Motorlu Taşıtlar Vergisi'ne (MTV), zam gelince insanlar araba kullanmayı bırakır diyenlerden misiniz? Eğer onlardansanız doğal olarak daha az araba kullanımının iklimi daha az değiştireceğini düşünebilirsiniz. Çok güzel yanılırsınız. Kaldı ki ortada tek bir zam yok, daha fazlası var.
2007 yılında Türkiye’de 13 milyon motorlu taşıt vardı. O zamanlar örneğin 1300 cc’den küçük motoru olan bir arabanın MTV’si 323 TL idi.
2016 yılında motorlu taşıtlar vergisi 624 TL oldu. Yani ödenen vergi ikiye katlanmış. Peki araç sayısı ne olmuş? Araç sayısı ise 21 milyona çıktı.
Yani MTV artmış, araç sayısı da artmış. MTV artışı ile araç sayısı arasında ters bir orantı yok, doğru orantı var. O orantının adına politika diyoruz. Özetle artan MTV’ye rağmen araç sayısı artışı iklimi değiştiriyor.
NEDEN?
Mesele toplanan vergilerin ötesinde, harcandığı yer. Para kazanmak değil, nereye harcandığını belirlemek asıl sorun. Bütün parayı karayoluna yatırırsan karayolu gelişir, toplu taşıma küçülür ya da yerinde sayar. O yüzden Karayolları Holding 2015 yılında 20 milyar TL’lik yatırım karşılığında devlete 57.3 milyar TL’lik MTV, ÖTV vs. geliri sağladı. Yine o yüzden de karayolu ulaşımı büyüyor.
AMA METROLAR AÇILDI?
Tamam halktan toplanan MTV’nin toplu taşımaya gitmediğini biliyoruz ama bu ülkede arada bir de olsa metro hatları açılıyor. Bunlar ciddi yatırımlar ve çalışması ile özellikle kent içi ulaşımı rahatlatması beklenir. Ama öyle olmuyor. MTV zammı yaptıkça araba sayısı artmasını istiyorsanız, gelirinizin düşmemesi için bunları çalıştırmamanız lazım. Bunun detaylı analizi burada var.
SİYASET KONUNUN NERESİNDE?
İktidar petrol merkezli ulaşım politikasını çok başarılı uyguluyor. Muhalefet ise geneli itibariyle destekçi, sadece nüanslarda karşı çıkıyor. Konunun popüler yanı var ise orada sınırlı kalan bir muhalefet görüntüsünü herkes fark ediyordur.
TBMM genel kurulunda 9 Kasım Perşembe günü MTV zammı maddesi görüşüldü. Konuşulurken MHP’den dört, HDP’den dört ve CHP'den üç vekil söz aldı. Söz alanlar arasında CHP Uşak vekili Yalım “1915 Çanakkale Köprüsü kesinlikle ihtiyacımız, yapılan köprülerin hepsine ihtiyacımız olduğunu biz de kabul ediyoruz ancak yapılan sözleşmede çok ciddi bir hata var“ diyerek partisinin bu projeleri desteklediğini ve sadece sözleşme konusunda farklı düşündüğünü ortaya koydu. Bir anlamda AKP’nin yaptıklarını desteklerken detaylarda karşı çıktı. Tabii muhalefet böyle olunca MTV zammı maddesi geçti.
İKİNCİ MTV ZAMMI!
Muhalefetin sıkıntısı iktidar politikalarına eleştirel bakamamak, halktan yana bakamamak. Örneğin MHP Hatay vekili Ahrazoğlu konuşmasında zammın yıllık MTV ile sınırlı olmadığını, araç satın alındığında ödenen MTV’ye de “1300 cc'lik motorlarda 40 bin liraya kadar yüzde 15; 40 bin ile 70 bin lira arası yüzde 25; 70 bin lira ve üzeri araçlarda ise yüzde 45'lik bir artış” gerçekleşeceğini belirtti. Yani sadece yıllık olarak değil, peşin MTV ödemenizde de zam gelmiş oldu. Hem de dillere destan.
SAVAŞ İÇİN ÜÇÜNCÜ MTV ZAMMI!
Bugünlerde kamuoyu her yıl ödenen MTV miktarını tartışırken, sıfır arabanın MTV’si dışında MTV’nin harcanacağı adrese de zam geldi. Komisyona geldiğinde MTV’nin yüzde 18’inin savunma sanayine ayrılması maddesi vardı. Böylece toplanan MTV’nin yüzde 18’i S400 gibi füzelerin alımına harcanabilecekti. Bu madde için komisyonda pek bir tartışma olmadı.
CHP sadece paranın savunma sanayine gitmeyeceğini söylemekle kısıtlı bir muhalefet şerhi verdi.
HDP maddeyi önümüzdeki yıllarda hazırlanacak olan savaş eksenli bütçelerin ilk adımı olarak tanımladı.
MHP ise bu maddeye itiraz etmedi.
Muhalefet bu şekilde olaya girince komisyona gelirken MTV’den yüzde 18 olan savunma kesintisi, genel kurula gelirken yüzde 20’ye çıktı.
1990 yılında Türkiye’de 3,5 milyon araç vardı ve bu araçlar atmosfere 24,1 milyon ton karbondioksit saldı.
2007 yılında karayolu ulaşımı kaynaklı atmosfere 42,7 milyon ton karbondioksit saldık. O zaman 1300 cc’lik 1-3 yaşında bir araç için sadece 323 TL ödeniyordu.
2015 yılında bu vergi 591 TL oldu. 21 milyon araç atmosfere ise 67,9 milyon ton karbondioksit saldı.
Şimdi aynı araç için MTV 743 TL oldu. Bu kadar tatlı kazanç varken kim iklimi ve barışı düşünür?