OHAL'de neyimiz eksik!

Şenal Sarıhan

15 Temmuz darbe girişiminin üzerinden bir yıl geçti. Girişimi “Allah’ın bir lütfu” olarak değerlendirip Sürekli OHAL rejimini “olağan” hale getiren işlemlerle on binlerce mağdur yaratıldı.

Olağanüstü Hal (OHAL) kapsamında alınan “önlem”lere ilişkin kanun hükmünde kararnamelerin (KHK) ilki 23 Temmuz 2016 Cumartesi günü Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. 667 Sayılı ilk KHK ile; gözaltı süresinin otuz güne çıkarılmasından, görevden alınan kamu görevlilerinin bir daha kamuda istihdam edilmemesine, kapatılan kurum-kuruluşların mal varlıklarının Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Hazine'ye bedelsiz devrinden mağdur ve tanık ifadelerinin adli kolluk görevlileri tarafından da alınabileceğine kadar evrensel hukuk ilkeleriyle bağdaşmayan pek çok düzenleme getirildi.

Yaklaşık 115 bin kamu görevlisi ihraç edilirken, 71 binin üzerinde gözaltı, 50 binden fazla tutuklama yapıldı. 162 bin kadar kişi hakkında işlem yapılırken, 47 bin küsur kişi adli kontrol şartıyla serbest kaldı, 7 bin 605 kişi hakkında yakalama kararı çıkartıldı. 140 bin pasaport iptal edilirken işsiz kalan 124 bin kişi ile Türkiye dışarı çıkılması yasak yarı açık bir cezaevine dönüştürüldü.

EN FAZLA İHRAÇ EĞİTİMDE

Bugüne kadar toplam 24 OHAL KHK'sı çıkarıldı. Bu kararnamelerin sadece 5'i TBMM'de görüşülerek kanunlaştı. Söz konusu kararnamelerle en fazla ihraç 34 bin ile Milli Eğitim Bakanlığı'nda yapıldı.

1 Eylül 2016’da yürürlüğe konulan 672 sayılı KHK ile akademisyen ihraçları başladı. Toplam 6 farklı KHK ile 117 farklı üniversiteden 5 bin 247 akademisyen işinden edildi.

OHAL’i sadece FETÖ’nün temizliği için değil, muhalif olan bütün seslerin bastırılması için kullanan iktidar “Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisine imza atan yüzlerce akademisyeni de listeye ekledi. 372’i Barış Akademisyeni KHK’lar ya da sözleşmelerinin yenilenmemesi nedeniyle işinden edildi.

Böylece kapatılan 15 vakıf üniversitesiyle birlikte işsiz kalan akademisyen sayısı 8 bin 427’ye ulaştı.

YARGIDAKİ İHRAÇLAR

Bir yıl içinde yargı alanındaki ihraçlar da hız kesmeden devam etti. Hakimler Savcılar Kurulu (HSK) 4092 hakim ve savcıyı meslekten attı.

Bunların içinde 2 bin 492 hakim ve savcı, 104 Yargıtay üyesi, 41 Danıştay üyesi, üç HSK üyesi tutuklandı.

Adalet Bakanlığı bünyesinde ise toplam 5330 memur ihraç edildi.

TSK’DAN 22 BİNİN ÜZERİNDE İHRAÇ

Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 869, Kara Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 3300, Hava Kuvvetleri Komutanlığı’ndan 1433 kişi ve 16 bin 409 askeri öğrenci olmak üzere 22 binin üzerinde ihraç gerçekleştirildi.

Emniyetteki ihraçlar ise 20 bini buldu.

OHAL’İN HEDEFİNDE MEDYA VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ DE VARDI

Sivilleri ve özgürlüklerimizi etkilemeyeceği açıklamasıyla duyurulan OHAL’in faturasının kesildiği kesimlerin başında medya çalışanları ve gazeteciler vardı.

OHAL boyunca 16 TV kanalı, 24 radyo, 63 gazete, 20 dergiyle birlikte toplam 178 medya kuruluşu kapatıldı. 167 gazeteci cezaevine konuldu. Yaklaşık 2 bin 500 gazeteci işsiz kaldı. Kapatılan yayınevi sayısı ise 30’u buldu.

SİVİL TOPLUM KURULUŞU- DERNEK- VAKIF

1061 öğretim kuruluşu, 223 kurs ve etüt merkezi, 1125 dernek, 129 vakıf, 19 sendika kapatıldı.

FETÖ ile mücadele adı altında çıkartılan KHK’larla kapatılan sivil toplum kuruluşları arasında onlarca kültür merkezi, insan hakları için mücadele eden, çocuk hakları alanında çalışan, cinsiyet eşitliğini inşa etmeye çalışan kadın kurumu da vardı.

KAYYIM ATANAN BELEDİYELER, TUTUKLANAN BELEDİYE BAŞKANLARI

OHAL süresince, AKP’nin seçimle kazanamadığı Doğu ve Güneydoğu’daki belediyelere kayyım atanarak belediye başkanları da tutuklandı.

KayyIm atanan belediye sayısı 82’yi bulurken,85 belediye eş başkanı tutuklandı. Belediyelere bağlı 2 bin 22 çalışan işinden edildi. 585 belediye personeli açığa alındı.

SİYASİ PARTİLER: 12 MİLLETVEKİLİ TUTUKLANDI

Dokunulmazlıkların kaldırılmasıyla birlikte başta HDP’li milletvekilleri olmak üzere vekiller tutuklanmaya başladı.

11 HDP’Lİ 1’CHP’li vekil tutuklandı.28 HDP’li il başkanı, 89 ilçe eş başkanı cezaevine konuldu. 780 il ve ilçe yöneticisi ise an itibariyle cezaevinde.

OHAL TRAVMASI VE İNTİHARLAR

OHAL’in yarattığı iklim ile toplumsal travmalar yaşanırken, 35 kişi intihar etti. İntihar vakalarında ilk sırada emniyet mensupları yer alırken bunu öğretmenler izledi.

Açıklanan bir anket sonucu ise yaşanan toplumsal travmanın boyutlarını ortaya koydu. KHK ile ihraç edilen 5 bin kişinin katıldığı ankette, 101’i kadın, 314 kişinin kendi yaşamına son verme eğiliminde olduğu ortaya çıktı.