AKP iktidarı, TCDD’nin (Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları)
bir “anonim şirkete” dönüştürülerek çalışanlarının iş güvencesini
ciddi biçimde riske ediyor. Ulaştırma ve Alt Yapı Bakanlığı’nda 19
Temmuz 2023 tarihinde yapılan bir toplantıda, demiryollarının
serbestleştirilmesi konusu gündeme geldi.
AKP döneminde yapılan özelleştirmelerin diğer hükümetler
dönemine nazaran çok daha fazla olduğu ve kamu kurumlarının birer
birer satıldığı nesnel bir olgudur. AKP iktidarı, bu kez
özelleştirme kavramının toplumda yarattığı tedirginliği ve tepkiyi
dikkate alarak “serbestleştirme” kavramını gündeme
getirmektedir.
Nitekim fiyat artışlarını, zamları, “güncelleştirme” olarak
topluma yutturmaya çalışan AKP iktidarı, şimdi de özelleştirme
girişimlerini “serbestleştirme” olarak sunmaktadır. Ulaştırma
Bakanlığı’nın Temmuz 2023’teki toplantısında, demiryollarının
serbestleştirmesi konusunda Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası’ndan da
(EBRD) kredi ve finansal desteğin sağlanacağı belirtildi.
TCDD’deki kamu emekçilerinin örgütlü olduğu KESK’e bağlı
Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası (BTS) Genel Sekreteri
İsmail Özdemir, toplantı tutanağı ile ilgili olarak bilgi
verdi.
Toplantı tutanağında, demiryolu sektörünün serbestleştirilmesine
yönelik mevzuat çalışmalarının 2023 yılı sonuna kadar TBMM’ye
iletilip yasalaşacağı görüşü dile getirildi. Aynı tutanakta,
“çalışanların statüsünün değiştirileceği” de gündeme geldi.
İŞ GÜVENCESİ TEHLİKEDE
TCDD’nin bir anonim şirkete dönüştürülmesini öngören yasa
teklifinde, demiryolu çalışanlarının 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi
çalışabilecekleri öngörülüyor. Teklifte memurların bir yıl süreyle
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tabi çalışacağı, daha sonra
istekleri halinde 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında istihdam
edilebileceği belirtiliyor.
İş Kanunu kapsamında çalışmak istemeyen memurların ise, bir
yılın sonunda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından
çeşitli kamu kurumlarına nakledileceği ifade ediliyor. Emeklilik
hakkını kazanan memurlara da emekli ikramiyelerini yüzde 15 ile
yüzde 40 arasında fazla ödeyerek bir teşvikin verileceği
kaydediliyor.
BTS’nin 12 Eylül 2023 tarihli açıklamasında, TCDD’nin bir anonim
şirkete dönüştürülmesi girişiminin “bir yağmalama ve talan” olduğu
ifade edildi. Sendikanın açıklamasında, “Yapılmak istenen;
demiryollarını yerli ve yabancı sermayeye dikensiz gül bahçesi
olarak sunmak, bunu yaparken de teşvik adı altında binlerce
personelin işinden olacağı, kalacak çalışanların iş güvencesinin
tamamen ortadan kalkacağı bir yapıyı kurmaktır” denildi.
Aynı açıklamada, “Bu taslağın yasalaşması durumunda; sözleşme
imzalamayı kabul edenler 4857 Sayılı İş Kanunu’na tabi olarak iş
güvencesi olmadan istihdam edilirken, sözleşme imzalamayanlar ise
havuza alınarak farklı şehir ve kurumlarda, sosyal düzenleri
bozulacak, gönderildikleri kurumlarda ihtiyaç fazlası personel
olarak başka unvanlarda çalıştırılacaktır” şeklinde bir görüş
ortaya kondu.
BTS Genel Sekreteri İsmail Özdemir, TELEKOM, MKE gibi birçok
kamu kurumunun özelleştirilmesi sürecinde çalışanların mağdur
edildiğini ve özlük haklarında büyük kayıplar yaşandığını belirtti.
İsmail Özdemir, TCDD’nin özelleştirme girişimlerine karşı sonuna
kadar mücadele edeceklerini söyledi.
Geçtiğimiz cumartesi günü (23 Eylül 2023) yapılan BTS İstanbul
1.Nolu Şube Genel Kurulu’nda da özelleştirme sorunu gündeme
getirildi ve sendikanın tüm gücüyle buna karşı çıkacağı
hatırlatıldı.