Meclis'ten geçen infaz kanunu ne getiriyor?

ANKARA – AK Parti ve MHP’nin yaklaşık 90 bin kişinin tahliyesini öngören 70 maddelik infaz kanunu teklifi Meclis Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaştı. Bazı suçlarda infaz oranını yarı yarıya indiren, denetimli serbestlik süresini geçici olarak 1 yılda 3 yıla çıkaran ve açık cezaevlerinde bulunanlara salgın nedeniyle izin veren teklifin görüşmeleri kesintisiz 7 gün sürdü.

210 DEĞİŞİKLİK ÖNERGESİ REDDEDİLDİ

CHP, HDP ve İYİ Parti her maddede önergeler vererek daha adil ve eşit bir infaz yasası çıkması için çağrılar yaptı. Ancak 3 partiden verilen toplam 210 değişiklik önergesi de reddedildi. Cezaevinde bulunan 44 bin tutuklu için tek bir düzenleme yapılmazken muhalif kimlikleriyle bilinen ama “terör suçlaması”yla yargılanan siyasetçiler, gazeteciler, akademisyenler ve hukukçuların çıkmasını sağlayacak bir adım da atılmadı. 7 gün süren görüşmelerde AK Parti ve MHP sadece 1 yıl denetimli serbestlik süresini kaldırıp, tüm cezalarda belli oranda cezaevinde yatma koşulu getiren düzenlemeden geri adım attı. Mevcut halin sürdürülmesine karar verildi. Gazetecilerin çıkmasını sağlayacak herhangi bir düzenleme yapmayan iktidar son dakika önergesiyle infaz indiriminden yararlanamayacak suçlara MİT’e karşı işlenen suçları da ekledi. Böylece Libya'da ölen MİT mensubunun cenaze haberi nedeniyle tutuklanan gazetecilerin de indirimden yararlanmasının önü kapatıldı.

Teklif görüşülürken yapılan değişikliklerden biri de muhalif gazetelerin cezaevine alınmasını engelleyen "Basın İlan Kurumu'ndan resmi ilan alma" koşuluyla ilgili oldu. Değişiklik önergesi ile ilan hakkı olan ama geçici süreyle bu hakkı engellenen gazetelerle ilgili sınırlamadan vazgeçildi.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onaylamasının ardından yürürlüğe girecek olan kanun şunları getirecek:

BAZI SUÇLARDA İNFAZ ORANI YARI YARIYA İNDİRİLİYOR: Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için cezaevinde kalma süresi üçte ikiden 1/2'ye düşürüldü. Kasten öldürme, neticesi itibarıyla ağırlaşmış yaralama suçu, işkence, cinsel saldırı, reşit olmayanla cinsel ilişki, cinsel taciz suçlarından süreli hapse mahkum olanlar, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlardan ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçundan hapis cezasına mahkum olan çocuklar, suç işlemek için örgüt kurmak veya yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlardan mahkum olan çocuklar bu indirimden yararlanamayacak. İndirimden yararlanamayacak suçlara Genel Kurul görüşmeleri sırasında “devlet istihbarat hizmetleri ve Milli İstihbarat Kanunu kapsamına giren suçlar” da eklendi.

DENETİMLİ SERBESTLİK 3 YILA ÇIKIYOR: Denetimli serbestlikten yararlanma süresi 1 yıldan 3 yıla çıkacak. 30 Mart 2020'ye kadar işlenen suçlar bakımından kasten öldürme; üst soya, alt soya, eşe veya kardeşe, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumdaki kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve sonucu nedeniyle ağırlaşmış yaralama, işkence, eziyet suçu ile cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar, özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçu ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamına giren suçlar kapsam dışı kalacak.

AÇIK CEZAEVİNDE KALANLARA COVID 19 İZNİ: Açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler 31 Mayıs 2020'ye kadar izinli sayılacak. Yeni tip korona virüsü salgını nedeniyle açık ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlüler ile denetimli serbestlik tedbiri uygulanan hükümlüler, 31 Mayıs 2020'ye kadar izinli sayılacak. Salgının devam etmesi halinde bu süre 2 aylık sürelerle 3 kez uzatılabilecek.

ÇOCUKLU KADIN VE YAŞLILARA 4 YIL DENETİMLİ SERBESTLİK: 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan kadınlar ile 70 yaşını bitirmiş hükümlüler yönünden denetimli serbestlik hükmü, bir kereye özgü olmak üzere dört yıl olarak uygulanacak. Bir kereye özgü olmak üzere çocuk hükümlülerin 18 yaşını dolduruncaya kadar cezaevinde geçirdikleri bir gün, üç gün olarak kabul edilerek indirim uygulanacak.

İLLERDE İNFAZ HAKİMLİĞİ KURULACAK: İnfaz Hakimliği Kanunu ve diğer kanunlarla verilen görevleri yerine getirmek amacıyla her il merkezi ile bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak, belirlenen ilçelerde Hakimler ve Savcılar Kurulunun (HSK) olumlu görüşü alınarak, Adalet Bakanlığınca infaz hakimliği kurulacak.

SUÇ ÖRGÜTLERİNDE CEZA ARTACAK: Kanunun suç saydığı fiilleri işlemek amacıyla örgüt kuranlar veya yönetenlerin örgütün yapısı, sahip bulunduğu üye sayısı ile araç ve gereç bakımından amaç suçları işlemeye elverişli olması halinde, 2 yıldan 6 yıla kadar aldıkları hapis cezası 4 yıldan 8 yıla çıkarıldı. Suç işlemek amacıyla kurulmuş olan örgüte üye olanlara verilen 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ise 2 yıldan 4 yıla kadar çıkarıldı.

HAMİLE VE HASTALAR İÇİN ADLİ KONTROL: Maruz kaldığı ağır bir hastalık veya engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremediği tespit edilen şüpheli ile gebe olan veya doğurduğu tarihten itibaren altı ay geçmemiş bulunan kadın şüphelinin, tutuklanması yerine adli kontrol altına alınmasına karar verilebilecek.

TELEFON MİTİNGİNE YASAK: Ceza infaz kurumlarında haberleşme veya iletişim araçlarından yoksun bırakma veya kısıtlama cezası gerektiren eylemler arasına "Kurum idaresine bildirilen telefon numarası aracılığıyla ya da teknik müdahale ile başka bir hatta yönlendirme yapmak suretiyle görüşme hakkı olmayan kişilerle görüşmek" de eklendi. HDP eski Eş Başkanı Selahattin Demirtaş Cumhurbaşkanlığı adaylığı süresinde telefon aracılığıyla çeşitli propaganda faaliyetlerinde bulunmuştu. Düzenleme buna yönelik olarak yorumlandı.

KURUMA ALKOL SOKMAYA HÜCRE HAPSİ: Bir günden 10 güne kadar hücereye koyma cezasını gerektiren eylemler arasına, kuruma alkol sokmak, kurumda alkol bulundurmak veya kullanmak gibi durumlar da dahil edildi.

CEZAEVİNE GİRECEK YAYINLARA SINIRLAMA: Kurum disiplinini, düzenini veya güvenliğini bozan ya da tehlikeye düşüren, hükümlülerin iyileştirilmesi amacına ulaşmayı zorlaştıran yahut müstehcen haber, yazı, fotoğraf ve yorumları kapsayan yayınlar hükümlüye verilmeyecek. Ancak ilan ve reklamın geçici süreyle kesilmesi hali, bu hükmün dışında olacak. Basın İlan Kurumu aracılığıyla resmi ilan ve reklam yayınlama hakkı bulunmayan gazeteler, ceza infaz kurumuna kabul edilmeyecek. Yabancı dilde yayımlanmış gazete ve dergilerin ceza infaz kurumuna kabul edilmesinde Adalet Bakanlığı yetkili olacak.

SALGIN DURUMUNDA ACİL TELEFON HAKKI: Açık ve kapalı infaz kurumlarındaki hükümlülere, ağır hastalık veya doğal afet hallerine ilaveten salgın hastalık halinde de ceza infaz kurumlarında bulunan kuruma ait telefon ve faks cihazından derhal yararlandırılma imkanı sağlanacak.

İYİ HAL İÇİN İDARE VE GÖZLEM KURULU: Toplam 10 yıl ve daha fazla hapis cezasına mahkum olanlar ile terör suçları, örgüt kurmak, yönetmek veya örgüte üye olmak suçları, örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçlar, kasten öldürme suçları, cinsel dokunulmazlığa karşı işlenen suçlar ve uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçlarından mahkum olanlar hakkında yapılacak açık ceza infaz kurumuna ayırmaya, denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazına ve koşullu salıverilmeye ilişkin değerlendirmelerde idare ve gözlem kuruluna cumhuriyet başsavcısı veya belirleyeceği bir cumhuriyet savcısı başkanlık edecek. Ayrıca idare ve gözlem kuruluna cumhuriyet başsavcısı tarafından belirlenen bir izleme kurulu üyesi ile Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığı il veya ilçe müdürlükleri tarafından belirlenen birer uzman kişi katılacak.

YAŞLILARA EV HAPSİ: Mahkumiyete konu suç nedeniyle doğmuş zararın aynen iade, suçtan önceki hale getirme veya tazmin suretiyle tamamen giderilmesine dair hukuki sorumlulukları saklı kalmak üzere; kadın, çocuk veya 65 yaşını bitirmiş kişilerin mahkum oldukları toplam bir yıl, 70'i bitirmiş kişilerin mahkum oldukları toplam iki yıl, 75 yaşını bitirmiş kişilerin mahkum oldukları toplam dört yıl veya daha az süreli hapis cezasının konutunda çektirilmesine infaz hakimi tarafından karar verilebilecek.

KAÇAKÇILIK SUÇLARINA İNDİRİM: Kaçakçılık suçlarında malın değerinin hafif veya pek hafif olması halinde cezadan oransal bir indirim yapılacak. Ayrıca kovuşturma evresi için de etkin pişmanlık getirilerek, kaçakçılık konusu malın değeri iki katı parayı devlet hazinesine ödediği taktirde cezada belli bir oranda indirim yapılacak.

CEZAEVİNDEN 15 GÜN SORGUYA: Savcılıkların yanı sıra istihbarat birimleri, tutuklu ve hükümlüyü cezaevinden alarak 15 güne kadar sorgulayabilecek. Terör suçlarıyla ilgili olarak alınan bilgilerin doğruluğunun araştırılması için cezaevinden çıkarılıp sorgulanacakların rızaları alınacak. (DUVAR)