Maliyetler artıyor, Trabzon'da hayvancılık bitiyor

TRABZON - Bir zamanlar süt ürünleri mamulleriyle 'Küçük Hollanda' olarak anılan Trabzon'un Tonya ilçesinde artan yem maliyetleri ve kazancın düşmesinden dolayı hayvancılık giderek azalıyor.

Sütün litresinin marketlerde 20 liraya, etin kilosunun 300 liraya, peynirin kilosunun 200 liraya kadar çıktığı bugünlerde halk hayvansal ürünleri almakta zorluk yaşıyor. Hayvancılıkta yaşanan düşüşün fiyatlara yansıdığı ifade ediliyor. Devletin hayvancılık ve tarım politikalarındaki tutumundan dolayı çiftçilikle uğraşan insanların sayısının giderek azalması üretimdeki düşüşün önemli etkenlerinden. Kırsal bölgelerde çiftçilikle uğraşan vatandaşlar, artan yem fiyatları ve ürün gelirlerinin enflasyona karşı azalması, yeterli destek verilmemesi ve köy okullarının kapanması gibi sebeplerle hayvanlarını satarak kentlere ve büyükşehirlere göç ediyor. Köylerinde kalan yurttaşların birçoğu da hayvan sayılarını azaltmayı tercih ediyor.

BÜYÜKBAŞ SAYISI 193 BİNDEN 112 BİNE GERİLEDİ

Trabzon'da büyükbaş hayvan bakıcılığı büyük çiftliklerde değil kırsal bölgelerde aile işletmesi olarak yapılıyor. Kışları ahırlarda, bahar ve yazları meralar ve yaylalarda geçiren ineklerden elde edilen süt, tereyağı ve peynir gibi ürünler aracılara, süt fabrikalarına ya da sipariş üzerine satılıyor. Fakat elde edilen gelirin giderek azalması ve geçim sıkıntısı yaşanması sebebiyle ilde hayvancılıkla uğraşanların sayısı son 23 yılda büyük bir düşüş yaşadı. Trabzon'da 2000 yılında 193 bin olan büyükbaş hayvan sayısı 2023 yılında 112 bine geriledi.

NÜFUS YARI YARIYA AZALDI

Trabzon'da çiftçiliğin en önemli merkezlerinden Tonya'da da hayvancılık giderek azalıyor. Coğrafi işaret alan tereyağı ile ünlü olan Tonya ilçesinde hayvancılığın gelirinin giderek düşmesi ve kırsal bölgelerde yaşamın desteklenmemesi sebebiyle bölgede yaşayan çiftçiler kentlere göçmeyi tercih ediyor. Hayvancılığın en önemli gelir aracı olduğu ilçenin 2000 yılında 28 bin olan nüfusu aradan geçen 23 yılda 13 bine indi. Gençlerin iş için şehir merkezine ve büyükşehirlere gittiği ilçede üretime devam edenlerin çoğunluğu köylerinde yaşamını sürdüren yaşlı vatandaşlar. İş bulamadığı ya da ataması gerçekleştirilmediği için köylerinde kalan gençler de üretime destek oluyor. Bu yurttaşlar da üretim güçlüğü ve maliyetler sebebiyle ahırlarındaki hayvanları giderek azaltıyor. Öyle ki ilçede 2002 yılında 35 bin civarında olan büyükbaş hayvan sayısı günümüzde 8 bin 323'e kadar geriledi.

İlçeye bağlı Sayraç Mahallesi'nde görüştüğümüz üreticilerden Havva Kara, Fatma Kara, Fevzi Kara, Nazire Kara, Ahmet Şiman ve Özgür Kara yem fiyatlarındaki fahiş artışlar ve üretilen ürünlerin hayat pahalılığı karşısında yeterli gelir getirmemesi sebebiyle hayvancılığın zor durumda olduğunu söylediler. 20 yıl önce pazara inip 2 kilogram tereyağı satarak ihtiyaçlarını karşılayabildiklerini dile getiren köylüler, şimdilerde ise kazançlarının ihtiyaçlarını görmekten çok uzak olduğunu söylediler.

Ziraat Mühendisleri Odası Trabzon Şube Başkanı Cemil Pehlevan, üreticileri destekleyecek tutarlı bir hayvancılık politikası geliştirilmeden üreticilerin üretimden vazgeçmesinin önlenemeyeceğini ve market fiyatlarındaki artışın süreceğini dile getirdi. Trabzon Bölgesi Veteriner Hekimler Odası Başkanı Erol Sayın da üretime teşvik için hayvancılıkla uğraşanlara sigorta ve veterinerlik desteği verilmesi gerektiğini kaydetti.