'Otizmli bireylerin eşit eğitim sürecine dahil olmaları için planlamanız var mı?'

DUVAR - DEM Parti Dersim Milletvekili Ayten Kordu, Meclis'e verdiği soru önergesinde Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'e "Otizm, down sendromu tanısı konulan özel bireylerin eşit bir şekilde eğitim sürecine dahil olmalarına yönelik bir planlamanız var mı?" diye sordu.

Kordu, önergesinde şu ifadeleri kullandı:

"Özellikle son yıllarda otizm, down sendromu ve diğer gelişimsel bozukluklarının yaygınlığının gittikçe arttığı, bu durumların pek çok ailenin ve bireylerin yaşamlarını doğrudan etkilediği, söz konusu bireylere ve ailelerine ilişkin sağlık, eğitim, sosyal yaşama katılım, sosyal haklar ve iş yaşamında önemli sorunların ve eksikliklerin bulunduğunu ve bunların sonucu bu bireylerin aşılması zor güçlüklerle karşılaşmaktadırlar.

Engelsiz yaşam merkezleri ve okulların nicelik olarak yeterli olmadığı bu kurumlarda çalışanların önemli bir kısmının yeterli eğitim düzeyinde ve tecrübeye de sahip değildir. Ayrıca bu merkezlerde çalışan eğitimci, öğretmen, psikolog, bakıcı ve benzeri personellerin özlük ve ekonomik haklarına dair eşitsizlikler ve problemlerden dolayı iş verimi ve motivasyonlarını olumsuz etkilemektedir.

Otizmin tedavisinin erken tanı ve sürekli eğitim ile mümkündür. Otizm tanısı konusunda Türkiye’de yaşanan önemli sorunlardan birinin de tanı geçerliğinin ve güvenilirliğinin artırılması ihtiyacı için ise farklı disiplinlerden profesyonellerin yer aldığı ekiplerin/merkezlerin kurulmasıdır. İlgili merkezlerde çocuk ve ergen ruh sağlığı birim sorumluluğunda pediatrist, çocuk gelişimci, psikolog, sosyal çalışmacı ve hemşireden oluşan çekirdek ekipler kurulması ve bu ekibin bir arada çalışabileceği, içerisinde aynalı gözlem odası da bulunan en az 4-5 odalı birimlerin oluşturulmasıdır. Erken tanı ile ilgili koşulların yaratılması ve bu özel bireylerin anne ve babalarını da eğitim, psikolojik destek ve sosyal hayata adaptasyonları konusunda tek elden çözüm sağlayacak kurumların devlet eliyle işleve geçirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde büyük çoğunluğu kendini ifade edemeyen ve sürekli bakıma muhtaç, yetişkin bireylerden oluşan dezavantajlı bireyleri ile birlikte ailelerine telafisi mümkün olmayan maddi ve manevi yükler getirecektir.

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından özel öğrencilerin eğitim sürecine dahil edilmesine yönelik düzenlemeler yapılmış olsa dahi aileler bu konuda ciddi zorluklarla karşılaşıyor. Hem okul yöneticileri hem de diğer öğrencilerin aileleri bu konuda ciddi zorluklar çıkarmaktadır. Örneğin, 2019 yılında Aksaray'da bir muhtar adayı, kaynaştırma eğitimi alan bu özel çocukları 'okuldan attıracağım' diyerek mahalleden oy istiyor ve kazanıyor. Üstelik okul müdürüyle birlikte özel çocuğun okuldan alınmasını sağlıyor. Kamuoyuna yansıma da bu ve benzeri yaklaşımlar birçok yerde yaşanmaya devam etmektedir. Oysa Otizmin bilinen en önemli tedavi yöntemi sürekliliği sağlanan eğitimdir. Bu özel çocukların hayatta tutunabilmesi için erken başlayan, yoğun, kesintisiz, haftada en az kırk saat süren nitelikli eğitim almaları gerekiyor. Ancak üzülerek ifade etmek gerekirse koşulları uygun olan özel öğrenciler aylık 8-12 saat eğitim alabilmektedir. Özellikle Dersim gibi ulaşımı zor olan köylerde ve kırsal alanda yaşayan özel bireyler neredeyse eğitim ve sağlık hizmetine erişememektedirler. Bu özel bireylerin çoğu özel eğitim kurumların insafına bırakılmış, devlet desteği alabilmek adına belge üzerinde eğitime erişmiş gibi gösterildiği iddia edilmektedir."

Dersim Milletvekili Ayten Kordu, Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin’e şu soruları yöneltti:

"Otizm, down sendromu tanısı konulan özel bireylerin eğitim görebileceği ve sosyalleşebilmelerini sağlayan Bakanlığınıza bağlı kaç kurum bulunmaktadır? Söz konusu kurumların illere dağılımı nedir?

Otizm, down sendromu tanısı konulan özel bireylerin eşit bir şekilde eğitim sürecine dahil olmalarına yönelik bir planlamanız var mıdır?

Köy ve kırsal alanlarda yaşayan özel bireylerin eğitimi nasıl sağlanmaktadır? Köy ve kırsalda yaşayan özel bireylerin eğitime erişebilmelerine yönelik hangi çalışmalar yürütülmektedir? Köy ve kırsal alanlarda yaşayan özel bireylerin sayısı kaçtır?

Dersim il, ilçe ve köylerde Otizm farklılığı tanısı konulan özel bireylerin sayısı kaçtır?  Bu bireylerden kaçı düzenli eğitim hizmetinden yararlanmaktadır?

2024 yılı itibariyle özel eğitimli bireylerin eğitimi kaç sınıf mevcuttur, bu sınıflarda eğitim veren alan öğretmeni sayısı kaçtır?

2024 yılında eğitime erişim talebinde bulunan özel bireylerin sayısı kaçtır? Bu talebin ne kadarı karşılanmıştır?

Özel eğitim kurumların devlet desteği alabilmek adına belge üzerinde özel öğrencilerin eğitime erişmiş gibi gösterildiği iddia doğru mudur? Bu konuda herhangi bir tespit yapılmış mıdır, tespitler sonucunda soruşturma açılmış mıdır veya şikâyet konusu olmuş mudur?"