Kobanê davası öncesinde neler yaşandı, neler söylendi?

DUVAR - Kobanê davasının ilk duruşması bugün başlandı. HDP'nin önceki Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu 28’i tutuklu 108 kişi hakkında açılan dava, Ankara 22’inci Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülüyor.

İDDİANAME 6 YIL 3 AY SONRA HAZIRLANDI

IŞİD'in Suriye'nin Kobanê kentini kuşatmasına karşı 6-8 Ekim 2014 tarihlerinde 35 il ve 96 ilçede yapılan eylemlerde yetkililere göre 37 kişi öldü, 326'sı güvenlik görevlisi 761 kişi de yaralandı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Terör Suçlarını Soruşturma Bürosu tarafından olaylardan 6 yıl 3 ay sonra, 30 Aralık 2020 tarihinde düzenlenen 3 bin 530 sayfalık iddianame Ankara 22'inci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından 7 Ocak 2021 tarihinde kabul edildi. HDP yetkililerinin verdiği bilgiye göre 1200 avukat savunmayı üstlenmek amacıyla dava kapsamında yetki belgesi sundu. Ayrıca yurt dışından da 11 siyasi parti davayı izlemek üzere heyet gönderdi.

29 FARKLI SUÇLAMA YÖNELTİLDİ

İddianamede 108 kişi hakkında devletin birliği ve ülkenin bütünlüğünü bozma, insan öldürme, insan öldürmeye teşebbüs, suç işlemeye tahrik etme, yağma, alıkoyma, alıkoymaya teşebbüs, mala zarar verme, yakarak mala zarar verme, kamu malına zarar verme, yakarak kamu malına zarar verme, işyeri dokunulmazlığını ihlal, geceleyin işyeri dokunulmazlığını ihlal, geceleyin açıktan hırsızlık, açıktan hırsızlık, hırsızlık, geceleyin hırsızlık, basit yaralama, silahla basit yaralama, kamu görevlisini silahla basit yaralama, kamu görevlisini kasten basit yaralama, kemik kırığı oluşacak şekilde kasten silahla yaralama, kamu görevlisini kemik kırığı oluşacak şekilde kasten silahla yaralama, silahla kasten yaralama, kamu görevlisini silahla yaralama, iş ve çalışma hürriyetinin ihlali, ibadethanelere zarar verme, düşük yapmaya neden olma, bayrak yakma, 5816 Sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna muhalefet suçlarından ceza verilmesi talep ediliyor. 

AİHM KARARI

4 Kasım 2016'da tutuklanan Eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, 20 Kasım 2018'de tutukluluğun siyasi nedenlerle olduğuna karar verdi ve serbest bırakılması gerektiğini açıkladı. Karardan bir gün sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan, "AİHM'nin kararı bizi bağlamaz" dedi. 7 Aralık 2018'de ise ana dava dışında Demirtaş'a bir konuşması nedeniyle verilen 4 yıl 8 aylık hapis cezası, İstanbul'daki bir mahkeme tarafından onanarak kesinleşti.

AİHM Büyük Daire'nin, 22 Aralık 2020'de Selahattin Demirtaş için tahliye kararı vermesinin ardından Demirtaş, bu kez 30 Aralık'ta düzenlenen Kobanê iddianamesinden tutuklandı. AİHM, Kobanê olayları için yapılan çağrıların şiddet çağrısı olmadığını, HDP Genel Merkezi tarafından yapılan çağrılarla meydana gelen olaylar arasında nedensellik bağı bulunmadığını, söz konusu çağrıların ifade özgürlüğü kapsamında kaldığı belirtmişti.

NE OLMUŞTU?

Şanlıurfa'nın Suruç ilçesi ile sınır olan Suriye'nin Kobanê kenti 2014 yılının eylül ayında IŞİD tarafından kuşatılmıştı. Kente yardım götürülmesi için Türkiye sınırında koridor açılması talebiyle çağrılarda bulunulmuş ancak hükümet talepleri kabul etmemişti. 5 Ekim günü IŞİD'in Kobanê kent merkezine girmesinin ardından 6 Ekim’de HDP Genel Merkezi'nin üzerinden yaptığı çağrıyla birçok ilde protesto gösterileri başladı.

7 Ekim günü Gaziantep ziyaretinde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Yerde, kara harekâtı ifa edenlerle iş birliği kurulmadıkça hava harekatıyla bu iş bitmez. İşte aylar geçti, herhangi bir netice yok. Şu anda Ayn-el Arab da diğer adıyla Kobanê de buyurun, düştü düşüyor" ifadelerini kullanmıştı. 8 Ekim'de devam eden olayların ardından 9 Ekim günü Diyarbakır'da basın açıklaması yapan HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, şiddet olaylarını eleştirerek protestoların durması çağrısında bulundu.

11 Ekim'de Rize'de konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, protestolar hakkında, "Kobanê diyerek Türkiye'deki huzura, istikrara, güven ortamına ve kardeşliğe saldırıyorlar. Kobanê ile Türkiye'nin ne alakası var, İstanbul'un ne alakası var, Ankara'nın ne alakası var?" diye konuştu.

20 Ekim'de Kobanê kentine Türkiye üzerinde koridor açıldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu yaptığı açıklamada Kürdistan Bölgesel Yönetimi’ne bağlı Peşmerge güçlerinin Türkiye sınırından Kobanê’ye geçmesine yardım edildiğini söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ise 6 Kasım'daki konuşmasında, Türkiye'nin muhaliflerin elinde bulunan ve Halep ile ilgili hassasiyetinin, Kobanê'deki hassasiyetten daha fazla olduğunu söyledi. Hava saldırıları ve karadan destek ile IŞİD, 27 Ocak 2015'de kentteki kuşatmayı kaldırarak geri çekildi.

Aynı dönemde devam eden Çözüm Süreci kapsamında 28 Şubat 2015 tarihinde 10 maddelik Dolmabahçe Mutabakatı imzalanmış, ancak 7 Haziran 2015 seçimlerinin ardından temmuz ayında Kuzey Irak'a hava saldırısı düzenlenmiş ve süreç sona ermişti. Erdoğan 26 Nisan 2016'da yaptığı açıklamada, "Dün biri çıkmış Dolmabahçe Mutabakatından bahsediyor. Böyle bir mutabakat yok. Bu iktidarın terör örgütüyle bir mutabakatı söz konusu değildir” ifadelerini kullanmıştı. (HABER MERKEZİ)