Rıza Türmen: İrfan Fidan'ın Kavala davasından çekilmesi gerekir

DUVAR- Osman Kavala'nın Anayasa Mahkemesi'ne yaptığı bireysel başvuru yakında görüşülecek. Uluslararası hukuk uzmanı ve eski AİHM yargıcı Rıza Türmen, Osman Kavala davasında İstanbul Başsavcısı olarak iddianameye imza atan İrfan Fidan'ın başvuruyu inceleyecek heyette olmasının mahkemesinin tarafsızlığını etkileyeceğini belirtti. AİHM'nin mahkeme tarafsız ve bağımsız değilse  başka koşulların varlığını incelemeyeceğine dikkat çeken Türmen, Fidan'ın heyetten çekilmesi gerektiğini belirtti. 

Türmen'in "Adil yargılanma hakkı: Osman Kavala davası" başlıklı yazısının ilgili bölümü şöyle: 

"Bağımsızlık ve tarafsızlık çok hassas bir konu. Yargıcın bağımsızlığı ve tarafsızlığı konusunda haklı nedenlere dayanan bir tereddüt varsa, yargıç o davadan hemen çekilmeli. Ama bizim adalet sistemimizde ne yargıçlarda, ne de hükümette böyle bir hassasiyetin bulunduğunu söylemek güç. AİHM, Barbara, Messegue ve Jabardo/ İspanya kararında belirli bir dava için yargıç atanması ya da dava sürecinde yargıcın değiştirilmesinin adil yargılanma hakkının ihlali olduğu sonucuna vardı. Oysa bizde, özellikle siyasal bakımdan önem taşıyan davalarda, iktidarın hoşuna gitmeyecek bir karar vermesi olasılığı bulunan yargıcın değiştirilerek yerine iktidarın güvendiği bir yargıcın atanması olağan bir işlem. Bunun en son örneğini Ekrem İmamoğlu'na YSK'nın açtığı hakaret davasında gördük. Bunun yanında Hükümet yetkililerinin mahkemeyi etkileyici nitelikteki beyanları da mahkemenin bağımsızlığını yitirmesine yol açar. Osman Kavala davasında Kavala'nın derhal serbest bırakılmasını öngören AİHM, Sn. Cumhurbaşkanı'nın Kavala'ya ilişkin beyanlarının yargıyı etkiler nitelikte olduğunu kararında belirtti.

Bu kararlar ışığında AYM üyeliğine tartışmalı biçimde atanan Sn. İrfan Fidan'ın tarafsızlığı sorununa bakalım: Osman Kavala'nın AYM'e yaptığı bireysel başvuru yakında görüşülecek. Bundan önceki Kavala'nın başvurularında AYM Genel Kurul olarak toplanmış ve karar vermişti. Bu başvuruda da herhalde aynı yöntemi izleyecek. O zaman Sn. İrfan Fidan da davaya bakan ve karar veren heyetin içinde olacak. Oysa Sn. Fidan'ın İstanbul Başsavcısı olarak Osman Kavala ile ilgili hazırlanan 28.9.2020 tarihli iddianamede imzası var. Osman Kavala'nın iddianamesini imzalayan Başsavcı'nın şimdi AYM'de görülmekte olan Osman Kavala ile ilgili davada tarafsız olması beklenebilir mi? Ya da tarafsız olmayacağı konusundaki endişeler haksız sayılabilir mi? Dış görünüm bakımından yani nesnel kriter uygulandığında içinde Sn. Fidan'ın bulunduğu bir mahkeme heyetinin güven vermesi olanağı var mı?

Yukarda da belirtilen örneklerin de açıkça gösterdiği gibi, Kavala iddianamesini imzalayan Başsavcı'nın şimdi mahkeme heyetinde bulunması tarafsızlık ilkesiyle bağdaşmaz. Sn. Fidan'ın çekilmesi gerekir. Çekilmezse, bütün yargı süreci zehirlenir. AYM de tarafsız bir mahkeme olmaktan çıkar. Adil yargılanma hakkı ihlal edilmiş olur.

Sn. Fidan ve AYM'nin böyle bir yanlışa imza atmamasını beklemek Türkiye'de hâlâ adil yargılanma olanağının bulunduğunu düşünen herkesin hakkıdır." (HABER MERKEZİ)