Salgında gazetecilik: İşsizlik, maaş kesintileri ve önlemsiz çalışma

DUVAR - Gazeteciler Cemiyeti'nin yürüttüğü Demokrasi için Medya, Medya için Demokrasi (M4D) Projesi tarafından 2020 yılının ikinci çeyreğinde basın özgürlüğünün durumunu inceleyen Medya İzleme Raporu yayınlandı.

Salgın döneminde gazetecilerin sıkıntılarını değerlendiren rapor, çoğu basın kurumunun sahada görev yapan çalışanlarına yeterli sayı ve kalitede ekipman sağlamadığını, gazetecilerin maaş ve iş yüklerinde azalma, sektördeki işsizlikte ise artma olduğunu gözler önüne serdi. Bunun yanında dezenformasyon, tiraj, abonelik ya da satışa ilişkin sorunlar sebebiyle gelirlerdeki düşüş sonucu yerel basında ortaya çıkan ekonomik krize dikkat çekti.

92 BASIN ÇALIŞANI CEZAEVİNDE

Rapor Covid-19 salgınının medya sektöründeki etkileri, İnfaz Yasası düzenlemesi, Basın İlan Kurumu (BİK) ve Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) sırasıyla resmî ilan durdurma, idari para ve yayın durdurma cezaları ile basına yönelik gözaltı ve tutuklama kararlarına odaklanıyor. Gazetecilere yönelik yargılama süreçlerini takip eden beş sivil toplum örgütünün istatistiklerini derleyen rapora göre 30 Haziran 2020 itibarıyla 49’u hükümlü ve 43’ü tutuklu olmak üzere toplam en az 92 basın çalışanı cezaevinde bulunuyor.

DEZENFORMASYON, YEREL BASINDA KRİZ

Raporda ayrıca M4D Projesi’nin gazetecilere yönelik düzenlediği Mesleki Memnuniyet Anketi sonuçları ve üç aylık dönemde yapılan durum değerlendirme toplantılarında basın çalışanlarının dile getirdiği sorun ve öneriler de yer alıyor. Salgın döneminde kurumlarının yeterli sayı ve kalitede ekipman sağladığını belirten gazetecilerin oranı yalnızca yüzde 25. Ankete katılan gazetecilerin yüzde 41’i salgın döneminde işten çıkarılma, maaş miktarında azalma, iş yükünde azalma nedenlerinden herhangi biri sonucu hak kaybına uğradığını söylüyor. Bunun yanında dezenformasyon, yerel basında ekonomik kriz, abonelik ya da satışa ilişkin sorunlar gazetecilerin salgın döneminde öne çıkardığı başlıkları oluşturuyor.

Covid-19 salgınının baş göstermesi sonrası gazete tirajlarında meydana gelen düşüş ve haber reytinglerinin detaylı analizinin de yer aldığı raporda, dijital mecralardaki paylaşım istatistiklerinin her geçen gün önem kazandığı belirtiliyor. Birçok gazetenin köşe yazarlarına ait yazıların bir günlük paylaşımının neredeyse gazetelerin aylık tirajlarına eşitlendiği, Sözcü, Yeni Çağ gibi basılı üretimi bulunan gazetelerin yanında Gazete Duvar, Diken, T24 gibi internet mecraların paylaşım istatistikleri üst sıralarda bulunuyor.

Basın ve ifade özgürlüğüne ilişkin gelişmelerin derlendiği ve konuya ilişkin veri analizlerinin bulunduğu raporlar http://media4democracy.org/reports/ adresinden incelenebiliyor.

M4D Projesi ikinci çeyrek raporuna da şuradan ulaşılabilir:

http://media4democracy.org/public/uploads/reports_5271085.pdf