Mor: Şiddetin değil dayanışmanın rengi

Genç kız burnunun iki kaşı arasında kalan çukur kısmında kanı kurumuş küçük bir yara ve sağ gözünün özellikle alt kısmında daha koyu ve şiş görünen ve kaşlarının da etrafından dolanan bir morlukla girdi revire. Gözlüğümle dolabın kapağına çarptım dedi hemşireye. O sırada içeri giren erkek arkadaşı, merdivenden hızlı çıkarken kapaklandı, yerdeki mermere çarptı diye açıklamaya çalıştı. Genç kız gözünde gözlük varken yüzüne bir darbe almıştı ve gözlüğünün çerçevesi burnunun çukur kısmında deriyi biraz soymuştu. Darbenin etkisiyle ayrıca sağ gözünün etrafına çerçevenin şeklinde mor bir halka oturmuştu. Hemşire nasıl olduğunu sorduğunda ilk aklına gelen hızlıca masa hazırlarken dolap kapağına çarpma hikayesiydi. Erkek arkadaşının başka bir hikaye uydurması ile ikisi birden hemşireye bakakaldılar. "Çarptığınız yerde metal bir şey var mıydı, onu merak ediyorum" dedi hemşire. "Varsa size tetanoz iğnesi yapmam gerekecek çünkü." Sonrasında erkek arkadaşı dışarı çıkarttı, kadına ne yaşadığını açıkça anlatmasını söyledi, başka destek gerekip gerekmediğini de sordu. 

***

Mor iğne, mor çatı, mor bayrak, mor amblem... Kadın hareketinin rengi mor. 1903 yılında İngiltere'de oy hakkı için harekete geçen Suffragette'ler eylemlerinde haysiyetin ve onurun rengi olarak moru tercih etmişler. Mor o zamandan bu yana kadın hareketinin rengi olmuş. 

Belki başka açıklamaları da vardır. Cinsiyetçi rollere bir itiraz olarak mavi ve pembenin karışımından mor çıkartmak gibi. Ama şiddet gören kadının bedenindeki izlerin renginden yola çıkılmadığı kesin gibi görünüyor.

Öyle olmamakla birlikte, şimdilerde 'mor' kadınlar için güvenlikli bir kentin de rengi oluyor. İsveç Uluslararası Kalkınma İş Birliği Ajansı (SIDA) tarafından sağlanan fonlarla Birleşmiş Milletler Kadın Birimi (UN Women) Türkiye tarafından kentler için Mor Haritam projesi geliştirildi. “Siyasette ve İş Hayatında Kadınların Liderliğinin ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Geliştirilmesi” programı kapsamında geliştirilen proje ile kadınların ihtiyaç duyacakları güvenlikli alanlar kent haritalarında işaretleniyor. 

MOR HARİTAM

Proje, Ankara, İstanbul, Bursa ve İstanbul Büyükşehir Belediyeleri tarafından uygulamaya konuldu. Bu kentlerin haritaları TÜİK verileri ile işaretlendi, 'morharitam.kent ismi' ile kodlanan web sitelerine yüklendi.

Şiddet gören kadınların sığınabilecekleri merkezler, psikolojik destek alabilecekleri danışmanlık büroları, evde bakım desteği için engelli birimleri, iş aramalarına destek olacak istihdam ofisleri ve pek çok belediye hizmeti Mor Haritam'da işaretlendi. Mahalle muhtarlarından belediye kadın meclislerine pek çok kurul ve kurum da Mor Harita'da yer alıyor.

Kadına uygulanan şiddet sadece o kadını etkilemekle kalmıyor, ağacın kökünü kurutan zehir gibi tüm toplumu kuşaklar boyu sürecek travmalara da maruz bırakıyor. Annesi şiddet gören çocukların ilişkilerinde şiddete başvurmak ya da şiddete maruz kalmak gibi durumlar yaşadıkları biliniyor. O nedenle kadına yönelik şiddetin önlenmesi önemli ve o nedenle bunun önüne geçmek herkesin görevi. Mor Haritam bu bilincin bir yansıması olarak kadınların hayatını kolaylaştırmak, şiddet gören kadınlarla dayanışmak, ev içi hizmetler nedeniyle kısıtlı bir hayat yaşayan kadınlara yeni ufuklar açmak, destek olmak için tasarlandı. Ayrıca kadınların desteği ile güvenli bolgelerin harita üzerinde işaretlenmesi, projenin gelişmeye açık kısmı. 

Kadınların kendilerini güvende hissedecekleri mor kentlerin ve mor haritaların artması dileğiyle.