Sözün söyleneceği ânı hep öteye iten bitmez tükenmez bir teyakkuz durumu, yine.
Zalimle mazlumu aynı görmek, aynı kefeye koymak değil elbette, ama mazlum, böylesi kriz dönemlerinde söz söyleyebilecek kimsenin yetişmesine izin vermedi. Her şeyi kendi çizgisinde topladı.
Zalimse sözün yüküyle bükülmüş kimseye göğün altında yaşama hakkı tanımadı. Her şeyin sahibi ve hâkimi olmaya girişirken her türlü itirazı varlığına tehdit olarak kodladı.
Peki şimdi ne olacak?
Peki nereye kadar?
Son iki yüzyıldır hep böyle de son üç yıldır birbirinin kanını daha bir iştahla döken iki tarafa durun, hatta ara verin diyebilecek kimse kaldı mı?
Birinin mağlup, öbürünün muzaffer olduğuna kim karar verecek?
Bir zafer gerçekleştiğinde mağlup olan bunu kabul edecek mi?
Aklı, ahlakı, medeniyeti, kültürü, demokrasiyi filan geçelim, askerî strateji açısından, hatta pragmatist bakışla bile daha az bedel daha çok hâsılat hesabı yapıldığında şu gerçekleşen şey doğru mudur?
İki yüzyıldır özgürlüğü için bunca bedel vermiş bir halk yüz suyunu döker mi?
Birilerinin istikbali söz konusuymuş; ama bugün yapılan her yanlış, gasp edilmiş istikbalin kaderini de belirlemez mi?
İnanmak zor; işte dehşet verici bir aymazlıkla yarım yüzyıldır akan kanı gürleştiren heriflerin ve karıların yaşına geldik; biricik yaşama seçeneğimiz neden ve ne zaman bu cins insanların eline geçti?
Başa mı dönmeli; insan muhteremdir mi demeli?
Kim her iki tarafın da kabul edebileceği ortak bir şey söyleyebilir? Gök mavidir mesela, gencölmek iyi bir şey değildir, kimsenin toprağına el koyma, ölüye dokunma, diriyi koru…
Sözü yasaklayanların diyecekleri bir şey kalmamıştır.
Biz bu naraları iyi tanıyoruz, atalarımızın toplu mezarlarında her gün, her saat yankılanıyordu çünkü. Amma her boşluğa yerleşen yankı, bol derkenarlı bir tarihten sökülüp atılmıştır, yoktur bir hükmü.
Zafer, ötekinin gözlerinde sönen ışığa denmez. Zafer, ölünü gömdüğü toprağı sarmaya denir. Bazense yenilginin kendisi zafer olabilir. Birilerinin ölüsünü gömdüğü yerlerden çekilmek de zaferdir.
Elbette sözün etkisini yitirdiği bir dönem bu. Ama söz gelecekte de yankılanan bir şeydir.
Zalime öğüt ya da akıl değil, cevap verilir.
Ne demişti Bijen Necdî? “Vaqiyet royayê men est” (Hakikat benim rüyamdır). Hakikat bir kabus, baş eğmeyenler için, başından beri!