Kurban pazarında durum: O kadar yolu boşuna gelmişiz
Kurban Bayramı öncesi pazar yerinde bulunan besicilerin neredeyse hepsi yem, nakliye, çoban ve kesim işlemlerini oluşturan maliyetin karşılanmadığından şikayetçi.
ANKARA - Ekonomik zorluklar kurban pazarını da vurdu. Türkiye’nin farklı illerinde olduğu gibi Ankara Çankaya’ya bağlı Mühye köyü kurban pazar yerinde de durgunluk hakim. Besiciler borçlarını kapatacak miktarda satış yapma derdinde.
Pazarlarda geçen sene 8 bin TL’den başlayan küçükbaş hayvan fiyatları bu yıl 17 bin TL, 84 bin TL’den başlayan büyükbaş hayvanlar ise 110 bin TL’ye yükselmiş durumda. Kurban pazarında ise geçen yıllara oranla çadır sayısında azalma olduğu gözlemleniyor.
Besiciler ile kurbanlık hayvan fiyatları ve satış maliyetlerini konuştuk. Bu yıl alım gücünün geçen senelere göre daha da düştüğünü, kurbanlıkların çoğunun hâlâ alıcı beklediğini söyleyen besiciler nakliye maliyetini dahi çıkaramadıklarını anlattı.
‘İNSANLARIN ALIM GÜCÜ YOK’
Urfa Siverek'ten 106 küçükbaş hayvanla geldiğini ancak bayrama kısa bir süre kalmasına karşın sadece 30 adet satış yapabildiğini söyleyen Cumali İzol, “Bazen siftah bile yapamıyorum. Tanıdık eş dost olmasa satış yapamayabilirdim. İnsanların alım gücü yok çünkü hayvanlar çok pahalı. Biz de alıcının istediği fiyatta satış yapamıyoruz çünkü bu sefer maliyeti karşılamayız” dedi.
‘BORÇLARIMIZI ÖDEYELİM BU BİZE YETER’
Bayrama 15 gün kala yurt dışından ithal kurbanlık getirildiğini ve ithal hayvanların piyasayı kötü etkilediğini söyleyen İzol, piyasada yerli besicilerin düşünülmediğini ve masrafa sokulduklarını söyledi. İzol, “İthal gelen kurbanlar 4 bin 500 TL, hiç o fiyata kurban olur mu? Bugün tavuk fiyatları bile yükselmişken hangi şartlarda yetiştirildiğini bilmedikleri kurbanlıkları piyasaya sürüyorlar. Arpa ve samanın kilosu 8 bin TL, buğdayın kilosu 9 bin TL, nakliye en az 45 bin TL. Şu an resmen kâr değil zarar etmemek için uğraşıyoruz. Artık işin kârında değiliz. Emeğimiz de boşa gitsin, borçlarımızı ödeyelim bu bize yeter. Aslında zarar etmememiz için devletin bize ödenek vermesi gerekir ancak besiciye destek verilmiyor” ifadelerini kullandı.
Kurbanlık hayvanlarda kilo fiyatının düşük olduğunu anlatan İzol sözlerine şöyle devam etti:
“Besiciler 2 yaşında bir koyunu yetiştirene kadar çok fazla masraf yapıyor. Örneğin 30 kilo gelen bir koyun için 2 yıllık masraf zaten satış fiyatına denk. Kasapta etin kilosu 600 TL, 30 kilo et veren kurbanlık koyunun bizdeki kilosu 300 TL’ye denk geliyor. Buna rağmen satış yapmakta zorlanıyoruz.”
‘ZİNCİR MARKETLER KARLARINA KAR KATIYOR’
Zincir marketlerdeki hisseli kurban satışlarını eleştiren besici Uğur Göçer, 7 hisseye bölünen bir büyükbaş hayvanın ortak başına maliyetinin 17 bin TL olduğunu ve kurban pazarları ile aralarında yaklaşık 30 ila 50 bin lira arası bir fark oluştuğunu anlattı.
Hayvanların pazar yerinde seçilmesi gerektiğini ve müşterilerin yakından gördükleri hayvanları alması gerektiğini belirten Göçer, “Alıcının buralara gelerek kurbanlığı görmesi ve seçmesi gerekiyor. Zincir marketlerde kurban kesiyorlar mesela. Helalliği dahi telefonda veren tüketiciler var. Market zincirlerde ise sadece et kısmı müşteriye veriliyor. Duyduğumuza göre bazı zincir marketler kesilen kurbanın iç kısımlarını satmak üzere kendileri alıyorlarmış. Zincir marketler karlarına kar katıyorlar. Yerinde almak bu tip sorunları engeller” şeklinde konuştu.
'‘HAYVANCILIK DESTEĞİ VERİYORUZ' DİYORLAR ANCAK VERİLMİYOR’
Hayvancılık için devlet desteği sağlanacağı sözü verilmesine rağmen bir gelişme kaydedilmediğinden bahseden Göçer, “Devletin destek planı işlemiyor. Besiciler olarak masraflarımızı dahi karşılayamaz durumdaysak bu, açık şekilde desteğin olmadığını gösterir. Seçim gündemlerine sıkışmış sözde vaatler dışında gerçekten besiciler olarak devlet desteği görmek istiyoruz. Buna ihtiyacımız var” dedi.
‘O KADAR YOLU BOŞUNA GELMİŞİZ’
Yaklaşık 10 gündür Ankara’da bulunduğunu işlerin az olması sebebiyle elinde kalan kurbanlıkları kesimhaneye düşük fiyata vereceğini söyleyen besici Hakan B. ise 40 adet büyükbaş hayvan getirdiğini ancak 5 adet satış yaptığını anlattı. 110 bin TL’den başlayan fiyatlarla satış yaptığını aktaran besici, “Bu yıl farklı olarak büyükbaş hayvanlara talep yok denecek kadar azaldı. Büyük ihtimalle hayvanlarımın çoğunu masraflarımı karşılayacak kadar düşük bir fiyatla vereceğim. Artık zararı karşılamak için çabalıyoruz. O kadar yolu da boşuna gelmişiz” diye konuştu.
‘KESİM ÜCRETİ 4 BİN 500 TL’
Bu yıl bankadan kredi çekerek küçükbaş hayvan aldığından bahseden Fahrettin Şahin, fiyatların çok fazla olduğundan söz etti. Alıcıların kurban aldıktan sonra kesim işlemi için kasap parası verdiklerini anlatan Şahin, “Şimdi 18 bin TL’ye bir kurbanlık aldım, kesim masrafı 4 bin 500 TL’den başlıyormuş. Benim evim kendime ait ve 3 maaş girerken almakta zorlandım. Bir de kesime ücret veriyoruz malum. Şimdi sıradan asgari ücretli bir ailenin, bu şartlarda kurban kesmesi mümkün mü? Tabii değil” ifadelerini kullandı.