ÖHD'den katliamın yıldönümünde açıklama: 'Dersim' ismi iade edilsin

DUVAR - Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD), 4 Mayıs 1937 tarihinde alınan Bakanlar Kurulu kararının ardından başlatılan Dersim Katliamı'nın yıldönümü için bir açıklama yaptı. 

"Dersim Soykırımı ile Yüzleşin!" başlıklı açıklamada, şu ifadelere yer verildi:

"Drsim Tertelesi' olarak bilinen, 4 Mayıs 1937'de Bakanlar Kurulu kararıyla ilan edilen Tenkil Harekatı ile, Dersim Soykırımı'nın startı verildi. Kimyasal silahların da kullanıldığı ve 1937-38 boyunca sürdürülen soykırımda onbinlerce insan katledildi. Bu harekat, 1938 yılının sonuna kadar sürmüş, harekât süresi boyunca binlerce sivil katledilmiş, harekata karşı çıkan Seyit Rıza, oğlu Hüseyin ve aşiretin önde gelenleri idam edilmiş, binlerce insan zorunlu göçe tabi tutulmuş ve özellikle kız çocuklari evlatlık olarak verilerek ailelerinden zorla koparılmıştır.

Ancak resmi belgelere göre Dersim Tertelesi'nde 13 bin 806 kişi öldürülmüş, 11 bin 683 kişi de sürgün edilmiştir. Eski Dışişleri Bakanı olan İhsan Sabri Çağlayangil'in anılarında anlattığı, "Mağaralara iltica
etmişlerdi. Mağaraların kapısının içinde bunları fare gibi zehirledi. Yediden yetmişe o Dersim Kürtlerini kestiler. Kanlı bir harekat oldu. Dersim davası da bitti, hükümet otoritesi de köye ve Dersim'e girdi, böyle bitti. Bugün Dersim'e rahatça girebiliyoruz" sözleri o dönemde yaşananları özetler niteliktedir.

Dersim Tertelesi, Türkiye Cumhuriyeti tarihinde geçmişle hesaplaşma adına hakikatlerin ortaya çıkartılması için yüzleşilmesi gereken toplumsal travmalardan birisidir. Dersim Tertelesi'nin hakikatlerine ulaşmak ve gerçeklerle yüzleşmek, toplumsal barış için şarttır."

Taleplere yer verilen açıklama, şu ifadelerle noktalandı:

"Bizler insan hakları savunucuları olarak, Türkiye'nin karanlık geçmişiyle yüzleşmesinin sağlanması için bir insanlık trajedisi olan Dersim Tertelesi ile ilgili olarak; 

1 - Genelkurmay arşivlerinin katliamın tüm yönleri ile araştırılması ve Dersim halkından resmi olarak özür dilenmesini,

2 - Tunceli ilinin isminin 'Dersim' olarak değiştirilerek iade edilmesini,

3 - Elazığ Buğday meydanında idam edilen Seyit Rıza ve yoldaşlarının mezar yerlerinin açıklanmasını,

4 - Dersim'in kayıp çocuklarının listesinin açıklanmasını talep ediyoruz."