrayna üzerinden Rusya'ya yönelik yaptırımlarına katılma konusunda isteksiz davrandı. Ukrayna'daki savaş öncesinde ada, Rus sermayesi için popüler bir destinasyon ve önemli miktarda Rus turizmi ve yatırımına sahipti. Son saatlerdeki 'kısasa kısas' eylemleri, Kıbrıslı yetkililer tarafından sürdürülen hassas dengeleme politikası üzerinde artan bir baskı oluşturuyor. Moskova-Atina hattındaki gerginlik, tek bir gazetecinin sınır dışı edilmesinden kaynaklansa da hızla küresel sonuçları olan daha geniş bir jeopolitik meseleye dönüşüyor.

Kıbrıs Rum tarafı ile ilişkilerinin soğumaya başladığı bir süreçte Rusya, Kıbrıs Türk tarafı ile olan ilişkilerini yoğunlaştırmaya başladı. Son yıllarda kayda değer sayıda Rus vatandaşı adanın kuzeyine yerleşirken Moskova, Kuzey Kıbrıs'ta yaşayan Rus vatandaşlarına seyyar konsolosluk hizmetleri vermeye başladı.