Maden'de heyelan riski: Evler mi, depolanan hafriyat mı taşınsın?

ELAZIĞ - Elazığ’ın Maden ilçesinde Yıldızlar Holding bünyesinde faaliyet gösteren maden işletmesinden çıkan hafriyatın ilçede heyelan riskine yol açtığı iddia ediliyor. Yıllardır ilçe halkı ile işletmeyi karşı karşıya getiren bu sorun için ilçe merkezinin taşınması önerilse de maden mühendisleri, hafriyatın taşınabileceği yönünde açıklamalarda bulundu. 

Yıllardır ilçe halkını tedirgin eden heyelan riski konusunda resmi adımlar da atıldı. Elazığ milletvekilleri konuyu Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı’na taşıdı. Maden ile ilgili son kararı belirlenen bilirkişi heyeti verecek.

2014 YILINDAN BU YANA AYNI YERE YIĞILIYOR

Maden’de 2007 yılından beri rezerv çalışması yapan Yıldızlar Holding’e bağlı maden işletmesinden çıkan hafriyat, 2014 yılından beri Maden ilçesinin bulunduğu dağın yamacına yığılıyor. Orada meydana gelebilecek bir heyelan, doğrudan ilçe merkezine kayacağı için buradaki halk tedirgin.

Hafriyatın ilçede tartışma konusu olması yeni değil. 2019 yılında Elazığ Valiliği tarafından Maden ilçesinde 510 yapının tahliye edilmesine karar vermiş, aradan geçen yaklaşık 5 yılda ise bir kısım evler boşaltılırken, çarşı merkezindeki esnaf ve ev sahipleri karara karşı direnmişlerdi. Ancak Haziran 2024’te yıkımlara tekrar başlanması üzerine ilçe halkı tepki göstermiş ve Elazığ milletvekillerinin girişimleri ile yıkımlar durdurulmuştu. Halkın talebi ise hafriyatın başka yere kaldırılması...

'İNSANLARI PSİKOLOJİK BASKILARLA EVLERİNDEN ÇIKARDILAR'

Maden ve Köyleri Stratejik Araştırma Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Lütfiye Gürgün, Maden’le ilgili sorunların yıllardır çözüm beklediğini belirterek 2019 yılında evlerinden çıkartılanlara hala ev verilmediğini söyledi. Sorunun iki taraflı ele alınması gerektiğini belirten Gürgün, ev ve iş yerleri boşaltılanların gidecekleri yer sorununun çözülmesini ve daha da önemlisi heyelana sebebiyet verecek olan hafriyatın kaldırılması gerektiğini söyledi.

Gürgün, ‘’2018'de tamamen zirve yapan hafriyattan dolayı yaşanan sıkıntılar vardı. O dönemde Camikebir Mahallesi'de yaşayan insanları  psikolojik baskıyla oradan çıkarttılar. Orada yaşayan belli sayıda aile kaldı. Çarşı merkezinde kimse yerini boşaltmadı. 2024 yılı geldi henüz AFAD evleri bile tamamen tamamlanmış durumda değil. Üstelik şimdi o evleri yapıp verseler bile en az 2-2,5 milyon liralık bir ödeme çıkacak insanlara. Ama 2020'de evlerin maliyeti 200-300 bin lira idi. Sorunu tek taraflı ele almak vatandaşın mağduriyetinden başka bir sonuç doğurmuyor. Ancak en başından bu hafriyatın oraya yığılması engellenseydi ya da oradaki hafriyatın taşınması için çalışmalar yapılsaydı, bu noktaya gelinmeyecekti. Bizler evleri boşaltılan vatandaşlara yeni ev verilmesini ve hafriyatın da kaldırılmasını istiyoruz" dedi. 

'TERASLAMA ÇALIŞMASI SORUNU ÇÖZER'

Elazığ'da yaşayan Maden Mühendisi Nusret Çoban, söz konusu hafriyatın kısa vadede bir risk taşımadığını söyledi. Hafriyat bahanesi ile evlerin yıkılmasının Maden ilçesini yok etmek anlamına geleceğini ifade eden Çoban, şunları söyledi: "Buradaki hafriyat, toprak yığını değil. Büyük parçalar halinde getirilmiş ve sıkıştırılmış hafriyattır. Yapılacak teraslama çalışması sorunu çözer. Ancak evlerin boşaltılması, yıkılmak istenmesi olmayan bir sorun yüzünden halkı mağdur etmek anlamına gelir. Düşünün ki Maden, Elazığ depremi ile birlikte 3 büyük deprem yaşadı. Bırakın heyelanı, ilçede tek bir ev bile yıkılmadı. O nedenle evlerin yıkılmasının yanlış bir karar olduğunu düşünüyorum. Kaldı ki orada Türkiye’nin en zengin maden rezervleri var. Ekonomik durumun bu kadar kötü olduğu bir zamanda maden işletmelerinin çalışması elzemdir. Önemli olan kazanımların ülkeye fayda sağlamasıdır" dedi.

'5 AĞUSTOS'TA EKİP TARAFINDAN HAFRİYAT ALANINDA İNCELEME YAPILACAK'

Konuyla ilgili 19 Temmuz’da AK Parti Elazığ milletvekilleri Ejder Açıkkapı, Mahmut Rıdvan Nazırlı, CHP Elazığ Milletvekili Gürsel Erol ve MHP Elazığ Milletvekili Semih Işıkver, konuyla ilgili olarak Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı'nda bir görüşme gerçekleştirdiler. İlçe halkının sorunları ve çözüm önerilerinin iletildiği toplantı sonrasında açıklama yapan CHP Elazığ Milletvekili Gürsel Erol, sorunun ilçe halkını mağdur edilmeyecek şekilde çözülmesini istediklerini söyledi.

Erol konuşmasında şu ifadelere yer verdi: "Maden ilçemizdeki hafriyat konusu yıllardır gündemimizde. Burada bulunan zengin maden rezervlerimiz var. Buradaki madenlerin işlenmesine karşı değiliz. Ama eleştirdiğimiz nokta, vahşi madenciliktir. Maden firmalarının kurallara uymaması ve denetlenme yapılmaması... Yıkım kararı ile halkımız ciddi bir mağduriyet yaşıyor. Maden'de halkımızın üç talebi var. Birincisi evlerinin veya iş yerlerinin yerine yenisinin yapılması, ikincisi hafriyat pasasının kaldırılması ve sonuncusu ise riskli alan bölgesinin tekrar uzmanlarca incelenerek yeni bir değerlendirmenin yapılmasıdır."

Sorunun çözümüne ilişkin bir adım atılacağının haberini veren Erol, ağustos ayı başından itibaren bakanlığın bölgeye bir irtibat ofisi açacağını söyledi. Erol uzman bir ekibin de hafriyat alanında inceleme yapacağını belirterek ‘’İlçe halkımızın mağdur olmaması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Konuyu Bakan Yardımcısı Abdullah Tancan ile görüştük. Artık Maden ilçemiz için kangren haline gelmiş bu konunun çözüme kavuşturulmasını istedik. Vatandaşlarımızın taleplerini de dile getirdik. 5 Ağustos'ta ilçeye bir irtibat bürosu kurulacak. Öncelikli olarak yıkılan evler konusunda hak sahipliği için talepler alınacak. İsteyen hak sahibi olarak ev talep edecek, isteyen de evin yerine nakdi ödeme alabilecek. İkinci ve önemli bir husus da hafriyat alanıyla ilgili. Yine ayın 5’inde gelecek olan bir ekip yerinde inceleme yaparak hafriyat dökülen pasa alanı ile ilgili incelemelerde bulunacak. Yapılan incelemeler neticesinde oradaki hafriyat kaldırılabiliyorsa kaldırılacak ya da mevcut pasanın teraslanması yoluyla heyelan riskinin ortadan kaldırılmasına çalışılacak. Madenli vatandaşlarımız müsterih olsunlar. Onları mağdur edecek her türlü iş ve hareketin karşısında olacağız" diye konuştu.