'Rejimi değiştirmek hayal olunca Cerablus'a'

Hacı Bişkin hbiskin@gazeteduvar.com.tr

DUVAR – Türk Silahlı Kuvvetleri'nin (TSK) Suriye'nin Cerablus bölgesindeki IŞİD güçlerine karşı Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile başlattığı operasyon ikinci gününde. ÖSO'nun nasıl bir yapı olduğunu ve operasyonun muhtemel sonuçlarını uzmanlara sorduk.

İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi'nden Yrd. Doç. Dr. Erhan Keleşoğlu, ÖSO'nun katı bir hiyerarşik yapısı olmadığını belirtiyor. ÖSO'yu 'dağınık bir çatı isimlendirmesi' diye niteleyen Keleşoğlu'nun değerlendirmeleri şöyle:

"Bu çatı altında faaliyet gösteren örgütler birbirlerinden bağımsız hareket ediyorlar. Bu örgütlerin destekçileri var. Bölgesel güçler tarafından destekleniyor. Örneğin, Sultan Murat Tugayları Türkiye tarafından destekleniyor. Cerablus harekatına katılan ve kollarında kol bantlarında mavi renk olanlar Sultan Murat Tugayı militanlarıdır. Suriye ayaklanması başladıktan sonra Suriye Ordusu'ndan dağılan askerlere Özgür Suriye Ordusu denmeye başlandı. Daha sonra bu askeri birlikler Suriye'nin farklı yerlerinde ordudan kopan komutanlar öncülüğünde hareket etmeye başladı."

'TÜRKİYE ÇOK UĞRAŞTI'

Türkiye'nin birbirinden dağınık bu grupları birleştirmek için yoğun çaba sarf ettiğine dikkat Çeken Keleşoğlu, şöyle devam etti: "Fakat başarılı olamadı. Şu an sahada ÖSO adı altınada hareket eden onlarca grup var, fakat bu gruplar koordineli bir şekilde hareket etmekten uzak bulunuyor. Türkiye, kuzey Suriye'de destek verdiği unsurları bir araya getirerek bunları Cerablus operasyonunda kullanmak üzere harekete geçti. Türkiye bu unsurları daha öncesinde Azez'den El Rai'ye doğru birçok kez destekledi. Lojistik destek sağlanarak IŞİD'e ve YPG'ye karşı dengeleyeci unsur olarak görüldü."

'REJİM DEĞİŞİKLİĞİ HAYAL OLUNCA'

Rejimin değiştirilmesi 'uzak bir hayal' olarak kalmaya başlayınca bu yola gidildiğini belirten Erhan Keleşoğlu, şunların altını çizdi: "Bu unsurlar içerisinde tam anlamıyla bir emir komuta zincirinden bahsedildiği söylenemez. ÖSO çatısı altında bir araya gelen birkaç grup daha önce Suriye Demokratik Güçleri'ne katılmıştı. Mesela daha öncesinde Devrimciler Grubu ve Selçuk Tugayı, Türkmenlerden oluşan küçük gruplar bunlardan birkaçıydı. Bu grupların içerisinde Suudi Arabistan, Katar ve Türkiye'ye çizgisinde bulunanların büyük çoğunluğu Demokratik Suriye Güçleri'ne karşı bir çizgide yer alıyorlar. Bunların içerisinde büyük bir çoğunluk aynı zamanda YPG'ye ve YPJ'ye çok mesafeli duruyorlar. Daha öncesinde bu gruplar arasında birçok çatışma yaşandı. Bu çatışmalardan bir tanesi de Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Şeyh Maksut Mahallesi'nde ÖSO ile YPG güçleri arasında çok yoğun çatışmalar yaşanmıştı.”

“OPERASYON NEDEN ŞİMDİ BAŞLADI?”

Marmara Üniversitesi'nden Yrd. Doç. Dr. Behlül Özkan ise "Cerablus operasyonu neden şimdi başladı" sorusuna yanıt verdi.

“PYD'nin Fırat'ın Batısına geçmesi Cerablus harekatına öncelik etti" diyen Özkan, şöyle devam etti:

"Türkiye, Elbab kasabası düşmeden ve Kürt koridorunun tamamlanmasına zemin hazırlanmadan askeri harekata başladı. Türkiye son olarak El Bab kasabası düşmeden, Kürt koridorunun tamamlanmaması için Rusya ve İran ile temaslarını sürdürdükten sonra Cerablus ve Azez hattına müdahale etmek istedi. Cerablus ve Azez arasındaki bölge Türkiye'nin kontrolü altındaki muhaliflere geçecek. Çünkü daha öncesinde PYD'nin uzun süre IŞİD ile savaşması IŞİD güçlerini zayıflatmıştı. Burada asıl sorulması gereken soru şu olmalı Cerablus IŞİD'ten temizlendikten sonra durum ne olacak?"

PYD-ÖSO İLİŞKİSİ NASIL OLACAK?

Yrd. Doç. Dr. Behlül Özkan, bu soruya şu yanıtı verdi: "PYD Suriye'de çıkarlarının çatışmadığı hiçbir grupla çatışmıyor. Ancak PYD'nin Efrin, Kobani ve Kamışlo'yu da içine alacak 3 kantonunu birleştirmek ve Kürt koridoru oluşturmak istemesi Kuzey Suriye'de gerçekleştirilebilir bir hedef değil. Bunun gerçekleştirilebilecek olmadığı şimdi ortaya çıkacak. Bu durum İran, Türkiye, Esad ve Rusya'nın destekleyebileceği bir durum değil. PYD önümüzdekİ dönemde bu gerçeği görüp ÖSO ile ilişkilerini sürdürülebilir bir seviyeye çekecektir."

'TÜRKİYE CERABLUS'A PYD FIRAT'IN BATISINA'

PYD'nin daha öncesi ABD'nin PYD'yi iteklemesi ne rağmen Rakka'ya operasyon düzenlemediğini belirten Özkan, şu değerlendirmeleri yaptı:

"Çünkü Rakka'daki demografik yapı PYD'yi destekleyebilecek yapıda değil. Burada Araplar bulunuyor. Cerablus ve Azez arasında da aynı şekilde PYD'yi destekleyebilecek güçler mevcut değil. Burada konuşulması gereken başka bir konu var. Cerablus operasyonundan sonra Rakka'nın durumu. Suriye'de PYD, muhalifler, Esad ve IŞİD aktörleri bulunuyor. IŞİD'e bölgesel ve yerel aktörlerin hepsi karşı çıkıyor. Esad'ın birinci önceliği Halep. PYD ise Rakka'dan destek alamayacağı için Rakka'ya operasyon düzenlemek istemiyor. Burada karşımıza şu çıkacaktır. Türkiye Cerablus'u alacak, PYD Fırat'ın doğusuna çekilerek Efrin bölgesini kontorol edecek.”