Kısırlaştırma ve kayıt işleminde son gün: ‘Dişleri dökülen pitbullu da mı götüreceksiniz’

DUVAR - “Tehlikeli” ırk ilan edilen köpeklerin kısırlaştırılıp kayıt altına alınması için verilen süre yarın (14 Ocak Cuma) doluyor. Hayvanseverler, sürenin uzatılmasını ve sağlık durumu ya da yaşı nedeniye kısırlaştırılması mümkün olmayan köpekler için istisna getirilmesini istiyor.

14 Temmuz 2021 tarihinde yürürlüğe 7332 sayılı "Hayvanları Koruma Kanunu"nda Amerikan Pitbull Terrier, Japanese Tosa, Dogo Argentino, Fila Brasileiro türlerinin veya bu türlerin melezlerinin üretimi, ülkeye girişi ve satışı yasaklandı. 7 Aralık’ta yayımlayanan genelgeyle bu listeye American Staffordshire Terrier ve American Bully cinsi köpekler de eklendi.

Genelgeye göre “tehlikeli” ilan edilen köpek ırklarının, 14 Ocak'a kadar kısırlaştırılarak, il ve ilçe tarım müdürlüklerinde kayıt altına alınması gerekiyor. Bu süre içinde kayıt işlemlerini tamamlamayan hayvan sahiplerine 30 bin lira ceza verilecek ve köpekler sahiplerinden alınarak bakımevlerine götürülecek. Ayrıca bu ırklar kayıt belgesiz, ağızlıksız ve tasmasız dolaştırılamayacak; kalabalık kamusal alanlara ve çocuk parklarına sokulamayacak.

‘SÜRENİN UZATILMASIYLA İLGİLİ BİR ÇALIŞMA YOK’

Twitter üzerinden Bakanlığa seslenen hayvanseverler, kısırlaştırma ve kayıt işlemi için verilen sürenin uzatılmasını istiyor.

Hayvanları Koruma Kurtarma ve Yaşatma Derneği (HAYKURDER) Başkanı Erman Paçalı, genelgenin yürütücüsü olan Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, ek süre tanınması ya da eksik hususlarının giderilmesi ile ilgili bir çalışması olmadığını söylüyor. “Böyle bir çalışmaya gideceklerine dair bir sinyal de yok.”

‘GÜÇTEN DÜŞMÜŞ HAYVANLAR NE OLACAK?’

Eksik ve fiilen uygulanabilir olmadığı gerekçesiyle eleştirilen genelge için “Altı doldurulmadan, amatörce hazırlanmış” diyen Erman Paçalı, farklılıklarına bakılmaksızın tüm ırklara aynı muamelenin yapıldığını belirtiyor: “Tehlikeli ırklar listesinde olan güçten düşmüş hayvanların ne olacağı belli değil. Diyelim ki hayvanın çene kemiğinde erime var, kas gücünü kaybetmiş ya da dişleri dökülmüş ve tehlike niteliği ortadan kalkmış. Şimdi bu hayvanı tehlike niteliği olmadığı halde, ırkı tehlikeli kabul edildiği için alıp barınağa mı götüreceksiniz? Evet, götürecekler. Genelge bu, şu anda.”

Paçalı, 7332 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu hazırlanırken “tehlikeli” ırklar için belirlenen kayıt süresinin 6 ay olmasına karar verildiğini ancak Bakanlığın ilgili genelgeyi, 5 ay bekledikten sonra çıkardığını belirtiyor. “Bunun nedeni de mümkün olan en fazla hayvanı bir anda piyasadan çekmek, ölüme götürmek. Bir ay içerisinde bunu bütün Türkiye’de duyurup kısırlaştırma yapılmasını bekliyorsun. Bırak kısırlaştırmayı henüz hiç haberi olmayan insanlar var.”

‘KISIRLAŞTIRMA ÜCRETİNİ ÖDEYEMEYENLER HAYVANLARINI TERKEDİYOR’

Öte yandan verilen sürede, maddi imkansızlıklar nedeniyle kısırlaştırmayı yapamayanlar var. Bazı hayvan sahipleri bu işlemi karşılayabilmek için sosyal medyada bağış topluyor. HAKİM’den Fatma Biltekin, kısırlaşma işlemini yapamayanların ceza alacakları endişesi ile köpeklerini sokağa terk ettiğini söylüyor. Yasaya göre, bu ırkları işlem yapmadan sokağa terk eden sahiplerine 30 bin lira idari para cezası uygulanacak. “Kısırlaştırma ve kayıt işlemi en ucuz 2 bin 500 TL’ye çıkıyor. Bunu veremeyecek insanlar, süre dolmadan hayvanlarını atmaya başladı.”

Yaşı ve sağlık durumu nedeniyle anestezi alamayan köpekler kısırlaştırılamıyor. Genelgede böyle durumlarda ne yapılması gerektiğine dair bir bilgi yer almıyor. HAYKURDER Başkanı Erman Paçalı, iki gün önce Adana’da doğum aşamasına gelmiş bir pitbullu kısırlaştırmak için köpeğe zorunlu kürtaj yapıldığını söylüyor.

Öte yandan yasaya göre “tehlikeli” ırklara bakamayanlar bu hayvanları belediyelere ait bakımevlerine bırakabilecek. Ancak bu yerlerde hayvanların kafeste ve hareketsiz yaşamasının ciddi sağlık sorunlarına neden olacağı belirtiliyor. Paçalı, Türkiye’de bulunan 256 bakımevinin tam kapasite çalıştığını ve bu yükü kaldıramayacağını vurguluyor.

“TEHLİKELİ” TÜRLER NE KADAR TEHLİKELİ?

“Tehlikeli” tür olarak belirlenen 6 ırk, günlerdir canavarlaştırıcı söylemlere maruz kalıyor. Uzmanlar, bu ırkların tehlikeli olduğuna dair hiçbir bilimsel çalışma olmadığını belirtiyor. Köpek eğitmeni Gülru Batur, saldırganlığın en büyük sebebinin köpeklerin sosyalleşmeden büyümesi olduğunu vurguluyor. “Bu küçük ırk olunca ne kadar komik diye gülüyoruz, büyük ve güçlü bir ırk olduğu zamansa canavar diyoruz. Oysa iki davranışın birbiriyle hiçbir farkı yok. Saldırı, saldırıdır. Oyun davranışı ile saldırganlık arasında büyük bir fark var.”

Batur, çene kasları kuvvetli olan ırkların insanlar tarafından özellikle saldırganlaştırıldığını söylüyor. “Özel çabayla karanlığa kapatmak söz konusu olabilir. Dar bir alanda enerjisini atamadan zincire bağlı, çok az insan görerek tutulabiliyorlar. O köpeğin tasmasını çözdükleri zaman ona bir cisim vererek ‘Hadi ısır, hadi bunu yakala’ deniyor. Köpeğin bildiği tek şey, ‘Ben bunu yaparak mutlu oluyorum’ oluyor. Çünkü başka hiçbir aktivitesi yok. Bildiği tek tatmin kaynağı bu ve sosyalleşme ihtiyacını bu şekilde gidermeye çalışıyor.”

HAKİM’den Fatma Biltekin ise bu ırkların saldırganlaştırılarak bahis için dövüştürüldüğünü ve suç örgütleri tarafından silah olarak kullanıldığını ifade ediyor: “Bu yasaklayarak çözebileceğimiz bir durum değil. Çünkü bu hayvanlar, mağdur. Siz bir hayvanın saldırgan olduğunu görüyorsanız emin olun o hayvanın geçmişinde şiddet vardır.”

GENELGE DANIŞTAY’A GÖTÜRÜLDÜ

Hayvanları Koruma Kurtarma ve Yaşatma Derneği (HAYKURDER), 6 Ocak tarihinde genelgeyi yargıya taşıdı. Danıştay‘a başvuran dernek, yürütmenin durdurulmasını talep ederek iptal davası açtı.