Muhalefet tepkili: Ek bütçe vatandaşı daha da sıkıntıya sokacak

ANKARA- Hükümetin 2022 yılı bütçe hedefi tutmadı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Meclis’e sunulan ek bütçeye ilişkin kanun teklifinde 2022 yılı bütçesine 880 milyar 474 milyon 775 bin lira ödenek eklenmesi öngörüldü.

Yılın ortasında getirilen ek bütçenin gerekçesinde, “Dünyada ve ülkemizde yaşanan ekonomik ve jeopolitik gelişmeler sonucu genel fiyatlar seviyesinde önemli artışlar meydana gelmiş, dolayısıyla bütçe ödeneklerinde de artış yapılması ihtiyacı doğmuştur" ifadeleri yer aldı.

2022 yılı bütçesi Meclis’e 2021 yılının sonunda sunulduğunda itirazlarını dile getiren ve bütçenin tutmayacağını o günden söyleyen Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’ndaki muhalefet milletvekilleri ek bütçeyi değerlendirdi.

‘BİR YILIN HESABINI YAPAMAYAN İKTİDARIN ÜLKEYİ YÖNETEBİLME KABİLİYETİ YOK’

CHP Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi, Konya Milletvekili Abdülatif Şener’e göre muhalefet vekilleri, 2022 yılı bütçesine dair itirazlarını hem enflasyon hem de kur artışından dolayı daha görüşmeler sürerken kayda geçirdi, ancak iktidar ısrarla bütçede değişiklik yapmayı düşünmediğini belirtti. 2022 bütçesinin, “Hesapsız, kitapsız, derme çatma bir bütçe” olarak Meclis’e getirildiğini belirten Şener, “Daha yılın yarısı gelmeden bütçe delik deşik oldu, bunu düzeltmek için ek bütçe kanununa ihtiyaç duyuyorlar. Burada önünü göremeyen bir hükümetten söz ediyoruz. Önündeki bir yılın hesabını yapamayan iktidarın ülkeyi yönetebilme kabiliyeti yoktur” dedi.

İktidarın şehir hastaneleri, otoyollar gibi KOİ’ler için 2022 yılı bütçesinde 42 milyar TL ayırdığını, döviz kurundaki artışla bu ödemelerin 90 milyar TL’ye yaklaştığını ifade eden Abdullatif Şener, “Yıl sonu kur hesabını düzgün yapmaları gerekiyordu. Bütçenin yıl sonunu çıkaramayacağı baştan belliydi. Mızrak çuvala sığmamış, harcamalar patlamış, bunu karşılama çabasındalar” diye konuştu.

‘EK BÜTÇE İLE YOKSULU DAHA DA YOKSULLAŞTIRAN BİR POLİTİKA GÜDÜYORLAR’

Vatandaşın “korkunç” bir enflasyonla karşı karşıya olduğunu, Türkiye’deki vergilerin yüzde 70 oranında dolaylı vergiler yani “vatandaşın sırtına yüklenen vergilerle” karşılandığını ifade eden CHP’li Şener şöyle devam etti: “Vergi sistemi düşük gelir grubuna yönelik olduğu için vergileri daha çok düşük gelir gruplarından topluyorlar. Ama topladıkları vergileri yüksek gelirlilere, etraflarında topladıkları rantiyecilere dağıtmış oluyorlar.

Kur korumalı mevduat dedikleri sistem var. Dar gelirlilerden topladıkları vergilerle bir taraftan da zenginlerin parasını ödüyorlar. Bu hükümet sürekli düşük gelir grubundan yüksek gelir grubuna para transferi yapıyor. Bu getirdikleri bütçe de bu nitelikleri nedeniyle, düşük gelir gruplarından toplanan vergilerin yüksek gelir gruplarına aktarılmasını sağlayan bir düzenleme anlamına geliyor. Hem önünü görmeyen bir iktidar var hem de bu ek bütçe ile gelir dağılımını bozan, yoksulu daha da yoksullaştıran bir politika güdüyorlar.”

‘EK BÜTÇE YANDAŞLAR İÇİN YAPILMIŞ BİR EK BÜTÇEDİR’

2022 yılı bütçesinin yapım sürecinde “ölü doğduğunu” ifade eden HDP Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi, Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan’a göre kendileri bu bütçenin rakamlarının tutmayacağını daha bütçe sunulduğunda söylemişti. 2022 yılı bütçesinde yıl genelinde ortalama dolar kurunun 9,25 TL olarak öngörüldüğünü, bütçe görüşmeleri sonunda dolar kurunun 13 TL’yi gördüğünü belirten HDP’li Paylan, “Bütçe daha görüşülürken çökmüştü. Doların yükselmesi, enflasyonun yüzde 100’ün üzerine çıkması üzerine bütçe altı ay dayanmadı. Yeni bir bütçe getiriyorlar ama sorun şu; Bu çöken bütçenin hesabını vermeleri gerekiyor. Biz bu hesabı soracağız. Bütçe kaynaklarını dolar kuru üzerinden yandaşlara, lükse aktardılar. Fakat işçiye, memura, emekliye enflasyon kayıplarını vermediler. Biz bunun mücadelesini vereceğiz” dedi.

Ek bütçe ile kur korumalı mevduat sistemi için ek 40 milyar TL konuldu. Ek bütçeyle KKM’nin yanı sıra garantilerin ödeneceğini, dolar bazında köprü, otoyol, şehir hastanelerine ödemelerin yapılacağını ifade eden HDP’li Paylan “Fakat işçiye, memura ve emekliye yeterli enflasyon farkları verilmiyor. Bu ek bütçe yandaşlar için yapılmış bir ek bütçedir. Onlar dolar, euro bazında bütçeden para alıyorlar. Biz bu bütçe farkının enflasyondan kaybı olan işçi, memur ve emeklinin kayıplarının karşılanması için mücadele vereceğiz” ifadelerini kullandı.

‘EK BÜTÇE ERDOĞAN’IN DEVLETİ SAVURMASININ GETİRDİĞİ BİR MECBURİYET’

İYİ Parti Grup Başkanı, Bursa Milletvekili İsmail Tatlıoğlu’na göre ise ek bütçe Türkiye’nin nereye savrulduğunun göstergesi niteliğinde. Dünyada hiçbir ülkede ek bir bütçenin, asıl bütçenin yüzde 60’ına denk gelmeyeceğini söyleyen İYİ Partili Tatlıoğlu, “Bu ek bir bütçe değil. Bu double bir bütçe. Hiçbir aklı başında bir ülkede böyle bir gelişme yok” dedi.

İktidarın “bozuk adımlarının sonucunda” bu ek bütçenin bir “mecburiyet” olduğunu, Meclis görüşmeleri sırasında dahi bütçenin tutmadığını ifade eden İYİ Partili Tatlıoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu ne kadar öngörüden yoksun ne kadar liyakatten uzak kadrolar tarafından Türkiye’nin yönetildiğinin resmidir. Bu ek bütçe, bugün Sayın Erdoğan’ın devleti savurmasının getirdiği bir mecburiyet. Bu ek bütçe, Türkiye’nin nasıl öngörüden yoksun ve nasıl dağınıklık içinde yönetildiğinin göstergesidir. Başka bir yönetim olsa Türkiye buralara gelmezdi. Bu, bir hükümetin ekonomiyi nasıl batağa yatırdığını gösteriyor. Bu, zihniyet olarak Türkiye’yi yönetenlerin iflasının, iş bilmezliğinin fotoğrafıdır. Türkiye bunlara mecbur değil ve bu hale layık değil.”

YILMAZ: SIKINTI GİDEREK ARTACAK

Eski Merkez Bankası Başkanı, İYİ Parti Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi, Ankara Milletvekili Durmuş Yılmaz’a göre kamu maliyesi kur artışlarından etkilenmiş durumda. Görüşmeler sırasında kur artışlarından dolayı bütçenin güncelliğini yitirdiği ve yılın bir noktasında ek bütçe yapılmak zorunda kalınacağını söylediklerini belirten İYİ Partili Yılmaz, “Bu fiilen gerçekleşti” dedi.

Hükümetin ek harcama yetkisini, mevcut bütçedeki ödeneklerin yetmemesinden kaynaklı mı yoksa seçime hazırlık olarak EYT gibi alanlar için mi istediğinin kritik olduğunu belirten İYİ Partili Yılmaz, bunu inceleyeceklerini söyledi.
Enflasyonun alıp başını gittiğini, yeni vergi konulmayacağını, “vergi dairesine dönen benzin istasyonları” gibi alanlardan ÖTV’lerle ek bütçenin karşılanacağını düşündüğünü ifade eden Durmuş Yılmaz, “Dolayısıyla bunun yansıması vatandaşı daha da sıkıntıya sokacak. Vatandaşın geliri ve harcama kabiliyeti azalacak. Bu sıkıntı giderek artacak” diye konuştu.