Kod 46 ile atılan işçiler: 63 işçi hırsızlık mı yaptı?’

Cengiz Anıl Bölükbaş

GAZİANTEP - 63 Angel Halı işçisi, iş yerine girişte telefonlarını vermedikleri için hırsızlık suçlamasıyla işten atıldı. İşçi İmam Polat, “Bu çok ağır bir suçlama. 63 işçi hırsızlık mı yaptı?” diye soruyor.  

Gaziantep 4. Organize Sanayi’de bulunan ve 700’e yakın işçinin çalıştığı Angel Halı’da Kod 46 ile işten atılan 63 işçi, fabrika önünde eylemlerini sürdürüyor. İş yerinde kısıtlamaların arttığını ve telefonlarını vermedikleri için işten atıldıklarını belirten işçiler, “Kod 46 ile atılmak, onurumuzla ve haysiyetimizle oynamaktır” diyor.

‘İŞ BULAMIYORUM’

Ali Bal, 2014’ten beri Angel Halı’nın iplik bölümünde çalışıyor. Angel Halı için çok büyük fedakârlık yaptıklarını dile getiren Bal, pandemi sürecinde pozitif çıkan işçilerin yapması gereken işleri bile kendilerinin yaptığını söylüyor. İş yerinde kendilerine köle gibi muamele yapıldığını belirten Bal, atılma gerekçeleri ile ilgili bir dizi soru soruyor:

“İş yerine girerken telefonlarımızı vermediğimiz için Kod 46 yani hırsızlık suçuyla atıldık. Bu ağır bir ithamdır. Çocuğum bana ‘baba niye işten atıldın?’ diye sorduğunda boğazım düğümleniyor, konuşamıyorum. ‘Oğlum beni hırsızlıkla suçladılar’ diyemiyorum. Patron olabilirsin, zengin olabilirsin ama önemli olan, insan olabilmek. Ben bunu şimdi aileme nasıl açıklayacağım? Ben bu iş yerinde ne çalabilirim ki? Kameralar var, güvenlik amirleri var. Biz burada hep eksik insanla çalıştık. Ben ameliyat olmama rağmen çıkıp gelip fabrikada çalıştım. Biz bu suçlamayı mı hak ettik? Şerefimle, haysiyetimle oynuyorsun. Ben buradan çıktığımda iş bulamıyorum. Fabrikalar bana ‘sen hırsızlıktan dolayı atılmışsın’ diyor. Geleceğimi elimden alıyor. Şimdi aileme nasıl bakacağım? Bu suçlamaların derhal kaldırılması için mücadele ediyoruz. Patron işçilerin geleceğiyle, onuruyla böyle oynayamaz.”

‘HER YERDE KAMERA VAR, NASIL HIRSIZLIK YAPAYIM?’

Yaşar Seçmen, dört senedir Angel Halı’nın iplik bölümünde çalışıyor. İş yerine iş için geldiklerinde telefonlarının alınmaya çalışıldığını söyleyen Seçmen, telefonları vermeyince içeri alınmadıklarını belirtiyor. Seçmen,

“Bu nasıl bir kanun bilmiyoruz. Kısacası iletişim hakkımızı elimizden alarak köleleştirmeye çalışıyorlar. Bu olay yaşanmadan önce servislere, mayısın 17’sinden itibaren sigara ve istirahat molalarının kaldırıldığına ilişkin yazı astılar. 12 saat mesai yapıyoruz zaten. Örneğin bizim bölümde 13 kişi çalışmasına rağmen, 8 kişi çalışıyoruz. Bunun adı, zulümdür. Ben makinelerini mi çalmışım? Farz edelim ben makineyi çalacağım. O makineyi nasıl fabrikadan çıkarıp başka yere götüreceğim? Patron neye dayanarak bana hırsız diyor? Bana direkt hakaret ediyor. Devletin patronlara böyle bir hak vermemesi lazımdı. 21. yüzyılda telefon yasağı diye bir şey mi olur? Dört senedir çalışıyorum ben burada. Bunca zamandır bir şey olmadı da telefonu vermeyince mi hırsız oldum? Her yerde kamera var. Hırsızlık yapsam kameradan görülmez miydi? Devletin bu işten atma kodlarını kaldırması lazım” diye tepki gösteriyor.

‘PATRON KODLARI KULLANARAK İŞÇİ KIYIMI YAPIYOR’

İmam Polat da Kod 46 ile atılan işçilerden. 14 aydır iplik bölümünde çalışıyor. İş yerinde kısıtlamaların çok arttığını ve işçiler olarak dayanamayacak duruma geldiklerini ifade eden Polat, kısıtlamaların sadece telefonla sınırlı olmadığını, sigara ve istirahat molalarının da kaldırıldığını, maaşlarının tamamının bankaya yatmadığını aktarıyor.

Pandemi döneminde işçi atma yasağından kaynaklı patronun böyle bir yol denediğini vurgulayan Polat, şunları söylüyor: “Önceden bunun adı Kod 29 idi. Kod 29 Türkiye’de büyük bir tepki çekince şimdi bunu başka kodlara ayırdılar. Eğer bir iş yerinde hırsızlık yapılıyorsa bununla ilgili delil olması gerekir. Bu çok ağır bir suçlamadır. 63 işçi aynı anda mı hırsızlık yaptı? Bunun yanlış olduğunu anlayınca patron noterden işçilere ihtarname çekti. İş yerine girmediğimizi, yasadışı greve çıkarak üretime zarar verdiğimizi söyledi. Makineleri biz kapatmadık. Kendileri bizi içeri almadı. Her zaman zenginin dediği oluyor. İşçilerin lafı hiçbir yerde geçmiyor, sürekli eziliyor. Devlet bir kanun çıkarmış olabilir ancak işveren bunu böyle kötü bir şekilde kullanmamalı. Bir delil olmadan hırsızlıkla suçlandık, bu büyük bir suçtur. Patronlar bu kodları kendi lehine kullanarak işçi kıyımı yapıyor.”

KOD 46 NEDİR?

Birbirinden farklı fesih nedenlerinin tamamının aynı kod (Kod-29) ile bildiriminin çalışma hayatında belirsizliklere yol açtığının görülmesi üzerine SGK genelgesinde yapılan değişiklik ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerin tamamı için ayrı ayrı kodlar belirlenmişti. Kod 46, işverenin güvenini kötüye kullanmak, hırsızlık yapmak, işverenin meslek sırlarını ortaya atmak gibi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranışlarda bulunma durumlarında kullanılıyor. Kod 46 ile işten çıkarılanlara kıdem ve ihbar tazminatı ödenmiyor, işçiler işsizlik sigortasından da yararlanamıyor.