Mahfi Eğilmez: İki ayda yurtdışında nasıl çıktığı belli olmayan 6,9 milyar dolar var
Ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez, Türkiye'nin ödemeler dengesini analiz ettiği yazısında, yılın ilk iki ayında yurtdışına nasıl ve nereden gittiği belli olmayan 6,9 milyar dolar olduğunu aktardı.
DUVAR - Hazine eski müsteşarı Dr. Mahfi Eğilmez, bloğunda kaleme aldığı yazısında bu kez Türkiye'nin ödemeler dengesini irdeledi. Mahfi Hoca yazısında yabancı sermayenin artık Türkiye'de kısa vadeli yatırımlarda yer aldığına dikkat çekti.
Cari açığın gerilemesinin olumlu bir gelişme olduğunu ifade Mahfi Hoca, bunun üretimde düşüşün bir göstergesi olabileceğini de ifade etti.
Eğilmez yazısında şunları söyledi:
"Ödemeler dengesi, geniş tanımıyla, bir ekonomide yerleşik kişilerin, başka ekonomilerde yerleşik kişilerle belirli bir dönem içinde yapmış oldukları ekonomik işlemlerin sistematik kayıtlarını elde etmek üzere hazırlanan istatistiksel bir rapordur. Burada asıl olan Türkiye’de yerleşik kişilerin başka ülkelerde yerleşik kişilerle yaptıkları işlemlerdir. Bu işlemlerde kullanılan paranın cinsi veya bu işlemleri yapan kişilerin uyruğu önemli değildir.
Ödemeler dengesinin en önemli alt dengesi cari işlemler dengesidir. Ödemeler dengesi hesapları içinde yer alan mal ve hizmet ticareti (ihracat ve ithalat) ile birincil ve ikincil gelir hesaplarını[i] kapsamaktadır. Cari işlemler hesabında, gelirler giderleri aşmışsa cari fazla, giderler gelirleri aşmışsa cari açık söz konusu olur.
Eldeki son veri Şubat 2024 ayına ait veriler. Buna göre 12 aylık cari açık 31,8 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Bir başka ifadeyle Türkiye’de yerleşik kişilerin yabancı ülkelerde yerleşik kişilerle yaptıkları alış verişler, hizmet alım ve sunumları sonucunda Türkiye 12 aylık dönemde 31,8 milyar dolar açık vermiştir. 2023 yılı Şubat ayında 12 aylık cari açık 56,4 milyar dolardı. Buna göre Türkiye’nin cari açığının ciddi bir düşüş içine girdiğini söyleyebiliriz
YABANCI SERMAYE YATIRIMLARI KISA VADELİ
Doğrudan yabancı sermaye yatırımlarında gerileme var. 2023 yılının ilk iki ayında 1.616 milyon dolar olan doğrudan yatırımlar 2024’ün ilk iki ayında 1.150 milyon dolara gerilemiş durumda. Buna karşılık portföy yatırımları (başlıca kalemi borsa) 2,1 milyar dolardan 8,1 milyar dolara yükselmiş bulunuyor. Buradan giderek yabancı yatırımcıların Türkiye’ye yönelik yatırım iştahının arttığını ama bu iştah artışının uzun vadeli yatırımlara değil de daha kısa vadeli yatırımlara yönelik bir artış olduğunu söyleyebiliriz.
2023 yılının ilk iki ayında 1,4 milyar dolarlık pozitif net hata ve noksan kalemi vardı. Yani o dönemde Türkiye’ye nereden geldiği saptanamayan 1,4 milyar dolarlık giriş olmuştur. 2024 yılının ilk iki ayında ise 6,9 milyar dolarlık negatif bir net hata ve noksanla karşı karşıya kalmışız. Yani 2024’ün ilk iki ayında Türkiye’den dışarıya nereden ve nasıl çıktığı saptanamayan 6,9 milyar dolar tutarında çıkış olmuş.
(EKONOMİ SERVİSİ)