ANKARA - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın "Ekonomide ve hukukta yeni bir reform dönemi başlatıyoruz" sözlerinden yaklaşık 3.5 ay sonra İnsan Hakları Eylem Planı açıklandı.

"9 Amaç, 50 hedef ve 393 faaliyet" içeren belgede nihai hedef "yeni ve sivil anayasa" olarak ortaya konuldu. Bazıları idarenin tasarrufu, bazıları ise yasal düzenlemelerle 2 yıl içinde hayata geçirilmesi hedeflenen planın uygulama takviminin de 2 hafta içinde açıklanacağı duyuruldu.

Plana göre; siyasi partiler ve seçim mevzuatıyla ilgili kapsamlı çalışmalar yapılacak. Avrupa Birliği müktesebatına uyum çalışmalarına hız verilecek. Hak ve özgürlükler daha etkin korunup genişletilecek. Uzun yargılamadan kaynaklı mağduriyetleri gidermek için Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yapılmasına gerek kalmaksızın doğrudan İnsan Hakları Tazminat Komisyonuna başvuru yapılabilecek. Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları İzleme Komisyonu kurulacak. Tartışmalı kararlara imza atan Sulh Ceza hâkimlerinin kararlarına dikey itiraz usulü getirilecek. Tutuklamada ölçülülük ve orantılılık ilkeleri doğrultusunda katalog suçların kapsamı daraltılacak, “somut delile dayanma şartı” getirilecek. Üst ve beden aramalarının, insan onurunu zedelemeyecek şekilde uygulanmasına yönelik kolluk görevlileri ve ceza infaz kurumu personeline düzenli eğitim verilmesine devam edilecek. Sadece ifade almaya yönelik gözaltı uygulamasına son verilecek. Mülkiyet hakkı daha etkin korunacak. Arabuluculuk uygulaması genişletilecek. Kamu İhale Mevzuatı gözden geçirilecek. Kamuya personel alımında adayların insan hakları hukuku bilgisi de ölçülecek. Farklı din mensuplarına kendi dini bayramlarında izin gibi imkânlar sağlanacak.

CHP’Lİ ERKEK: ÖNCE ZİHNİYET DEĞİŞMELİ

CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek açıklanan eylem planını “samimiyetsiz” buldu, “Tamamı makyaj ve göz boyama” dedi. İnsan hak ve özgürlüklerinin Anayasa ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ile güvence altına alındığına dikkat çeken Erkek, “Sen her ikisinin de kararlarına uymuyorsun. Senin önce zihniyetini, kafanı değiştirmen lazım. Reform paketlerine ne yazarsan yaz, AYM kararlarına AİHM kararlarına uymayan bir iktidar nasıl insan haklarından bahsedebilir” diye sordu.

'3.5 YILDIR KAVALA’YI TUTUKLU OLARAK TUTUYORSAN HİÇBİR HAKTAN BAHSEDEMEZSİN'

Türkiye’nin AİHM’de yargılandığı davaların büyük kısmının adil yargılanma hakkı ihlalleri olduğuna dikkat çeken Erkek, “Daha senin mahkemelerinde adil yargılanma hakkı ile ilgili ciddi sorunlar var. Tüm pakette esaslı olarak bunları çözecek tek bir öneri yok” dedi. Uzun yargılamalarda tazminat komisyonu ile zararların karşılanacağı hedefini değerlendiren Erkek, “Osman Kavala 3.5 yıldır tutuklu. Hakkında kesinleşmiş bir mahkumiyet kararı yok ama cezaevinde. Sen 3.5 yıldır yalnızca kin ve intikam duygularıyla bir insanı tutuklu olarak cezaevinde tutuyorsan hiçbir haktan bahsedemezsin. Tutuklu yargılama istisnadır. Tutuklama bir tedbirdir ama AKP iktidarında cezalandırma yöntemine dönüştü. Bunu doğru uygulamak için mevcut yasalarda engel yok ki” dedi.

'GECE YARISI OTELDEN GÖZALTI İÇİN YASAL DÜZENLEME Mİ VAR'

Açıklanan Eylem Planı kapsamında Erdoğan, "İfade vermek için mesai saati dışında gözaltına alma, otelde gecenin bir yarısı gözaltına alma gibi uygulamalara son veriyoruz" dedi. Erkek Erdoğan’ın bu açıklamasıyla ilgili, “Siz insanları davetiye ile çağırmak yerine sabaha karşı kapıları kırıp evlerine girip çocuklarının gözü önünde yatırıp ters kelepçe yapıyorsunuz, size bunu böyle yapın diye bir yasal düzenleme mi var? Sorun zihniyette” değerlendirmesi  yaptı.

'EKONOMİK KRİZİ DÜZELTEBİLİR MİYİM ÇABASI'

İktidarın gerçekten yapısal reform yapamayacağını söyleyen Erkek, “İlk seçimde iktidar olacağız, reformu biz yapacağız. Çünkü biz samimi olarak insan haklarını savunuyoruz. Siz en mükemmel anayasayı, yasaları kaleme alın, AYM, AHİM kararlarına uymuyorsanız anlamı yok. Mevcut anayasada, sözleşmelerde basın, düşünce ve ifade özgürlüğü, toplantı gösteri yürüyüşü hakkı, mülkiyet hakkı var. Bunları tanımıyor, uymuyorsunuz. Samimi değiller. Ekonomik krizi acaba düzeltebilir miyim çabası içindeler? Bunlar da onun için göz boyama” dedi.

HDP’Lİ KERESTECİOĞLU: 1948’DEKİ İNSAN HAKLARI EVRENSEL BEYANNAMESİ’Nİ YENİDEN KEŞFETTİLER

HDP Ankara Milletvekili Filiz Kerestecioğlu açıklanan eylem planı için, “Bir ülke düşünün, 19 yıldır iktidarda olan bir parti, var olanları da yok ettiği insan hakları için eylem planı yapıyor” dedi. Planda açıklanan 11 temel ilkenin anayasa ve insan hakları uluslararası sözleşmesinde yer alan ilkeler olduğuna dikkat çeken Kerestecioğlu, “Sanırsınız 1948’deki İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni yeniden keşfettiler ve yeniden yazdılar. Gülünesi” değerlendirmesi yaptı.

'27 YIL SONRA HAZİN DURUM'

Toplumun farklı kesimleri ile değerlendirildiği söylenen planın kimlerle istişare edildiğini soran Kerestecioğlu, eylem planı açıklanırken eş zamanlı yapılan parti kapatma çağrılarına, dokunulmazlıkların kaldırılması açıklamalarına dikkat çekti. Planın açıklandığı 2 Mart’ın DEP milletvekilleri Leyla Zana, Orhan Doğan’ın Meclis’ten çıkarıldığı tarih olduğunu hatırlatan Kerestecioğlu, “27 yıl sonra aynı durumu tekrar yaşıyoruz. Bu ülkenin geleceği açısından hazin” dedi.

'CUMHURBAŞKANINA EĞİTİMİ KİM VERECEK?'

Eylem Planı içinde yer alan kimi başlıkları değerlendiren Kerestecioğlu şu noktalara dikkat çekti:
“AYM’ye bireysel başvuru sisteminin etkinliği arttırılacak deniliyor diğer taraftan AYM’yi tasfiye etmeye çalışan bir iktidar var. İfade örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesi deniyor? Tutuklu gazeteciler, siyasetçiler, muhalifler, sosyal medya kullanıcıları var. “Haber verme sınırlarını aşmayan veya eleştiri amacıyla yapılan düşünce açıklamalarının soruşturma konusu olmaması için hâkim, savcı ve kolluk görevlilerine düzenli olarak eğitim verilecektir” deniliyor. Aaa ne güzel. Aslında eğitimler zaten veriliyor! Peki Cumhurbaşkanına eğitimi kim verecek! Yani gerçekten ona kim verecek bu eğitimi. Çünkü sürekli yargıya talimat veren, “eller iner, eller kalkar” diyen, “Gereğini yapın” diyen bir cumhurbaşkanı var. Hakim, savcı, polis eğitseniz ne fayda, neye yarar!”

'ÇIPLAK ARAMAYI KABUL ETTİLER'

Kerestecioğlu, Plan’da yer alan “İfade vermek için mesai saati dışında, otelde gece yarısı gözaltına alma gibi uygulamalara son veriyoruz” açıklamasının devamında “İfade alma işlemleri artık 7/24 saat yapılabilecek” denildiğine de dikkat çekti. Türkiye’nin bir ifade verme ülkesi haline geldiğini söyleyen Kerestecioğlu, “Sadece ifade vermek için deniliyor. Terörle iltisaklı der, örgüt, organizasyon der yine yapar. Hiçbir kıymeti harbiyesi yok” dedi. “İşkence ve kötü muameleye sıfır tolerans” sözlerinin bir değeri ve anlamı olmadığını da milletvekili olarak sokakta maruz kaldığı polis şiddeti örnekleriyle anlatan Kerestecioğlu, çıplak arama ile ilgili sözleri de bu uygulamanın kabulü olarak değerlendirdi.

'GENÇLERİN İSTEDİĞİ EVLİLİK YARDIMI DEĞİL'

Plan’a göre gençlerin toplumsal ve demokratik hayata katılımını artırmak için ortaöğretim müfredatına gönüllülük çalışmaları konulacak, bu üniversitelerde yaygınlaştırılacak. Kerestecioğlu Boğaziçi Üniversitesi’nde rektör atama protestolarında yaşananlara dikkat çekti, “Üniversitelerine atanan rektörle ilgili söz söyleme hakkına dahi izin vermediğiniz gençlerin hangi toplumsal ve demokratik hayata katılımını sağlayacaksınız” diye sordu. Plan’da gençlere aile kurmalarını teşvik için evlilik yardımının kapsamını genişletme olduğuna dikkat çeken Kerestecioğlu, “Gençler bilim yapmak, özgür düşünceyi ifade etmek istiyor. Gerçekten istedikleri şey evlilik yardımı değil” dedi.

KAMU GÖREVLİLERİNE ÖDÜL İÇİN ÖNCE SOYLU’NUN 'AFFEDİLMESİ' GEREK

Plan insan haklarına duyarlı kamu görevlilerine ödül verilmesini de öngörüyor. Bunun için İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun “görevden affedilmesi(!)” gerektiğini söyleyen Kerestecioğlu, nihai amaç olarak açıklanan darbe tortularından arındırılmış “sivil anayasa” vaadi için de, “Anayasa sadece askeri değil sivil darbe döneminde de hazırlanabilir. AK Parti Türkiye’ye askeri darbelerden sonra sivil darbe katkısını yaparak tarihe geçmiştir” değerlendirmesi yaptı.