ANKARA - Cumhur İttifakı ortaklarının gündeme getirdiği 'yeni anayasa' çağrısında ilk somut adım MHP’den geldi. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli bir basın toplantısı düzenleyerek "Cumhuriyet'in 100. yılında 100 maddelik Yeni Anayasa" teklifini açıkladı.

“Başlangıç, Genel Esaslar, Temel Hak ve Ödevler, Cumhuriyetin Temel Organları ve Son Hükümler” şeklinde dört kısımdan oluşan 100 maddelik teklifte cumhurbaşkanının yanı sıra iki cumhurbaşkanı yardımcısının seçimle gelmesi, başkanlık kabinesine anayasal statü sağlanması, hükümet programının Meclis’e sunulması, Meclis Başkanı'na 'tarafsız konumuyla' milli uzlaşmanın sağlanmasında ve siyasi krizlerin çözümünde arabuluculuk işlevi yüklenmesi gibi öneriler yer alıyor. Bahçeli’nin kapatılmasını istediği Anayasa Mahkemesi’nden de (AYM) Yüce Divan yargılaması ve siyasi parti kapatma davaları alınıp bu davalar için 'Yüce Divan' adıyla yeni bir mahkeme kurulması teklif ediliyor.

Bahçeli, 'Başkanlık sistemini kurumsallaştırmak' amacı taşıyan anayasa teklifi için diğer partilere de çağrı yaparken, “Sıkılı yumruklarla, ideolojik taassuplarla anayasa yapmak ne bugün ne de tarihte mümkün olmuştur. Siyaseti gladyatör arenasına dönüştürmek akıl harcı değildir” dedi. Teklifi ilk olarak AK Parti’yle paylaşacaklarını açıklayan Bahçeli, yapılacak müzakere ve görüşmeler doğrultusunda diğer partilere de sunabileceklerini söyledi. Ancak muhalefet partileri 'başkanlık sistemini güçlendirecek' bir teklife en baştan “ret” yanıtı verdi.

CHP: BU SİSTEM TADİLAT YAPILACAK DEĞİL ÇÖPE ATILACAK BİR SİSTEM

CHP Grup Başkanvekili Engin Altay, Bahçeli'nin anayasa teklifi için, “Tek adam rejimini tahkim edecek bir işin içinde olmayız” dedi. Her partinin anayasa ile ilgili hazırlıkları olduğunu ancak bugünün ihtiyacının yeni anayasa değil seçim olduğunu söyleyen Altay şunları ifade etti:
“Türkiye yönetilmiyor, savruluyor. 128 milyar dolar nerede sorusuna yanıt yok. Aşı yok. Mutfağın hali ortada. Gündem değiştirme, gündemi soft hale getirme çabası var. Saray talimatı ile hareket eden bir Mecliste anayasa görüşmesi yapmak bile doğru değil. Ferman ile idare edilen bir devlete dönüştük. Fermanın adı genelge oldu. Hukuk devletinden bahsedemeyiz. Bu genelgeler tek adam rejiminin, saray hükümetinin, parti devletinin faşizm olarak cisimleşmiş halidir. Bu sistemin matematiksel, hukuksal, sosyolojik olarak düzelme şansı yok. Bu rejimin iyileştirilecek hali yok. Bu sistem tadilat yapılacak değil çöpe atılması gereken bir sistemdir. Biz güçlendirilmiş parlamenter sistem temelinde, temsilde adalet yönetimde istikrarı, kuvvetler ayrılığını esas alan, özgürlükçü bir anayasayı seçimden sonra yapmak için gayret içinde olacağız.”

HDP: ÖNCE ONLAR SIKILI YUMRUKLARI AÇACAK

HDP Grup Başkanvekili Saruhan Oluç Bahçeli’nin 100 maddelik anayasa teklifi açıklamasını “gündem değiştirme” değil, “kendilerini gündeme dahil etme” çabası olarak değerlendirdi. Bahçeli’nin “Sıkılı yumruklarla anayasa yapmak mümkün değil” sözlerine atıf yapan Oluç, “Aynaya baksa kimin yumrukları sıkılı görecek. AYM kapatılsın, HDP kapatılsın, deyip “sıkılı yumruklarla anayasa yapılmaz” demesi manidar. Yumruklar sıkılı, kutuplaştırma devam ediyor, muhalefet sürekli kriminalize ediliyor! Önce onlar sıkılı yumrukları açacak. Anayasayı tartışmak için Türkiye’nin bir normalleşme sürecine ihtiyacı var. Ancak öyle bir ortamda anayasa tartışması mümkün. Bu kadar hakaret ettiğiniz muhalefete anayasa yapalım diyemezsiniz” dedi.

DEVA: ANAYASA DEĞİL ANAYASA KARİKATÜRÜ ORTAYA ÇIKAR

DEVA Partisi Hukuk ve Adalet Politikaları Başkanı Mustafa Yeneroğlu Bahçeli’nin yeni anayasa çağrısını “ciddiyetsiz” olarak nitelendirdi. Herkesin eşitliğini, huzurunu esas alan bir toplumsal mutabakat metni olarak tasarlanmış anayasa metni ile kamuoyunun önüne çıkılması gerektiğine dikkat çeken Yeneroğlu, “Bunun temel esası da vatandaşlarımızın temel hakları, bunların nasıl korunacağıdır. İktidar bu anlayıştan uzaktır. Dolayısıyla ortaya koyacakları anayasa da aslında bir anayasa karikatürü olacaktır” dedi. “Cumhuriyetin 100. yılında 100 maddelik anayasa” söylemini eleştiren Yeneroğlu, “Anayasa çocuk oyuncağı değil. Kumda oynamıyoruz. Anayasa 95 ya da 101 madde olabilir. MHP bu sembolik söylemlerle bu ciddi işten ne kadar uzak olduğunu da göstermektir” dedi. Alkol satışı ve polisin görüntüsünün çekilmesi gibi son dönem tartışma yaratan yasak kararlarına dikkat çeken Yeneroğlu, “Bugün ülke hukuksuz genelgelerle yönetilecek noktaya geldi. Bırakın anayasal devlet olmayı Türkiye’yi kanun devleti olarak niteleyemeyiz” dedi.

GELECEK PARTİSİ: MOTORU ARIZALI ARABANIN KAPORTASINI DÜZELTME ÇABASI

Gelecek Partisi Seçim ve Hukuk İşleri Başkanı Ayhan Sefer Üstün Cumhur İttifakı’nın yeni anayasa çağrısını, “Motoru arızalı arabanın kaportasını düzetme çabası” olarak nitelendirdi. Bir anayasa tartışması yapılacaksa kuvvetler ayrılığına dayanan, insan onurunu merkez alan, demokratik bir anayasanın tartışılması gerektiğini belirten Üstün, “Şu an iktidar partileri oy kaybına, ciddi güven kaybına uğramış durumdalar. Meclisteki sayısal durumları da ortada. Buna rağmen anayasa tartışması açmaya çalışmaları, içinde bulundukları sıkışmışlıktan çıkış yaratacak gündem oluşturma çabası. Bu kısır tartışmalara girmeye gerek yok. Ekonomi, pandemi gibi çok daha can alıcı sorunlarımız var” dedi.
Anayasada esaslı bir değişikliğin şart olduğunu bunun da güçlendirilmiş parlamenter sistem olacağını söyleyen Üstün, “Türkiye getirilen sistemin sonuçlarını laboratuvar ortamında bedeller ödeyerek öğrendi. Tekrar tekrar bedel ödemeye ülkenin takati kalmadı. Güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışmalarında muhalefet önemli mesafe aldı. Araştırmalar da toplumun bunu istediğini gösteriyor. Giderayak bir şey yapacaklarsa en azından vatandaşın günlük temel ihtiyaçlarını, evine ekmek götürmesini sağlayacak çalışmalar yapsınlar” dedi.

İYİ PARTİ: BU UCUBE SİSTEM DEĞİŞMELİ

İYİ Parti de Bahçeli’nin çağrısına peşinen “Ret” yanıtı veren partilerden oldu. İYİ Parti Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan, “Bu ucube sisteme payanda olabilecek her türlü anayasa teklifine karşıyız. Öncelikle bu ucube sistem değişmeli” dedi.