DUVAR - Birleşmiş Milletler’in sürdürülebilir okyanuslar için hayata geçirdiği inisiyatifi Ocean Panel (High Level Panel for a Sustainable Ocean Economy) tarafından yaptırılan yeni bir araştırma, okyanusların sağlığının dünyanın dört bir yandaki insanların sağlığıyla doğrudan bağlantılı olduğunu ortaya koydu.

Araştırmaya göre sağlıklı bir okyanus fiziksel ve ruhsal sağlığı ve toplumsal refahı geliştiriyor, özellikle de sosyoekonomik dezavantajlı ve doğaya daha az erişimi topluluklarda. Çalışmalar, kıyı sakinlerinin iç kesimlerde yaşayanlara kıyasla fiziksel olarak daha aktif olduklarını, bunun kardiyovasküler hastalıklar ve diyabet gibi bulaşıcı olmayan birçok hastalık riskini azalttığını gösterdi.

Ayrıca okyanusun ruh sağlığı üzerinde de olumlu etkisi var. Örneğin, Covid-19 salgını sırasında Endonezya'da okyanusla etkileşim, depresyon ve anksiyete gibi olumsuz sonuçlara karşı ‘tampon görevi’ gördü.

Ancak insan sağlığına yönelik bu faydalar, okyanusun kendisi sağlıklı olduğunda en güçlü şekilde ortaya çıkıyor. Uzmanlar, daha fazla korunan okyanus alanlarına sahip ülkelerde ölüm oranlarının daha düşük olduğuna işaret ediyor. Tersine, artan okyanus kirliliğinin sağlık üzerinde olumsuz etkileri olduğu da kanıtlandı. Örneğin, deniz ürünlerinde önemli miktarda toksik mikroplastik bulunduğu biliniyor. Vücutlarında tanımlanabilir mikroplastik bulunan bireylerin kalp krizi, inme veya herhangi bir nedenden ölüm riski, damarlarında mikroplastik bulunmayan bireylere göre 2,1 kat daha yüksek.

BİYOTEKNOLOJİ VE GIDA GÜVENLİĞİ

Araştırmadan çıkan bir diğer sonuç: Okyanus biyoçeşitliliği yeni ilaçlara ve biyoteknolojiye ilham verebilir. Deniz canlıları, çeşitli ve bazen de aşırı okyanus ortamlarında hayatta kalabilmek için milyonlarca yıl boyunca birbirleriyle rekabet içinde evrimleşti. Bu süre zarfında, yeni ilaçların ve sağlıkla ilgili biyoteknolojilerin yaratılmasına yardımcı olabilecek çok çeşitli adaptasyonlar geliştirdiler. Denizden ilaç elde edilmesi, yeni bir şey değil. En eski örnekleri, yaklaşık 5 bin yıl öncesine dayanıyor.

Bununla birlikte sağlıklı bir okyanus küresel gıda güvenliğini de destekleyebilir. Günümüzde 3 milyardan fazla insan, ana protein kaynağı olarak deniz ürünlerine bağımlı. Sürdürülebilir okyanuslar ise çok daha fazla sayıda insanı beslemeye yetecek kadar gıda üretebilir. Bu, yaklaşık 828 milyon insanın hala açlık çektiği ve 3,1 milyardan fazla insanın sağlıklı beslenemediği bir dünyada gıda güvenliğini artıracak bir çözüm olabilir.

OKYANUSLARI KORUMAK ŞART

Ocean Panel tarafından yaptırılan araştırmada, okyanusların sağlığını ve biyoçeşitliliği korumak için politika yapıcıların, sera gazı emisyonlarını, kirliliği, aşırı avlanmayı ve okyanusların sağlığını bozan diğer uygulamaları engellemek için hızla harekete geçmeleri gerektiğine de dikkat çekildi.