Kongre'yi fesheden sosyalist Peru Cumhurbaşkanı Castillo gözaltına alındı

DUVAR - Sosyalist Peru Cumhurbaşkanı Pedro Castillo, görevden alınmasına kararı veren Kongre'yi, hükümeti devirmeye çalışmakla suçladı. Castillo, Kongre'nin feshedildiğini ve acil durum hükümetinin kurulduğunu duyurdu. Anayasa Mahkemesi Başkanı Francisco Morales, hukuki dayanağı olmadığını söylediği kararı darbe olarak nitelendirdi. Morales, anayasaya göre Castillo'nun kararını desteklemeyen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Dina Boluarte'nin görevini devralması gerektiğini belirtti. Daha sonra Castillo gözaltına alındı.

'KONGRE DEMOKRASİYİ YERLE BİR ETTİ'

Anadolu Ajansı'nın haberine göre, Peru Cumhurbaşkanı Pedro Castillo, ulusa sesleniş konuşmasında, Kongre'nin feshedildiğini, bugünden itibaren ülkeyi acil durum hükümetinin yöneteceğini ve yeni Kongre için seçime gidilerek 9 ay içerisinde yeni anayasanın hazırlanacağını söyledi.

Kongre'nin hükümetini hedef aldığını ifade eden Castillo, "Kongre hukukun üstünlüğünü, demokrasiyi yerle bir etti. Bir 'Kongre diktatörlüğü' kurmak için Anayasa Mahkemesi'nin onayıyla güçler dengesini bozdu" dedi.

Castillo şunları söyledi:

"Vatandaşın talebine cevaben, hukukun üstünlüğünü ve demokrasiyi tesis etmek için şu önlemleri kapsayan olağanüstü hal hükümeti kurma kararı aldık; Kongre'nin geçici olarak feshedilmesi ve olağanüstü bir acil durum hükümeti kurulması. 9 ayı geçmeyecek şekilde yeni bir anayasa hazırlamak üzere kurucu yetkilere sahip yeni bir Kongre için mümkün olan en kısa sürede seçim düzenlenmesi. Yeni bir Kongre kurulana kadar kanun hükmünde kararnameler yoluyla yönetim sürdürülecektir. Bugünden itibaren ulusal çapta 22.00-04.00 saatlerinde sokağa çıkma yasağı uygulanacaktır. Yargı, savcılık, Anayasa Mahkemesi ve Ulusal Adalet Kurulu yeniden düzenlenecek."

Hakkında 17 ay içinde 3 kez gensoru önergesi sunulan Castillo, yolsuzluk yapmadığını ve Kongre'nin hükümetini devirmek için çalıştığını savundu.

BAKANLARDAN İSTİFA AÇIKLAMALARI: HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ İHLAL EDİLDİ

Peru Dışişleri Bakanı Cesar Landa, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, "İnançlarıma, demokratik ve anayasal değerlere sıkı sıkıya bağlı kalarak, Cumhurbaşkanı Castillo'nun Anayasayı ihlal ederek Kongre'yi kapatma kararı karşısında Dışişleri Bakanlığı görevinden geri dönülmez bir şekilde istifa etmeye karar verdim" ifadesini kullandı.

Castillo'nun kararını darbe olarak niteleyen ve bunu şiddetle kınayan Landa, bu kararda kendisinin dahlinin olmadığını belirtti ve uluslararası topluma Peru'da demokrasiyi destekleme çağrısında bulundu.

Ekonomi ve Maliye Bakanı Kurt Burneo, sosyal medya hesabındaki paylaşımında, "Hukukun üstünlüğü ihlal edildiği için, demokratik ilkelerime uygun olarak Ekonomi ve Maliye Bakanlığı görevinden geri alınamaz istifamı sunarım" dedi.

Adalet ve İnsan Hakları Bakanı Felix Chero Medina, Twitter hesabından, "Demokratik kurumsallığa saygı duyarak ve Kongre'nin kapatılıp ulusal olağanüstü hal hükümetinin kurulduğu açıklanması karşısında, Adalet ve İnsan Hakları Bakanı olarak görevimden geri dönülmez bir şekilde istifa ediyorum" açıklamasında bulundu.

Çalışma Bakanı Alejandro Salas da "ilkelerine bağlı olarak demokrasiye saygı duyduğu için görevinden istifa ettiğini" duyurdu.

Eğitim Bakanı Rosendo Serna Roman, istifasını "İnançlarıma ve demokratik değerlerime sınırsız saygı duyarak, Cumhurbaşkanı Castillo'nun Kongre'yi anayasaya aykırı şekilde feshetme kararı karşısında, Eğitim Bakanı pozisyonundan geri dönülmez şekilde istifa etmeye karar verdim" diyerek açıkladı.

İletişim ve Ulaştırma Bakanı Richard Tineo Quispe de "Demokrasiye saygılı ve ilkelerime uygun olarak ve Kongre'nin kapanışının ve ulusal olağanüstü hal hükümetinin kurulmasının duyurulması karşısında, Ulaştırma ve Haberleşme Bakanı olarak görevimden geri dönülmez şekilde istifa ediyorum" dedi.

Bakanların yanı sıra Castillo'nun avukatı Benji Espinoza da Twitter hesabından, "Anayasal düzende bir kopukluk olduğu için, vatandaş Pedro Castillo'nun savunmasından geri dönülmez şekilde vazgeçmek zorundayım" açıklamasını yaptı.

ANAYASA MAHKEMESİ BAŞKANI: BAŞARISIZLIĞA MAHKUM BİR DARBE

Basın toplantısı düzenleyen Anayasa Mahkemesi Başkanı Francisco Morales, "Bugün 20. yüzyılın en saf üslubuyla bir darbe oldu, ama başarısızlığa mahkum bir darbe, çünkü Peru demokrasi içinde yaşamak istiyor. Bu darbenin hiçbir hukuki dayanağı yoktur" diye konuştu.

Morales, anayasaya göre Castillo'nun kararını desteklemeyen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Dina Boluarte'nin Cumhurbaşkanlığı görevini devralması gerektiğini söyledi.

KONGRE CASTİLLO'YU GÖREVDEN ALDI

Castillo'nun fesih kararına karşın Kongre'de oylama yapıldı. Reuters haber ajansının aktardığına göre 101'e karşı 6 oyla Castillo'nun görevden alınmasına karar verildi. Kongre Castillo'nun yardımcısı Dina Boluarte'yi göreve çağırdı.

Azil kararına gerekçe olarak "kamu fonksiyonlarını gasp etmeye, devlet yetkilerinin işleyişini engellemeye ve siyasi anayasa tarafından kurulan düzeni ihlal etmeye çalışmak" gösterildi.

 Muhalefet, yolsuzluk iddialarını gerekçe göstererek, Castillo'nun "kalıcı ahlaki yetersizlik"ten görevden azledilmesini istemişti. Castillo'nun "kalıcı ahlaki yetersizlik" nedeniyle görevden alınması talebi, 8 Aralık 2021'de ve 29 Mart 2022'de Kongre tarafından kabul edilmemişti.

Telesur'un haberine göre, Dina Boluarte, Kongre'de yemin ederek görevine başlayacak.

Karar, Kongre'nin Twitter hesabından "Pedro Castillo'nun cumhurbaşkanlığı koltuğunun boş olduğunu ilan eden Kongre kararını paylaşıyoruz" notuyla yayınlandı.

ORDU VE POLİS TEŞKİLATI: ANAYASAYA AYKIRI BİR EYLEMDE BULUNMAYACAĞIZ

Castillo'nun, Kongre'yi feshetme ve ulusal acil durum hükümeti kurma kararının ardından Peru Silahlı Kuvvetler Müşterek Komutanlığı ve Peru Ulusal Polisi'nden yapılan açıklamada, kurumların anayasal düzene saygı duyduğu ve aksi yönde bir eylemde bulunmayacağı belirtildi.

Açıklamada, "Kurulu anayasal düzene aykırı herhangi bir eylem, anayasa ihlali teşkil eder ve silahlı kuvvetler ile polis tarafından anayasaya uyumsuzluğa yol açar" ifadeleri kullanıldı.

"Ordu ile polisin birlik içinde olduğu" vurgulanan açıklamada, halka sakin olmaları çağrısı yapıldı.

CASTİLLO GÖZALTINA ALINDI

Castillo, Kongre'yi feshetme ve ulusal acil durum hükümeti kurma kararının ardından polis tarafından gözaltına alındı. Ülke basınında çıkan haberlerde, Castillo'nun, ulusa sesleniş konuşmasının ardından Cumhurbaşkanlığı Sarayı'ndan çıktıktan sonra gözaltına alındığı belirtildi.

Castillo'nun bulunduğu yere Peru Cumhuriyet Savcısı Patricia Benavides ve Yetki Yolsuzluğuna Karşı Savcılar Özel Ekibinin (EEFCOP) koordinatörü olan Savcı Marita Barreto'nun geldiği belirtildi.

Pedro Castillo'nun sığınma talep etmek için Meksika Büyükelçiliği'ne giderken gözaltına alındığı iddia edildi. Castillo gözaltına alınmadan önce, sosyal medyada çok sayıda kişinin araçlarıyla büyükelçiliğe giden yolları kapattığını gösteren videolar da paylaşıldı.

Öte yandan, Eyalet Savcısı Daniel Soria, Castillo'nun aldığı kararların anayasaya aykırı olması sebebiyle hakkında suç duyurusunda bulundu.

BOLUARTE, KONGRE'DE YEMİN ETTİ

Peru Cumhurbaşkanı Yardımcısı Dina Boluarte, Castillo'nun görevden alınması kararının sonrasında Kongre'de yemin ederek geçici cumhurbaşkanı ilan edildi.

Dina Boluarte, aynı zamanda Peru'nun ilk cumhurbaşkanı oldu.

Ne olmuştu?

Öğretmen olan Pedro Castillo, 6 Haziran 2021'de yapılan yüzde 50.12 oyla cumhurbaşkanı seçildi.

Castillo hakkında, görevi boyunca çok sayıda suçlamayla soruşturmalar açıldı. 5 kez soruşturma açan Peru başsavcılığı son olarak Ekim 2022'de Castillo'yu yolsuzlukla suçladı. 

Suçlamaları reddeden Castillo ise soruşturmalarda ifade vermeyi reddetmişti. Kongre'de yapılan oylamalarda Castillo'nun görevden azli talebi reddedilmişti.

'VATANA İHANET' SUÇLAMASI

Evrensel gazetesinin haberine göre, Castillo’nun 2018’de Bolivya’nın başkenti La Paz’da katıldığı bir konferansta, “ulusal ve uluslararası düzeyde denize erişimin Bolivya ülkesinin hakkı olduğunu ve halka danışacağını” söylediği iddia edilmişti. 

Bolivya, 1879-1883 Pasifik Savaşı’nda Şili ile girdiği savaşı kaybederek okyanusa olan kıyısını kaybetti. Bu savaş sonucunda Bolivya tamamen bir kara ülkesi haline geldi. Lahey’deki Uluslararası Mahkeme'de, 2013’te Şili ile bir deniz anlaşması yapmak için dava açan Bolivya, buradan herhangi bir sonuç alamamıştı.

Peru'da Kongre'nin "vatana ihanet ettiğini" öne sürdüğü Pedro Castillo için 5 yıl siyaset yasağı istenmesine karşı Kasım ayında protestolar düzenlenmişti. (HABER MERKEZİ)