Refet Gürkaynak: Neden faiz indirdiklerini kendileri de bilmiyor

DUVAR - Bilkent Üniversitesi İktisat Fakültesi profesörü Refet Gürkaynak, 19 Aralık’ta Youtube’da "TCMB faiz indirip kur ve fiyatlar artarken olanlar, olabilecekler, yapılabilecekler” başlıklı bir video yayınladı. Videoda Gürkaynak, faiz enflasyon ilişkisini ve Türkiye’nin izlediği para politikasının olası sonuçlarını anlattı.

Merkez Bankası’nın faiz indirimi sonrası TL’deki değer kaybını ve artan enflasyonu yorumlayan Gürkaynak, “Enflasyonun bu kadar yüksek olduğu yerde Merkez Bankası’nın faiz indirmesinin korkunçluğunu yaşıyoruz" dedi. "Bunun sonucunda kim kazandı, neye yaradı?” sorusuna ise “İktisaden benim anladığım hiçbir nedenle değil” şeklinde cevap verdi.

‘KENDİ PARASINA DEĞER KAYBETTİREN ÜLKELER KRİZE GİRİYOR, ÇİN OLMUYOR’

Gürkaynak, faiz indiriminin iktidara da siyaseten yaramadığını düşündüğünü belirterek şunları söyledi: “Peki neden yapıyorlar bunu? Şunu çok iç huzuruyla söyleyebilirim: Neden yaptıklarını kendileri de bilmiyorlar. Daha bu yaz faizi indirerek enflasyonu indireceğiz diye başladı bu iş. Faizi indiriyoruz, enflasyon aldı başını gidiyor. Faiz indirerek enflasyonun inmeyeceği ortaya çıktı. Şimdi ‘bu sebeple yapmıyoruz’ deniliyor. Peki niye yapıyoruz? Cari açığı kapatılacağı söyleniyor. Ancak bir kapanır, yarın gene açılır çünkü ithalat fiyatları sonsuza gidecek. ‘Aslında Çin olmak için yapıyorduk bunu’ deniyor. Bu söz konusu değil.” Türkiye’nin neden Çin olamayacağını da Gürkaynak şu ifadelerle açıkladı: “Türkiye, Çin olmaz. Bu şekilde zaten olmaz. Ama olabiliyor olsaydı da olmamalı. Çin, yarım milyar insanını köylerden şehirlerdeki imalat sanayine getirip bedavaya çalıştırıyor. Fabrikada yatıp kalkan, karın tokluğuna çalışan insanlar bütün bir dünyayı ihya etti ancak kendileri hariç. İstediğimiz bu mu? Ben istemediğimizi düşünüyorum.” Kendi parasına değer kaybettiren ülkelerin krize girdiğini Çin olmadığını kaydeden Gürkaynak bunun sebebini de “Çünkü Çin, kendi sermaye mallarını üretiyor. Çin ithalat yapmadan hiçbir şey yapamayan bir ülke değil. Biz öyle değiliz. Türkiye’de sermaye malı üretimi neredeyse hiç yok. Biz bunları dışarıdan almak zorundayız. Paraya değer kaybettirdiğimiz zaman dışardan aldığımız bu mallar alınamaz fiyatlara geliyor” diyerek anlattı.

‘CARİ FAZLA VERDİĞİMİZ YILLAR KRİZ YILLARI’

Cari açığın düşüp düşmeyeceği konusuna da değinen Gürkaynak, 1990’lı yıllardan örnek vererek şöyle devam etti: “Dışarıdan aldığımız borç miktarı cari açığımızı oluşturuyor. 1990’lı yıllardaki cari açık milli gelirin yüzde 4’üne hiç gelmedi. Cari fazla verdiğimiz yıllar da 1994, 1999, 2001, 2019 yılları. Bunların hepsi kriz ya da kriz ertesi yıllar. Şimdi yeniden vereceğiz. Bu şu demek, Türkiye ekonomisi ne zaman kriz yaşasa cari fazla veriyor. Kriz yaşadığımız için bir şey alacak halimiz kalmıyor, borç da alamıyoruz, borç alamadığımız için borç ödüyoruz. O borç ödeme hali de cari fazlaya dönüşüyor. Cari fazla verir miyiz, veririz ama iyi bir şey değil bu. Türkiye’de kur bu hızla devam ederse gerçekten takatimiz olmadığı için cari fazla veririz. Bu şekilde daimi olarak cari açığı düzeltmek söz konusu değil.”

‘FAİZ İNDİRİMİYLE KUR VE ENFLASYONUN PATLAYACAĞINI BİLMEYEN MERKEZ BANKACISINA MAAŞI HARAMDIR’

Merkez Bankası’nın enflasyon beklentisi altında faiz indirimine gitmesini eleştiren Gürkaynak, “Faizi indireceksin, enflasyon beklentileri bunun üzerinde, sen de zaten enflasyon beklentisinin altında olan faizi daha da aşağıya çekeceksin… Bunun sonunda ne olur? Kur ve enflasyon patlar. Bunu bilmeyen merkez bankacısına maaşı haramdır. Bilerek bunu yapan merkez bankacısına da maaşı haramdır” ifadelerini kullandı. Türkiye’nin Venezuela olup olmayacağının kendisine sık sorulduğunu söyleyen Gürkaynak bu soruya da şu şekilde cevap verdi: “Şunu düşünmek lazım: Venezuela bugünkü Türkiye’ye benziyordu, ondan sonra bugünkü Venezuela oldu… Bu hiçbir zaman olmadı.” Türkiye’nin güçlü bir ülke olduğunu vurgulayan Gürkaynak Merkez Bankası’na yeniden güvenin tesis edildiği ve reformlar yapıldığı takdirde “Zor ama bu da geçer” dedi. (HABER MERKEZİ)