Prof. Pala’nın 'Bursa’da ölüm oranları' çalışmasına izin yok

Pelin Akdemir

BURSA - Korona virüsünde üçüncü zirvenin yaşandığı Bursa’da büyükşehir belediyesinin kayıtlarına göre, bu yıl kasım ayında 2 bin 994 kişi vefat etti. Geçen yılın aynı ayına göre vefat kişi sayısında yüzde 135’lik artışa dikkat çeken Prof. Dr. Kayıhan Pala’nın yürütücüsü olduğu “Covid-19 pandemisi sırasında Bursa’da fazladan ölümler” başlıklı çalışma Sağlık Bakanlığı tarafından reddedildi.

ÖLÜM ORANLARINDA YÜZDE 135’LİK ARTIŞ

Bursa Büyükşehir Belediyesi Vefat Bilgisi Sorgulama kayıtlarına göre, geçen yıl kasım ayında bin 276 kişi, bu yıl ise 2 bin 994 kişi vefat etti. 2020 yılının kasım ayında 2019’a göre bin 718 fazla ölüm kayıtlara geçti. 1 ve 2 Aralık’ta, sadece iki günde 200 kişi vefat etti.

Son 5 yılın ölüm oranlarına dikkat çeken Türk Tabipleri Birliği Covid-19 İzleme Grubu ve Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kayıhan Pala, ölümlerin 2019’a göre yüzde 135’lik artış gösterdiğinin altını çizdi.

Prof. Dr. Kayıhan Pala’nın yürütücüsü olduğu, Bursa’da 2020 yılında ve önceki 5 yılda gerçekleşen ölüm sayılarının analizini içeren “Covid-19 pandemisi sırasında Bursa’da fazladan ölümler” başlıklı bilimsel çalışma, Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu’ndan onay aldı. Çalışma, Covid-19 ile ilgili bir araştırma olması nedeniyle Sağlık Bakanlığı’nın onayına da sunuldu. Bakanlık, çalışmayı bakanlık tarafından da hem illere hem de tüm Türkiye’nin yıllara göre mortalite oranlarındaki değişiklikler ile ilgili çalışmasının devam ettiği gerekçesiyle reddetti.

Pandeminin ölümler açısından gerçek yükünün ne olduğunu incelemek amacıyla Bursa’da bir araştırma yapmak istediklerini belirten Prof. Dr. Pala, çalışma hakkında bilgi verdi. 3 arkadaşıyla birlikte araştırmayı fazladan ölümler perspektifinde yapmaya karar verdiklerini söyleyen Pala, “Excess mortality’ denilen bir yöntem. Örneğin, 2020 yılındaki ölümlere bakılarak daha önceki beş yılın ortalamasına göre ölümlerde artış-azalma, bir değişim olup olmadığı istatistiksel yöntemlerle ortaya koyulur. Pandemi başladığı aylardan beri dünyanın çeşitli ülkelerinde yapılan bir çalışma türü” bilgisini paylaştı.

BAKANLIK ONAYI, BİLİMSEL ÇALIŞMANIN ÖNÜNDE ENGEL

“Yaşadığımız kentte durum nedir?’ sorusuna bilimsel bir yanıt aramaya çalışıyoruz” diyen Pala, şunları aktardı:

“Ölüm kayıtlarından yola çıkarak, ölüm sayısındaki farklılığı, yaşa, cinsiyete ve ölüm nedenlerine göre değişimi incelemeye çalışıyoruz. Bu amaçla Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Etik Kurulu’na başvurumuzu yaptık. Etik kuruldan onayımızı aldık. Araştırmanın adında Covid-19 pandemisi geçtiği için Sağlık Bakanlığı’ndan da izin almamız gerektiği bize söylendi. Sağlık Bakanlığı izin prosedürüne göre başvurumuzu yaptık. Bakanlık, böyle bir mortalite çalışmasının bakanlık tarafından da yürütüldüğünü gerekçe göstererek bizim çalışmamızı onaylamadı. Sağlık Bakanlığı, pandemi sırasında Covid-19 ile ilgili bütün bilimsel araştırmaların etik kurul onayı dışında bakanlığın da onayına sunulmasını zorunlu hale getirdi. Akademisyenler ve Türk Tabipleri Birliği olarak ‘bilimsel çalışmanın yapılmasının önünde engeldir’ diyerek itirazda bulunmuştuk.”