Millet İttifakı’ndan 58 maddelik ‘deprem’ teklifi

ANKARA - Millet İttifakı’nı oluşturan partiler, Maraş merkezli depremlerin yaralarının sarılması için uzun vadeli, kapsamlı ve somut çözümler öngören 58 maddelik ortak kanun teklifi hazırladı. Teklif ile konutu yıkılan ya da ağır ve orta hasar gören vatandaşların tek konutu bedelsiz olarak devlet tarafından yapılacak, depremzedelere kira yardımı yapılacak, ödeme gücü kalmayan depremzedelerin kredi kartı ve tüketici kredisi borçlarının bir bölümü silinecek.

Meclis’te temsilcisi bulunan Millet İttifakı üyesi partilerden CHP Grup Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel, Engin Özkoç, İYİ Parti Grup Başkanvekilleri Dursun Müsavat Dervişoğlu ve Erhan Usta, Demokrat Parti Genel Başkan Yardımcısı ve Ordu Milletvekili Cemal Enginyurt, DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Mustafa Yeneroğlu ve Saadet Partisi Gençlik Kolları Genel Başkanı ve Konya Milletvekili Abdülkadir Karaduman’ın imzasını taşıyan teklif TBMM Başkanlığı’na sunuldu.

‘AKP KALICI ÇÖZÜM ÖNGÖRMÜYOR’

Depremin maliyetinin 100 ile 150 milyar dolar arasında olmasının beklendiği, AK Parti iktidarının kapsamlı ve kalıcı çözümler üretmediğini ve depremden kaynaklanan “ağır yaraların” sarılmasına dönük “istismar adımları attığı” ifade edilen teklifin gerekçesinde, “Yetersiz ve eksik düzenlemelerle yaraların sarılması mümkün değildir. Deprem sonrasında devleti yanında görememekten yakınan vatandaşlarımızın hayatlarını kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılması yerinde olacaktır” denildi.

‘DEPREM BÖLGESİ GÜÇLÜ ŞEKİLDE AYAĞA KALDIRILACAK’

Teklifte, Maraş merkezli depremlerin yaralarını sarmak ve bölgeyi daha güçlü bir biçimde ayağa kaldırmak, deprem riski yüksek bölgeler ve iller başta olmak üzere tüm Türkiye’yi depreme dayanıklı hale getirme amaçlı düzenlemeler öngörüldüğü ifade edilerek şunlar kaydedildi:

“Teklifimiz, vatandaşlarımızı mali açıdan kaygı duymayacakları bir geçiş süreciyle gelir, üretim, sosyal haklar, yatırım, istihdam, vergi, fatura, kira yardımı, güçlendirme desteği, mülk ve araç edinme konusunda rahatlatabilecektir. Bölgedeki haksız fiyat uygulamalarının önüne geçmek için cezai yaptırımları ağırlaştıracak, tarım ve hayvancılıktaki kayıpları gidermek, bölgedeki yatırımları sürdürmek ve bölgeyi ‘çekim merkezi’ haline getirmek, istihdamı artırmak ve göçü engellemek için yeni bir güçlü destek paketi içermektedir. Depremzede ailelerimizin temel ihtiyaçlarının sorunsuzca karşılanması için Bakanlıklara verilecek yeni görevlerin yanı sıra, çocukların ve gençlerimizin eğitim yaşamından kopmaması için yükseköğrenim düzeyi dâhil olmak üzere yeni bir destek sağlamaktadır. Teklif, deprem bölgesindeki tarihi ve kültürel varlıkların korunması için sit alanlarına özel düzenlemeler getirmekte, tarihi mirasın korunması adına yeni mali destekler içermektedir. Teklif, deprem nedeniyle yapılan ihalelerin şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamaya yönelik düzenlemeler içermektedir.”

58 MADDELİK TEKLİF

Toplam 58 maddeden oluşan kanun teklifi ile yapılacak düzenlemelerden bazıları şöyle sıralandı:

• Depremde konutu yıkılan ya da ağır ve orta hasar gören vatandaşların tek konutu bedelsiz olarak devlet tarafından yapılacak.
• Evleri yıkılmış çiftçilere, modern tip ev, ahır ve ağılları ile bakıcı evleri bedelsiz verilecek
• Depremde evi yıkılanlara kalıcı konutu teslim edilinceye kadar, kiracılara iki yıl süreyle kira yardımı yapılacak
• İkamet edebileceği bir konutu bulunmayan kiracı konumundaki depremzedeler için de devletin konut yapabilecek
• Deprem bölgesinde güçlendirilebileceği teknik olarak belirlenen yapılar için hak sahiplerine uygun koşullu uzun vadeli finansman desteği verilecek
• Deprem nedeniyle inşa edilecek konut, işyeri ve altyapı ile benzeri işlere ilişkin ihaleler şeffaf bir şekilde yapılacak, gerçekleşmeleri belli aralıklarla kamuoyuna açıklanacak
• Konutu ve/veya işyeri yıkılan ya da yıkılacak olanların su ve telefon borçları silinecek
• İşini ve gelirini kaybettikleri için ödeme gücü kalmayan depremzede vatandaşların kredi kartı ve tüketici kredisi borçlarının belli bir kısmı silinecek
• Bölgedeki tarımsal üretimin canlandırılması için belli bir süre mazot da dahil tarımsal girdi desteği verilecek, çiftçilerin Ziraat Bankası ve tarım kredi kooperatiflerine olan tarımsal kredi borçları silinecek
• Küçük işletmelere ve esnafa yapacakları yeni yatırımlar için kamu bankalarından uzun vadeli finansman desteği sağlanacak
• İkameti deprem bölgesinde bulunan yükseköğrenim öğrencilerine burs ve ücretsiz barınma hakkı verilecek
• Deprem bölgesindeki vatandaşların kamuya ve kamu kurumu niteliğindeki kuruluşlara olan borçlarının bir kısmı silinecek, bir kısmı da ertelenecek, vergi istisnaları getirilecek
• Deprem nedeniyle tarım arazisi kullanılamaz hale gelenlere Hazineye ait tarım arazileri bedelsiz olarak kiralanacak
• Deprem bölgesindeki bebekler için ailelerine bir yaşına kadar mama, süt ve bebek bezi desteği verilecek
• Depremde evi yıkılanların satın alacakları ilk konut harç ve KDV’den istisna tutulacak.
• Deprem bölgesindeki belediyelerin iller bankasına olan borçları terkin edilecek, deprem nedeniyle belediyelerin artacak kredi talebini karşılamak amacıyla İller bankasının sermayesi 90 milyar liraya çıkarılacak
• Depremde yaralanan veya sakat kalanlara ihtiyaç duydukları her türlü protez ve iyileştirici araçların bedelsiz sağlanacak
• Depremler nedeniyle, malul kalan sigortalı veya iştirakçiler ile ölen sigortalı veya iştirakçilerin hak sahiplerine prim veya kesenek ödeme süresi aranmaksızın, SGK tarafından aylık bağlanacak
• İşyeri yıkıldığı için işsiz kalan esnafa Esnaf Ahilik Sandığından işsizlik ödeneği verilecek
• Depremde ağır hasar görerek kullanılmaz hale gelen taşıtların hurdaya çıkarılması halinde, sahiplerine aynı cins taşıtı ÖTV’siz satın alma hakkı sağlanacak.” (DUVAR)