Reuters Türkiye'nin medya alışkanlıklarını mercek altına aldı: En çok hangi haber kuruluşlarına güveniliyor?

DUVAR - Oxford Üniversitesi Reuters Gazetecilik Çalışmaları Enstitüsü'nün Türkiye dahil 46 ülkeden katılımcılardan elde edilen verilere dayalı 2021 Dijital Haber Raporu yayımlandı. Raporda farklı ülkelerdeki haber alma eğilimleri incelenirken, pandemi sürecinde basılı gazetelere ilginin dünya çapında ciddi düşüş yaşadığı, yerel haberlere ilginin arttığı ve 25 yaş altındaki gençlerin haberle kurduğu ilişkinin geleneksel medyayı gelecekte zorlayacağı sonucuna varıldı.

TÜRKİYE'DE HANGİ MEDYA KURULUŞLARINA GÜVENİLİYOR?

Raporun Türkiye bölümündeyse, basın üzerindeki siyasi baskı sonucunda internet gazetelerine ve sosyal medyaya ilginin arttığı yorumu yapıldı; bununla birlikte, Fox TV, Cumhuriyet gazetesi ve NTV'nin en güvenilir haber kuruluşları olarak görüldüğü belirtildi. "Partizan markalara genel olarak daha az güveniliyor" ifadelerinin kullanıldığı raporda, haberlere güvenin de genel olarak azalmış göründüğüne dikkat çekildi.

TÜRKİYE'DE EN ÇOK HANGİ KURULUŞLARDAN HABER ALINIYOR?

Raporda Türkiye'de en çok izlenen ve takip edilen haber kuruluşları da sıralandı. Raporun katılımcıları televizyon, radyo ve basılı gazeteler arasında haber kaynağı olarak en çok Fox haber, CNN Türk ve Sözcü gazetesini kullandıklarını; internette ise Sondakika.com, CNN Türk'ün internet sitesi ve Sözcü'nün internet sitesini takip ettiklerini söyledi.

EN ÇOK HABER İNTERNETTEN ALINIYOR

Katılımcılar, haberleri en çok internet üzerinden aldıklarını söylerken, basılı gazetelerin yaşadığı düşüş dikkat çekti. Televizyon ve sosyal medya ise yaklaşık olarak eşit çıktı. 

HABER İÇİN EN ÇOK HANGİ SOSYAL MEDYA PLATFORMLARINI KULLANIYORUZ?

Raporda, katılımcıların haber için sosyal medyayı kullanma oranlarına da yer verildi. Buna göre yüzde 40 YouTube'u, yüzde 34 Twitter'ı ve Instagram'ı, yüzde 30 Facebook ve WhatsApp'ı, yüzde 13 de Telegram'ın haberlere erişim için kullandığını söyledi.   

'BAĞIMSIZ HABER KURULUŞLARINA İLGİ ARTIYOR'

Raporda, Türkiye için "Hükümet yanlısı seslerin hâkim olduğu bir habercilik ortamında, farklı perspektifler arayan vatandaşlar internet haber sitelerine, sosyal medyaya ve özel mesajlaşma uygulamalarına giderek daha fazla yöneliyor. Fakat geçtiğimiz yıl, bağımsız haber kuruluşları editoryal ve mali bağımsızlıklarına yönelik artan tehditlerle karşılaştı" denildi.

'HÜKÜMETİ ELEŞTİREN MEDYA ÜZERİNDE YOĞUN BASKI VAR'

Türkiye'nin Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü'nün basın özgürlüğü sıralamasında 180 ülke arasında 153'üncü sırada olduğuna dikkat çekilirken, Türkiye'de bağımsız gazetecilik için zorlu bir ortam bulunduğu yorumu yapıldı. "Özellikle hükümeti eleştiren medya kuruluşları daimi siyasi ve mali baskı altında" denilen raporda, geçen yıl RTÜK ve Basın İlan Kurumu'nun aralarında Fox TV, Halk TV, Birgün ve Cumhuriyet gazetelerinin bulunduğu haber kuruluşlarına cezalar kestiği ve ilan yasağı getirdiği belirtildi. Raporda Olay TV'nin 26 günde kapatıldığı, binlerce internet sitesinin engellendiği ve bazı haberlerin kaldırılması için yasal girişimler başlatıldığı da hatırlatıldı.

'BASKI NEDENİYLE KAPALI MESAJLAŞMA UYGULAMALARI HABER İÇİN KULLANILMAYA BAŞLANDI' 

Raporda "Buna rağmen, sosyal medya bağımsız perspektifler için önemli bir kaynak haline geldi. Katılımcılarımızın yüzde 61'i sosyal medyayı haber için kullandığını söylüyor" denilirken, "Fakat sosyal medyada otosansür de yaygın hale geldi" ifadeleri kullanıldı. Yeni sosyal medya düzenlemelerinin ifade özgürlüğü konusunda endişe yarattığı belirtilirken, WhatsApp ve Telegram gibi kapalı mesajlaşma uygulamalarının haber için daha fazla kullanılmasının da kısmen diğer haber kanallarının ifade özgürlüğü üzerindeki baskıdan kaynaklandığı yorumu yapıldı. 

'MEDYASCOPE, DOKUZ8HABER, DUVAR'IN TAKİPÇİ KİTLESİ GENİŞ'

Raporda, "Bu arka plana rağmen Medyascope, dokuz8haber veya Duvar gibi daha küçük internet siteleri sosyal medyada yine de geniş bir takipçi kitlesine sahip ve çeşitli alternatif haberler ile yorumlar sunuyorlar" denilirken, podcastlerin de önemli bir haber kaynağı haline gelmekte olduğu belirtildi.

'PANDEMİ BAĞIMSIZ GAZETECİLİĞİ ZORLAŞTIRDI'

Pandeminin Türkiye'de bağımsız gazetecilik için siyasi ve mali koşulları daha da zorlaştırdığı belirtilen raporda, "Yerel ve ulusal haber kuruluşları için çalışan gazeteciler, Covid-19'la ilgili haberleri yüzünden kovuşturuldu veya gözaltına alındı" ifadeleri kullanıldı. Raporda, basılı gazetelerin pandemiden önceki tiraj kaybının sokağa çıkma kısıtlamalarıyla arttığı da belirtildi. 

Rapora göre Türkiye'de yanlış bilginin yayılması pandemi sürecinde artan bir endişe haline geldi. Yetkililerin de 'temelsiz ve provokatif' bilgi paylaşan kişileri soruşturduğu, teyit.org'un düzenli olarak korona virüsüyle ilgili yanlış yönlendirici iddiaları çürüttüğü belirtilirken, "Fakat İletişim Başkanlığı'nın 'Doğru mu?' adıyla kendi doğrulama platformunu kuracağını açıklamasıyla, doğrulama Türkiye'de giderek tartışmalı bir mesele haline geliyor" denildi. 

'ULUSLARARASI MARKALARA İLGİ ARTIYOR'

Reuters'ın raporunda, Türkiye'de internet dışında haber tüketimi açısından en popüler kaynakların yüzde 54 ile Fox TV, yüzde 33 ile CNN Türk ve yüzde 32 ile Sözcü gazetesi olduğu belirtildi. İnternet üzerinden haber kaynakları açısından da en popüler sitelerin Sondakika.com, CNN Türk'ün internet sitesi ve Sözcü'nün internet sitesi olduğu saptandı. Raporun bu bölümünde, "Sözcü, zorlu bir siyasi ortamda bulunmasına rağmen hâlâ bağımsız bir kuruluş olarak görülüyor. Bunun aksine, CNN Türk ve Hürriyet'in kısa süre önce hükümet yanlısı bir holding tarafından alınması, haberlerinin artık tarafsız olarak görülemeyeceği konusunda endişe yarattı" denildi.

Raporda, BBC Türkçe ve DW Türkçe gibi uluslararası markaların Türkiye'de dijital haber piyasasında artan bir varlık gösterdiği, bu tür haber kuruluşlarına daha çok sosyal medyadan erişildiği de belirtildi. (DIŞ HABERLER)