Korona günlerinde dayanışma platformu: Bi'Komşu

İZMİR - Korona virüsünün yol açtığı tahribat, bütün dünyada büyük bir ekonomik ve mali krize sebep olmaya devam ediyor. Ancak zengin-fakir ayırmadan herkesi eşit şekilde tehdit eden Covid-19, ekonomik anlamda yol açtığı krizle herkesi eşit etkilemedi.

Sosyal Devlet anlayışının yeniden gündeme gelmesini beklediğimiz şu günlerde sivil toplum kuruluşları ve yerel yönetimlerin çabaları oldukça kıymetli. Bununla birlikte korona virüs salgınının yarattığı sağlık ve sosyal sorunların ötesinde çok sayıda insanın ekonomik desteğe ihtiyacı giderek artıyor. Bu amaçla bir araya gelen Aykut Hocaoğlu, Berkhan Ağar, Emrecan Durmaz ve Ezgi Ezdar Onur, Covid-19'un yol açtığı ekonomik sıkıntıları hafifletecek bir sosyal projeyi hayata geçirdi.

İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü mezunu, mühendis, tasarımcı ve girişimci 4 arkadaş komşuluk ruhunu canlandırabilmek umuduyla, faturalarını ödemekte zorlanan kişilerle dayanışma göstermek isteyenlerin bir araya gelmesi için  Bi'Komşu platformunu kurdu.

Desteğe ihtiyacı olanlarla, destek vermek isteyenleri buluşturan Bi’Komşu fikri nasıl ortaya çıktı? Uygulamaya başvuranlar ne gibi kriterlere sahip olmalı? Sistemde destek verenlerin kimlikleri görünüyor mu? Destek alan, kendisine kimin destek olduğunu biliyor mu? Platformun kurucularından Emrecan Durmaz sorularımızı cevapladı.

'KOMŞULUK RUHUNU YENİDEN CANLANDIRMAK İSTEDİK'

Bi’Komşu fikri nasıl ortaya çıktı?

Biz İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü’nden mezun 4 arkadaşız. Her birimizin kendi işi var ama bu sosyal proje için hiçbir beklenti içinde olmadan, bir araya geldik. Nisan’ın ilk günlerinde olur mu, olmaz mı diye konuşmaya başladığımız bu fikri geliştirerek 13 Nisan itibariyle kullanıma açtık.

Özellikle küresel salgın kriziyle birlikte işini kaybeden, işi olsa da gelirleri azalan ihtiyaç sahibi insan sayısının çok dramatik bir şekilde artış gösterdiğini gördük. Covid-19 herkesin sağlığını tehdit ederken bir yandan da ekonomik krizin getirdiği yük insanların omuzlarında gün geçtikçe artıyor ve artmaya da devam edecek. Öte yandan ‘biz’ olma duygusunun git gide yükseldiği bu süreçte birileri ile dayanışma göstermek isteyen birçok insan da var. Ama bu insanlar doğru desteği nasıl yapacaklarını bilemiyorlar.

Biz de herkes kendi yakın çevresine gücü yettiği kadar destek olsa, “bu çığ büyümeden komşular arasında çözülebilir” düşüncesiyle bir sosyal girişim başlatmaya karar verdik. Ve bunu herhangi bir kurum ya da kuruluş çatısı altında değil de insanların dayanışma ruhunu ön plana çıkaran bir modelle yapmak istedik. Komşuluğun her ne kadar son yıllarda etkisi azalsa da bu coğrafyanın en kadim geleneklerinden biri olduğunu biliyoruz. Bu ruhu da yeniden canlandırmak umuduyla Bi’Komşu fikri doğmuş oldu.

'PLATFORM 'KOMŞU' OLMAK ÜZERİNE OTURTULDU'

Destek vermek ve destek almak isteyenler için nasıl bir seçim kriteri oluşturdunuz?

Tüm dünya ve ülkemiz bu zorlu süreçten geçerken tamamıyla dayanışma için kurulmuş bu platformda bir amacımız da kişiler arası güven ilişkisini güçlendirmek. Çünkü bu süreçte gördük ki 'biz' olabilmek çok önemli. Bu nedenle tüm platform esas olarak 'komşu' olmak üzerine oturtuldu.

Yazılımı oluştururken en fazla vakit ayırdığımız ve üstünde çalıştığımız kısım ihtiyaç sahiplerini doğru belirlemekti. Bu sebeple öncelikle ilk aşamada gerçek kişi doğrulama yapıyoruz. Sonrasında yasaların belirlediği çerçevede ihtiyaç sahibinden alabileceğimiz maksimum bilgiyi alıyoruz. Bu bilgilerle sistem içinde oluşturduğumuz algoritmalar ile yarı otonom bir kontrol ve eleme sağlıyoruz. Ancak bu yarı otonom sistemle temel amacımız kötü niyetli yaklaşımları minimize etmek. Bu nedenle bir de manuel bir yaklaşım ekledik. Eğer siz destek verenseniz ilgilendiğiniz faturanın sahibinin size bıraktığı mesajı görebiliyor, telefonundan kendisine ulaşabiliyorsunuz.

'İHTİYAÇ SAHİBİ AYDA EN FAZLA BİN TL DESTEK ALABİLİYOR'

Bunun için tanımlanmış bir limit ve kural var mı?

Evet, hem yapılan desteğin daha fazla kişiye ulaşması hem de suiistimalin önüne geçmek için fatura limitleri ve aylık destek alma limitini de sisteme ekledik. Umuyoruz ki bu alınan önlemlere gerek kalmaz ve gerçekten ihtiyaç sahipleri sisteme dahil olur.

Tanımladığımız limite göre bir ihtiyaç sahibi bir ay boyunca en fazla 1000 TL’lik destek alabiliyor. Ayrıca faturalar için de limit belirmesi yaptık. (Elektrik: 300 TL Doğalgaz: 500 TL Su: 100 TL Telefon: 150 TL İnternet: 150 TL) Bu limitler mevsimlere göre dinamik olarak değişkenlik gösterecek şekilde ayarlandı. Örneğin yaz ayları su ve elektrik tüketimi daha yoğun olduğu için onların limitleri arttırılarak doğalgazın limiti düşürülecek.

Destek verenler içinse bir sınırlama yok. Sisteme üye olmanız ve ödemek istediğiniz faturayı seçmeniz yeterli. Yani istedikleri kadar faturayı ödeyerek, istedikleri kadar ihtiyaç sahibini mutlu edebilirler.

'GİRİŞİM TAMAMEN GÖNÜLLÜ OLARAK KURULDU'

Platformda bir para akışı ve hizmet bedeli gibi bir ödeme söz konusu olacak mı?

Biz bu platformda sistem içinde herhangi bir alışveriş tarafı değiliz, biz sadece buluşma noktasıyız. Sistem üzerinden para akışı sağlanmıyor, işlem ücreti, hizmet bedeli, komisyon vb. adı altında herhangi bir şey de söz konusu değil. Bu girişim tamamen gönüllü olarak kurulmuş ve sosyal bir dayanışma hareketi olarak kurgulandı. Tek amacımız destek vermek isteyenlerle, ihtiyaç sahiplerini bir araya getiren aracı olmak.

Ziyaretçiler sisteme sadece Türkiye’den mi katılabiliyor?

Türkiye’nin her yerinden destek talep etmek ve olmak mümkün. Bunun yanı sıra sitemize yurtdışından da oldukça fazla ziyaretçi oldu. Dün itibariyle destek olmak isteyenleri sisteme dahil etme çalışmalarımızı sonlandırdık. Dolayısıyla artık yurtdışından destek vermek isteyenler de siteyi kullanabiliyor.

'İHTİYAÇ SAHİBİ KİŞİ KİMDEN DESTEK ALDIĞINI BİLMİYOR'

Merak edenler için destek verenlerin kimlikleri görünür durumda mı? Ya da destek alan kendisine kimin destek olduğunu biliyor mu?

Destek verenler, kimin faturalarını ödediklerini biliyor ve isterse ihtiyaç sahibi ile telefon görüşmesi yapabiliyorlar. Ancak ihtiyaç sahibi kişi kimden destek aldığını bilmiyor. Sadece desteğin hangi ilden yapıldığı bilgisini içeren bir mesaj alıyor. (“…. tutarlı faturanızın ….ilinden Bi’Komşunuz tarafından ödendiği bildirilmiştir, kontrol etmenizi rica ederiz.”)

Sistemi 13 Nisan’da açtınız. Platforma olan ilgi nasıl? Yeteri kadar karşılık bulduğunu düşünüyor musunuz?

Sürekli artan bir ivmeyle sistemin kullanım oranları çok dinamik bir şekilde değişiyor. 7. Günün sonunda yaklaşık 1.260.000 TL tutarında fatura talebi girişi yapıldı ve sistem sayesinde 140.000 TL değerinde 1150’ye yakın fatura ödemesi gerçekleştirilerek ihtiyaç sahiplerinin hayatında küçük bir umut ve mutluluk kaynağı olduk.

'EKONOMİK ENKAZI HEP BİRLİKTE KALDIRMAYA MECBURUZ'

Sistemin güvenliğini nasıl sağlıyorsunuz? Suistimale açık olma ihtimali var mı?

Tüm dünya ve ülkemiz bu zorlu süreçten geçerken tamamıyla dayanışma göstermek için kurulmuş bu platformda bir amacımız da kişiler arası güven ilişkisini güçlendirmek. Çünkü bu süreçte gördük ki 'biz' olabilmek çok önemli. Bu nedenle tüm platformun esası 'komşu' olmak üzerine oturtuldu. Ancak yine de platform olarak en önem verdiğimiz konulardan biri de buydu, 'Verilen destek gerçek ihtiyaç sahibine ulaşmalı'.

Yazılımı oluştururken en fazla vakit ayırdığımız ve üstünde çalıştığımız kısım ihtiyaç sahiplerini doğru belirlemekti. Bu sebeple öncelikle ilk aşamada “gerçek kişi” doğrulaması yapıyoruz. Sonrasında yasaların belirlediği çerçevede ihtiyaç sahibinden alabileceğimiz maksimum bilgiyi alıyoruz. Bu bilgilerle sistem içinde oluşturduğumuz algoritmalar ile yarı otonom bir kontrol ve eleme sağlıyoruz. Ancak bu yarı otonom sistemle temel amacımız kötü niyetli yaklaşımları minimize etmek. Bu nedenle bir de manüel bir yaklaşım ekledik. Eğer siz yardımseverseniz ilgilendiğiniz faturanın sahibinin size bıraktığı mesajı görebiliyorsunuz ve ihtiyaç sahibinin telefonundan kendisine ulaşabiliyorsunuz. Buna ek olarak hem verilen desteğin daha fazla kişiye ulaşması hem de suiistimalin önüne geçmek için fatura limitleri ve aylık destek alma limiti de sisteme eklendi. Hazırladığımız akıllı algoritmalar da bu zamana kadar başarıyla çalıştığını gösterdi. Şimdiye dek 1087 fatura talebi sisteme kurduğumuz bu algoritmalar tarafından kötüye kullanım olarak tespit edilip yayından kaldırıldı.

Son olarak; Platform sadece salgın dönemi için mi tasarlandı yoksa salgın sonrasında da sürdürmeyi düşünüyor musunuz?

Elbette sürdürmek istiyoruz. Pandemi sonrasında bu krizin ekonomik etkilerini çok daha derinden hissedeceğimizi, tüm Dünya’da bir ekonomik buhran olacağını tahmin ediyoruz. Şu an herkes öncelikle hayatta kalmaya, sağlığını korumaya gayret ediyor. Ekonomik kaygılar ve beklentiler öncelik sıralamasının çok gerisinde. Ancak salgın sonrası hayatlarımızın normalleşmesiyle birlikte ekonomik enkazı hep birlikte kaldırmaya mecburuz. O nedenle nihai amacımız ve isteğimiz bu gibi platformlara gerek ve ihtiyacın olmadığı bir dünya düzeninde yaşamak olsa da ihtiyaçlar devam ettiği sürece biz de bir ucundan destek olacak bir çaba içerisinde olmak istiyoruz.