Koronadan egzersizle korun: Ama dikkat!

Serpil Kurtay

DUVAR - Herkes koronadan korunmak için egzersiz yapmak gerektiğini söylüyor. Peki, egzersiz ne demektir? Hayatımıza nasıl ve neden girdi? Nasıl oluyor da virüslere karşı etkili oluyor? Bizi hastalıklardan nasıl koruyor? Evde kapalı kaldığımız şu günlerden nasıl egzersizler yapabiliriz? Nelere dikkat etmeliyiz? Kişisel antrenör Can Ali Erdal anlattı...

Marmara Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi mezunu olan Can Ali Erdal, 15 yıldır erişkin, çocuk ve engelli çocuklarla yaşam boyu spor üzerine dersler veriyor. Aynı zamanda boks ve kick boks’a yönelik teknik ve kondisyon dersleri veren kişisel antrenör Can Ali Erdal (Instagram: pt_canali) ile korona virüsü günlerinde sık sık duyduğumuz 'egzersiz'in aslında ne olduğunu, nasıl olup da virüslere ya da hastalıklara karşı etkili olduğunu, yaparken nelere dikkat etmemiz gerektiğini ve daha fazlasını konuştuk.

'İLK İNSANDAN BERİ SPOR YAPIYORUZ'

“Maddenin en küçük yapı taşı kabul edilen kuarklardan, protonlardan, nötronlardan, aklımızın alamayacağı uzaklıklardaki yine aklımızın alamayacağı büyüklükteki galaksilerde, yıldız sistemlerinde veyahut gezegenlerde sürekli bir hareketlilik, ritmik ya da aritmik değişkenlikler vardır. İnsanoğlu diye tabir ettiğimiz modern insan yani homo sapiens canlılar homo (insan) türünün ayakta kalan tek üyesidir. Homo sapiens'in günümüze gelmesi, elbette kolay olmadı, ki yirmiye yakın homo türü vardı. Peki, bu tür nasıl hayatta kaldı? Cevabı aslında basit; vücuduyla zekâsını iyi kombin ederek, yani koordinasyon, yani akıllı hareketlilik yani egzersiz yani bir şekilde spor... Evet, hareketlilik insanı bu zamana taşıdı, daha doğrusu sağlıklı ve akıllı hareketlilik uzun yaşattı dememiz daha doğru olacaktır. O yüzden egzersiz ve spor, çok uzun yıllardır bir bilim olarak ele alınıp sürekli kendini yenileyen ve her saat başı yeni bir araştırma sonucu kendini güncelleyen tıp bilimiyle dirsek temasında olan bir organizasyondur.”

BİZİ VİRÜSLERDEN NASIL KORUYOR?

“Tıp bilimiyle dirsek temasında olan egzersiz, organizasyonları tıbben geçerliliği kabul edilen birçok psikolojik ve dâhili hastalıktan insanı korumuştur ve korumaya devam ediyor. Mesela düzenli egzersiz yapan kişilerde depresyon riskinin çok azaldığı ve kaygı bozukluklarının tedavisini desteklediği görülmüştür. Peki, bunu nasıl yapıyor? Çünkü spor sırasında ve sonrasında vücudumuzda zindelik ve mutluluğu artıran serotonin denilen transmitter’in artışıyla yapıyor. Vücutta serotoninin artması bağışıklılık sisteminin de güçlenmesi anlamına geliyor. Siz mutlu ve zindeyseniz bağışıklığınız da mutlu ve zindedir. Öte yandan başta kalp ve damar hastalıklarının önlenmesinde ve hastalığın kontrol altında tutulmasında çok faydalı olduğu gibi, birçok kronik hastalığa da düşmandır.”

'KAŞ YAPARKEN GÖZ ÇIKARMAYIN'

“En başta dediğimiz gibi akılcı bir hareketlilik insana iyi gelir, bu ne demek oluyor? Açalım; egzersizler kişinin sağlık durumuna, kilosuna, yaşına gibi daha birçok parametreye göre değişkenlik gösteren ve bu parametrelere göre hareket edilmesi gereken bir iştir. Yani 55 yaşında 110 kg, kronik astım hastası biriyle yine aynı yaşta 80 kg herhangi bir kronik hastalığı olmayan biri aynı egzersizi yapamaz, yapmamalı. Bu uğurda nasıl ki bir hastalığımız olduğu zaman bir tıp uzmanına başvuruyorsak bu konuda da üniversitelerin spor fakültelerini bitirmiş kişilere başvurup doğru yönlendirmeyi alabiliriz. Kaş yaparken göz çıkarmak istemeyiz.”

EVDE SPOR YAPARKEN BUNLARA DİKKAT

“Malum şu an “çağımızın vebası” olarak adlandırabileceğimiz Covid 19 virüsü yani korona virüsü günlerinde evlerimizde karantinadaysak ve bir spor uzmanına başvuramıyorsak televizyonda, internette veya bir dergide gördüğünüz egzersizleri uygulamak istemeniz kadar doğal bir şey olamaz elbette. Eğer bu tarz bir spor yapacaksanız, en son göründüğünüz doktor da basit hareketleri salık verdiyse uymanız gereken bir kaç altın kural vardır:

Boynunuzu, belinizi, omuzlarınızı ve bacaklarınızı mutlaka ısıtın.

Uygulamak istediğiniz hareketleri oldukça yavaş yapın.

Hareketler, bel ve boyun eklemi başta olmak üzere omuz, dirsek, dizinizi hafif bile olsa zorluyorsa daha doğru yapmaya çalışın. Eklemlerde ağrı devam ediyorsa lütfen yapmayı bırakın. Önce önlem, sonra spor!

Spor sonunda mutlaka esneyin.”

'TEMAZSIZ, DARBESİZ SPORLARI YAPABABİLİRİZ'

“Korona pandemisi ve karantina günleri belki de kısa bir süre sonra bitecek ve tekrar hayatlarımıza döneceğiz ama nasıl döneceğiz? Hayata daha umutla bakacağız ve sağlığımızın kıymetini bileceğiz. Egzersiz ve spor, bahsettiğimiz gibi çok geniş bir yelpazedir. Eğer basit egzersizlerden sıkıldıysanız, sağlığınız da izin veriyorsa daha önce hiç yapmadığınız bireysel spor branşlarını deneyebilirsiniz. Yine tıp uzmanlarının hem fikir olduğu non contact (temassız, darbesiz) ve insanın kendisiyle baş başa olduğu sporları önerebilirim. Bisiklet, kürek, uzun ve kısa (sürat) koşular, tenis, masa tenisi, boks ve kick boks’ta pad ve torba çalışmaları gibi. Boks dedim yanlış anlaşılmasın, boks ve kick boks antrenmanları yani modernize edilmiş antrenmanlardan bahsediyorum; müsabakasız, hoca eşliğinde yapılan teknik ve kondisyon çalışmaları içerikli... Bu saydıklarımı ve daha birçok branşı deneyebilirsiniz, hem hayatınıza renk gelir hem de kendinizi psikolojik ve fizyolojik olarak çok iyi hissedersiniz.”

'ÇOCUKLARINIZI SPORA TEŞVİK EDİN'

“Toplumun en çok değer vermesi gereken varlıkları olan çocukları, aileleri ve devlet teşkilatları mutlaka spora teşvik etmelidirler. Eğer imkanları varsa, 4 yaşında yüzme ve cimnastik gibi sporları yapmalılar. 6-7 yaşlarında koşma ve sıçrama gibi atletizm branşlarıyla tanışıp iyi bir alt yapıya sahip olabilirler. Sonrasında yeteneğine ve isteğine göre diğer branşlarla tanıştırıp o branşlarda uzun süre spor yapmalarını sağlayabilirler. Belki profesyonel sporcu olmayacaklar ama mutlak disiplinle, azim ve sağlıklı bedenlere kavuşacaklar. Unutmayın, ölçülü azim ve disiplin, tıpkı dürüstlük gibi öğretilen bir olgudur. Yaşam boyu spor anlayışının bireylere çocukluk zamanlarında verilmesi taraftarıyım.”