Fırat Bulut

BİNGÖL - Bingöl Metal Madencilik tarafından Bingöl’ün Kiğı ilçesi Eskikavak köyü mevkiinde yaklaşık 500 hektarlık alanda kurşun, gümüş, çinko çıkarmak için planlanan ve bakanlığın ÇED olumlu kararı verdiği maden projesi yargıya taşındı.

Eskikavak Köyü Derneği Başkanı İbrahim Kudiş ve köylüler Erzurum 2. İdare Mahkeme’sine başvurarak "ÇED Olumlu kararının hukuka aykırı olduğu ve kararda kamu yararı bulunmadığı" ÇED Olumlu kararının yürütmesinin durdurulması ve iptalini istedi.

4 Temmuz’da açılan davada mahkeme ara kararını açıkladı. Erzurum 2. İdare Mahkemesi 25 Temmuz tarihli ara kararında Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan savunma istedi.

Avukat Barış Yıldırım'ın önceki gün duyurduğu karara göre; mahkeme, bakanlıktan proje dosyası, ÇED olumlu kararı örneği ve dava konusu işlemin somut ve hukuki neden ve gerekçelerinin yasal dayanaklarıyla açıklanmasını istedi. Mahkeme bu kapsamda davalı idareye savunması için 15 günlük süre verdi.

'ÇED OLUMLU KARARI HUKUKA AYKIRI'

Dersim Kültürel ve Doğal Miras Koruma Girişimi Sözcüsü Avukat Barış Yıldırım, Bingöl Metal Madencilik tarafından maden çıkarılmak istenen bölgede endemik flora ve fauna türlerinin bulunduğuna dikkat çekerek "ekosistemin zarar göreceği" uyarısında bulundu.

Köylülerin açtığı yürütmeyi durdurma ve iptal davasının gönüllü vekilliğini üstlenen Tunceli Barosu avukatlarından Barış Yıldırım şöyle konuştu: "Peri havzasında endemik flora ve fauna türleri bulunmaktadır. Peri Çayı, Munzur suyu ile birlikte Fırat Nehri'ni besleyen en önemli kaynaklardan arasında yer alıyor. Peri Vadisi’ni Munzur Havzasının devamı olarak görüyoruz. Baraj ve HES’ler ile büyük zarar gören Peri havzası maden projeleri ile tamamen yok edilmek isteniyor.”

Projenin ve ÇED olumlu raporunun hukuka aykırı olduğunu savunan avukat Yıldırım dava dilekçesinde yer verdikleri gerekçelere de değinerek, “ÇED Raporu'nda, projeden etkilenmesi muhtemel alanın hassasiyeti yeterince değerlendirilmemiş. ÇED raporunda projenin muhtemel çevresel etkilerine karşı alınacak tedbirler, doğal kaynakların kullanımı v.s. yöntemine uygun olarak ortaya konulmamış. ÇED olumlu kararı verilirken Sağlık Koruma Bandı zorunluluğu nazara alınmamış. Yine bölge Bingöl ilinin Karasal ve İç Su Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi kapsamında belirlenen 'Özellikli Alan-Yaban Hayatı Sahası' proje alanına kuş uçuşu 50 metre mesafede yer almakta. Tüm bu gerekçelerimizi mahkemeye sunarak iptal davası açtık ve yürütmeyi durdurma talebinde bulunduk” diye konuştu.

SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI MADEN PROJESİNE TEPKİLİ

Bingöl’ün Kiğı ve Adaklı ilçelerine bağlı Eskikavak, İlbey, Cevizli, Aysaklı ve Maltepe köylerini ve bu köylere bağlı mezraları etkileyecek projeye karşı köylüler ve yöre dernekleri toplantılar gerçekleştirerek projeye karşı 'mücadele kararı' aldı. Bu kapsamda Peri Vadisi Çevre Platformu çatısı altında 6 kişilik bir Hazırlık Komisyonu oluşturularak çalışmalar başlatıldı.

Yapılan planlama doğrultusunda 24 Temmuz’da İstanbul Kadıköy İskele Meydanı’nda aralarında Bingöl Barosu, Doğu ve Güneydoğu Dernekleri Platformu, Kiğı-Karakoçan-Adaklı-Yayladere-Yedisu İlçeleri Kültür Derneği’nin (KAYY-DER) olduğu 81 kurumun imzasıyla bir basın açıklaması yapıldı.

Açıklamaya HDP, EMEP, Yeşil Sol Parti, Halkevi, Validebağ Savunması, Rize İkizdere Çevre Derneği, Tüm Tokatlılar Derneği, TUHAD-DER, Anarşist Vegan ve çok sayıda çevreci de katıldı.

KÖYLÜLER VE STK’LER 13 AĞUSTOS’TA KİĞI’DA AÇIKLAMA YAPACAK

Peri Vadisi Platformu madencilik faaliyeti yapılmak istenen bölgede de 13 Ağustos’ta basın açıklaması yapacaklarını belirterek duyarlılık çağrısında bulundu.

Söz konusu maden projesinin hayata geçmesi durumunda Peri Vadisi'nde tam anlamıyla bir ekolojik yıkımın gerçekleşeceği kaygısını dile getiren Çevre Mühendisleri Odası Diyarbakır Şube Başkanı Canfidal Boldaş da planlanan maden projesine tepki gösterdi.

Peri Vadisi'nin sahip olduğu endemik fauna ve flora çeşitliliğine dikkat çeken Boldaş şöyle konuştu: “Canlı tür çeşitliliği ve nadirlik bakımından oldukça önemli olan ve mutlaka korunması gereken bu bölgede yürütülmek istenen madencilik faaliyetleri ekosisteme ciddi zarar verecektir. Proje sahası ve çevresinde yeraltı ve yer üstü su kaynakları, orman ve tarım arazileri, özellikle yaban hayatı koruma sahası bulunuyor. Aynı zamanda Fırat ekosisteminin de önemli bir besleyeni olan Peri Çayı ve kolları da bu alandan geçmektedir. Projenin tarihi, sosyal, sosyolojik, kültürel, ekonomik gibi etkilerinin tam manasıyla irdelenmediğini düşünüyoruz. Bu bakımdan projenin, yasal mevzuatlara ve uluslararası sözleşmeler ile hassasiyetlere de aykırı olduğunu düşünüyoruz.”

Boldaş, önümüzdeki günlerde maden çıkarılmak istenen bölgeye giderek basın açıklaması yapacaklarını ve maden projesine karşı çıkan köylülere, sivil toplum kuruluşlarına ve tüm bileşenlere destek olacaklarını belirtti.