Rusya, Doğu Ukrayna'daki krizi yeniden tırmandıracak mı?

Savaş Çalışmaları Enstitüsü (ISW) tarafından "Russia in Review" başlığıyla hazırlanan ve 14-25 Eylül 2018 tarihleri arasındaki gelişmeleri içeren haftalık istihbarat özeti, Rusya'nın Batı bloku ile rekabeti ve iç siyasetindeki gelişmeler üzerinden doğu Ukrayna ve Letonya'ya yönelik olası hareket tarzı hakkında çarpıcı tespitlerde bulunuyor.

Raporun giriş kısmında şu saptamalar yapılıyor:

"Rusya Doğu Ukrayna'daki durumu askeri açıdan tırmandırmak üzere birtakım koşullar yaratıyor. Kremlin bu yöndeki çabaları sayesinde Ukrayna'da 2019'da yapılacak olan başkanlık seçimlerini etkilemeyi, Suriye'de ABD ve Türkiye'nin hamlelerine tepki vermeyi ve Rusya'da devam eden iç sorunlardan dikkatleri dağıtmayı amaçlıyor. Rusya aynı zamanda Batı'nın kafasını karıştırmak ve Ukrayna'yı istikrarsızlaştırma yönündeki çabalarının NATO tarafından süratli bir tepkiyle engellenmemesi için Letonya'da birtakım protestoları kışkırtıyor. NATO'nun Kremlin'in aynı anda bir ya da daha fazla çatışmayı tırmandırması karşısında İttifak'ı sürdürmek ve Rusya'nın daha fazla saldırıda bulunma çabalarını caydırmak için hazırlıklı olması gerekiyor."

RUSYA UKRAYNA'DA YENİ ASKERLER TOPLUYOR

Raporda dikkat çeken diğer tespitler ise özet olarak şöyle:

"Rusya Doğu Ukrayna'daki durumu askeri açıdan tırmandırmak üzere birtakım koşullar yaratıyor. Kremlin, Doğu Ukrayna'ya konuşlandırmak üzere kendi komutası ve kontrolü altında yeni askeri birlikler topluyor. Ayrıca, Doğu Ukrayna'daki mevcut temsilcileri üzerindeki kontrolünü sağlamlaştırıyor. Kremlin'in bu çabası, kendisine bağlı milis güçler arasındaki çatışmaları azaltmak ve Ukrayna'da 2019'da yapılacak olan başkanlık seçimlerini etkilemeye yönelik faaliyetlerini güvenceye almak istemesiyle ilgili olabilir.

Kremlin, Rusya-Ukrayna sınırında yarattığı statükoyu perdelemek için geniş kapsamlı askeri tatbikatları kullanmaya çalıştı ve Vostok-2018 askeri tatbikatının uluslararası ölçekte ilgi odağı olmasından Rusya'nın doğusu ve orta kesimlerindeki askeri unsurları Rusya-Ukrayna sınırına kaydırmada faydalandı. Kremlin bu askeri unsurların bazılarını 2018 Ekim ayı sonunda Güney Askeri Bölge'de gerçekleştirilecek olan geniş kapsamlı askeri tatbikat süresince vekil güçlere tahsis etmeyi planlıyor olabilir.

Rusya Devlet Başkanı Putin, NATO tarafından son zamanlarda gerçekleştirilen caydırıcılık hamlelerine bir cevap olarak Doğu Ukrayna'daki durumu tırmandırabilir. Nitekim, Trump yönetiminin Suriye'nin doğusunda ABD'nin askeri angajmanını uzatma kararı, Rusya açısından uzun dönemli birtakım sınırlamalar ortaya çıkarıyor. ABD ayrıca, Türkiye'nin Suriye, Rusya ve İran'ın Suriye'nin kuzeyine saldırı düzenlemesini engellediği başarılı adımını destekledi. Öte yandan Türkiye, Rusya'nın stratejik çıkarlarının olduğu diğer alanlarda meydan okuyor. Bu çerçevede Türkiye ve Ukrayna'nın 7 Eylül'de Karadeniz'de savunma iş birliğini güçlendirmek için anlaşmaya varması, büyük olasılıkla Kremlin tarafından Rusya'ya bir tehdit olarak algılanıyor. Dolayısıyla Kremlin, ABD ve Türkiye'nin revizyonist Rusya'ya karşı koymak için attığı olumlu adımlar karşısında bir tür manivela kazanmak için Doğu Ukrayna'daki durumu askeri açıdan tırmandırmaya başvurabilir.

PUTİN İÇERİDE İRTİFA KAYBEDİYOR

Putin, Rusya'da artan iç sorunlardan dikkatleri dağıtmak için dış politikayı kullanabilir. Rusya'da Eylül 2018'de gerçekleştirilen yerel seçimlerin tartışmalı sonuçlarına ilişkin artan iç çalkantılarla karşı karşıya gelen Putin'in onaylamış olduğu birçok aday zafer kazanmada başarısız oldu. Putin’e yönelik kamuoyu desteği ise Şubat 2014'ten bu yana en düşük seviyede seyrediyor.

Kremlin'in Ukrayna'yı istikrarsızlaştırmak için sürdürdüğü düşük maliyetli faaliyetlerini desteklemek için askeri eylemi bir tehdit olarak kullanmaya devam etmesi kuvvetle muhtemel görünüyor. Kremlin Doğu Ukrayna'da herhangi bir operasyon gerçekleştirirse ABD ve AB buna karşı büyük olasılıkla ilave yaptırımlar getirecektir. Kremlin, askeri tırmanmanın kendisine net bir kazanç sağlayıp sağlamayacağına karar verebilmek için muhtemelen 2019 Ukrayna başkanlık seçimlerinin tamamlanmasını bekleyecektir. Bu kapsamda gelecekte bir tırmanmanın belirtileri, Rusya-Ukrayna sınırında Rus Silahlı Kuvvetlerinin seferberliği, Doğu Ukrayna'da geri hatlarda bulunan ayrılıkçı grupları tahkim etmek için askeri unsurların buraya konuşlandırılması ve Rusya'nun Minsk II Anlaşması'ndan resmi olarak geri çekilmesidir.

NATO, Kremlin tarafından çoklu alanlarda yakın zamanlı tırmandırmalara karşı hazırlıklı olmalıdır. Nitekim Rusya, eş zamanlı olarak Letonya'daki etnik Ruslar üzerinden de gerilimi tırmandırmaya çalışıyor. Ayrıca Rusya, Letonya'da yapılacak seçimlerde Kremlin'e dost bir hükümetin oluşturulması için daha fazla destek toplamaya çalışıyor. Letonya'da Rusça'nın okullarda kullanımının kaldırılmasına yönelik Dil Yasası'na karşı Kremlin destekli unsurların protesto gösterileri düzenlemesi, Rusya'nın ABD, AB ve NATO'ya karşı farklı alanlarda ve asgari maliyetle meydan okuma yönündeki yıkıcı faaliyetlerinin son yansımalarından biri olarak anlaşılıyor."

Raporun orjinal metni: http://iswresearch.blogspot.com/2018/09/russia-in-review-september-14-25-2018.html

(Çeviren: Enes Kücet)