Kürt medyasında yeni bir soluk: PodcastKurdî
Modern dünyayı şekillendiren teknoloji, her alanda olduğu gibi medyada da yenilikler sağlıyor. Bu yeniliklerden biri de hiç şüphesiz podcast... Geçtiğimiz gün yayın hayatına başlayan Podcastkurdi ise bunlardan biri. PodcastKurdî Koordinatörü Rabia Çetin, “Kürt gazeteciler olarak bu yeni aracı kullanmak istedik. Kürtler arasında sözlü kültür aslında çok yaygın ve podcast, bir nevi sözlü kültür çalışması olarak kabul edilebileceği için kanalize olmak zor olmaz diye düşündük. Ayrıca Kürt medyasında yapılan yeniliklere küçük de olsa bir katkıda bulunmak istedik” dedi.
Ferhat Yaşar
DUVAR - 21 Mart Newroz günü yayın hayatına başlayan Podcastkurdî haber, analiz, yorum, kültür, sanat, edebiyat, müzik ve folklor gibi konularda içerikler üretmeyi amaçlıyor. PodcastKurdî Koordinatörü M. Salih Bedirhan, “PodcastKurdî ile Kürtlerin kendi gündemlerini tartışmalarının önünü açmak, Kürtlerin sözlü kültür geleneğini podcast platformlarına taşımaya yönelik girişimlerde bulunacağız” diye konuştu.
Her ne kadar podcast işleri dünyada belli bir seviyeye ulaşmış olsa da, Türkiye için henüz yeni, Kürtçe içinse yepyeni sayılabilecek bir alan. Dengê Rûsya, Radyoya Swêdê ve SBS Kurdî gibi radyolar belli başlı içerikleri podcast (ses dosyası) olarak paylaşsalar da, bireysel girişimler hariç, sadece Kürtçe podcast yapan mecra yok denecek kadar az.
Yeni medya araçlarından biri olan podcastin gelişiminin heyecan verici olduğunu ifade eden Rabia Çetin şöyle konuştu: “Türkçe ve İngilizce çok fazla podcast kaydı var. Kürtçe'de bu yeni araç henüz çok fazla kullanılmıyordu. Birkaç istisnai örnek dışında (ki hepsi çok değerli işler)... Ben 2 günlük bir podcast eğitiminden sonra ‘Acaba Kürtçe program yapılabilir mi, nasıl olur, insanlar dinler mi?’ diye düşünmeye başladım. Önce gazeteci Murat Bayram, ardından gazeteci Mahmut Bozarslan ile daha sonra da Mehmet Salih Bedirxan ile konuştuk. Salih harekete geçerek önce site için çalışmaya başladı. Ardından 'kimlerle program yapabiliriz' diye tartışmaya başladık. Bizim amacımız tek bir program yapmak değildi aslında. Kürtçenin çatısı altında bir şeyler üretmek, program yapmak isteyenleri bir araya getirmek istedik. Aslında tamamen gönüllülük hareketi üzerine kurulmuş bir iş. Yani tüm arkadaşlarımız bir yandan başka işler yapıyor diğer yandan da Kürtçe podcast yapımı için uğraşıyor.”
'ULUSAL GÜNLERİ YAŞATMAK HAKKIMIZ VE ÖDEVİMİZDİR'
PodcastKurdî'nin Newroz'da yayına başlamasının önemine dikkat çeken M.Salih Bedirxan, şunları söylüyor: “Bildiğiniz üzere Newroz, Kürtlerin, İran platosunda yaşayan milletlerin bayramı ve asırlardır kutlanıyor. Kürdistan coğrafyasını işgal eden devletler son yüz yılda Newroz’un kutlanmasını yasakladılar. Memduh Selim Beg Newroz’a ilişkin; 'Ulusal günleri yaşatmak hakkımız ve ödevimizdir. Tarihin bize bağışladığı bu haktan yararlanmak ve bu ödevimizi yerine getirmek için, değişik biçimlerdeki özel günlerimizi saptamak, tarihçilere ve gençlere elverişli bir inceleme konusu sunmaktadır' yorumunu yapıyor. Newroz Bayramı Şerefxanê Bedlîsî’nin Şerefname eserinin yanı sıra Ehmedê Xanî’nin Mem û Zîn eserinde işlenmiştir. Yine klasik Kürt edebiyatı şairlerinin divanlarında Newroz’u işleyen 'bahariye' nazım biçimlerine rastlıyoruz. Diğer yandan Memduh Selim, Celadet Ali Bedirxan, Hemzeye Muksî, Xelîlê Xeyalî, Seîdê Kurdî, Pîremêrd gibi aydınlarımızın 20. yüzyılın başlarında çıkardıkları dergi ve gazetelerde de Newroz’a ilişkin ciddi atıfların yapıldığını görüyoruz. Memduh Selim’in işaret ettiği ulusal günleri yaşatmak ve bu 'ödevi' yerine getirme çabasıyla PodcastKurdî ekibi olarak Newroz’da yayın hayatına başladık.”
'RADYOLAR KÜRT AYDINLANMASINA DAMGA VURMUŞLARDIR'
Podcastkurdî'nin 'Guhdarên ezîz, ev der PodcastKurdî ye!' (sevgili dinleyiciler, burası PodcastKurdî'dir) sözü Ermenistan'da yayın yapan Erivan Radyosu'na atıfta bulunuyor. M. Salih Bedirxan: “1950'li yıllarda Erivan Radyosu ile 1960'larda Güney Kürdistan’da yayın yapan Irak Kürdistanı Sesi Radyosu’nun kullandıkları bu anonstan esinlendik. Bize ilham kaynakları oldular. Özellikle güçlü sesi ile Erivan Radyosu’nun ilk spikeri Eznîva Reşîd’in Erivan’da söylediği anons, tüm dinleyicileri etkisi altına almış ve mest etmiştir. Yine aynı şekilde Irak Kürdistan'ı Sesi Radyosu’nun spikeri Xelefê Zêbarî’nin 'Guhdarên xweşdivî, ev der Denge Kurdistana Iraq e!' anonsu, Baas rejiminin zulmüne karşı mücadele eden Kürtlerin sesi olmuştur. Söz konusu radyoların oluşturdukları arşiv, Kürt medyası ve tarihi için önemlidir. Yine bu radyoların yetiştirdikleri gazeteci, sanatçı ve aydınlar Kürt aydınlanmasına ve edebiyatına damga vurmuşlardır. Bu süreçte Kürtçe yayın yapan tüm radyolarla ilgili araştırmalar yapıyor, modern anlamda Kürtçe’nin söz gücününün podcast platformlarında yer alması ve görünür hale gelmesini amaçlıyoruz.”
'KÜRTLERİN GÜNDEMLERİNİ PODCASTKURDÎ'YE TAŞIMAYI AMAÇLIYORUZ'
Bedirxan, podcast yayıncılığının, kendileri için yeni bir mecra olduğunu ve bu konuda yayın yapan uluslararası medya organlarına ait podcast yayınlarını dinleyerek tecrübelerden yararlandıklarını belirtiyor. Kürtçe podcast yayıncılığı yapan değerli çalışmaların olduğunu söyleyen Bedirxan şöyle devam ediyor: “Kürtlerin gündemlerini PodcastKurdî’ye taşımayı amaçlıyoruz. Gündemdeki gelişmelere ilişkin dosya-haber, kültür sanat, edebiyat ve folklor ile ilgili içerikler oluşturacağız. Hatırlanacağı üzere 15 Temmuz 2016 askeri darbe girişiminden sonra KHK’lerle Kürtlere ait onlarca medya yayın organı kapatıldı. Kürdistan Bölgesi’ne ait televizyonların Türksat’ta yayın lisansları iptal edildi. Son 4-5 yılda hemen hemen her gün bir Kürt gazetecinin gözaltına alındığına veyahut tutuklandığına şahitlik ediyoruz. Hal böyle olunca Kürtler, Türkiye'deki tek sesli medyaya maruz kalıyor, Türkiye'deki medyayı dinliyor, okuyor ve izliyor. PodcastKurdî, Kürtlerin ve Kürtler ile ilgili gelişmeleri Kürtçe dinlemelerini sağlamayı, kendi gündemlerini tartışmalarının önünü açmayı, Kürtlerin köklü sözlü kültürel geleneğini podcasta platformlarına taşımak için girişimlerde bulunacağız.”
'BİRLİKTE ÖĞRENİP ÜRETEBİLİRİZ'
Rabia Çetin son olarak şunları söylüyor: “PodcastKurdî’yi kurma sürecinde, desteğini esirgemeyen, yıllardır Kürt illerinde uluslararası ajans ve televizyonların muhabirliğini yapan ve PodcastKurdî’nin yayın kurulunda yer alan gazeteci dostlarımız Mahmut Bozarslan, Murad Bayram ve Hatice Kamer’e buradan bir kez daha teşekkür etmek istiyoruz. PodcastKurdî ekibi olarak program yapmak, Kürtçe içerikler üretmek isteyen herkese kapımız açık. Hiçbirimiz bu alanda olağanüstü profesyoneller değiliz. Hep beraber öğrenip üretebiliriz.”