DUVAR - Gazetecilikte Kadın Koalisyonu (Coalition For Women In Journalism) tarafından düzenlenen panelde konuşan Ukraynalı kadın gazeteciler, sahada yaşadıklarını anlattı. Panelin moderasyonu, koalisyonun Kurucu Direktörü Kiran Nazish tarafından yapıldı.

‘SAVAŞ SUÇLARINI KAYIT ALTINA ALIYORUZ’

Ukraynalı gazeteci Olena Halushka, Rusya’nın Ukrayna’da savaş suçu işlediğini söyleyerek söze başlıyor. Halushka’ya göre, bu suçları kayıt altına alıp dünyaya anlatmak yalnızca gazetecilerin değil İngilizce konuşan tüm Ukraynalıların görevi.

“Herkes Putin’in esas planının Ukrayna'yı 2-3 günde ele geçirmek olduğunu biliyor. Ama Rusya’nın kukla rejimi tamamen başarısız oldu. Çünkü Ukrayna ordusu, Rus işgalcileri durdurmak için muazzam bir çaba gösterdi. Rusya da taktik değiştirdi. Ukrayna kasabalarını yok ediyorlar, bombalıyorlar. Okulları, kreşleri hedef alıyorlar. Sivillerin hedef alınmasının tesadüf olmadığına ikna olduk. Mariupol’de sığınak olarak kullanılan tiyatroya hava saldırısı oldu, çocuklar içerideydi. Bu büyük bir işaretti.”

2,5 hafta önce Kiev’den ayrılan gazeteci Daniela Prugger, mesleğini Moldova’da sürdürüyor. Avusturya’daki bir radyo için Ukrayna'daki arkadaşları ve meslektaşlarıyla kısa röportajlar yapıyor: “Savaşın insan yüzlerini, kişisel kayıpları, kırık dökük hayalleri anlatıyorum. Sadece geçtiğimiz haftalarda ülkeden ayrılan milyonlarca mülteciyi değil, oradan ayrılamayan ve hala ülkede olan insanların hikayesini anlatmak da önemli.”

KİEV’DE ÇALIŞAN SERBEST GAZETECİ: GÜVENLİĞİMİ KENDİM SAĞLAMAK ZORUNDAYIM

Savaş çıkınca bir anda işsiz kalan gazeteci Anastasia Levchenko, kariyerini sil baştan inşa etmek zorunda kalmış. Şu anda Kiev’de uluslararası bir medya kuruluşu için serbest gazetecilik yapıyor. Savaştan önce çalıştığı televizyonda olduğu gibi bir ekiple değil, sahada tek başına çalışıyor. Güvenliğini kendi başına sağlamak zorunda kalan Levchenko için siren sesleri ve patlamalar gündelik hayatın bir parçası. Konuşmacı olarak katıldığı panelden yalnızca birkaç saat önce başına gelenler bu durumun bir özeti: “Kiev Hastanesi’nde çok sayıda röportaj yaptıktan sonra eve dönüyorduk. Yolda, 2-3 metre uzağımıza bir roket düştü ve patlama oldu. Gerçekten ne olduğunu ve ne yapmam gerektiğini anlamadım. İnsanlar koşmaya başladı. Askerler insanlara yardım ediyordu. Ne olduğunu fark edemedim o anda. Hala farkına varmaya çalışıyorum. Bugün şanslıydım.”

Gazetecilikten arta kalan zamanında insani yardım gönüllüsü olarak çalışan Levchenko, “Bu ilaç, yiyecek ya da kıyafet olabilir. Çok fazla insani yardıma ihtiyaç var” diyor.

‘GAZETECİLERİN DE BULUNDUĞU SUİKAST LİSTELERİ HAZIRLANDI’

Gazeteciler, sivillerin hedef alındığı bir ortamda çalışmanın oldukça tehlikeli olduğunu belirtiyor. Gazeteci Olena Halushka, bazı bölgelerde önde gelen figürler için suikast listeleri oluşturulduğunu ve savaşa dair hakikatlerin yayılmasını engellemek amacıyla gazetecilerin de bu listelere konulduğunu ifade ediyor. “Bu büyük bir mesele... Tüm bu zorlu koşullar göz önüne alındığında şu an Ukrayna'dan haber bildirmek kahramanca bir hareket... Ne kadar çok hakikat dünyaya bildirilirse, o kadar çok destek gelir ve savaş Ukrayna'nın zaferiyle o kadar hızlı sonuçlanır.”

‘ÇELİK YELEĞİM YOKTU’

Gazetecilerin sahada karşılaştıkları en önemli sorun güvencesizlik. Kiev’den bu nedenle ayrıldığını söyleyen Daniela Prugger, uluslararası basın kuruluşlarının serbest gazetecilere yeterli koruma sağlamadığını belirtiyor. “24 Şubattan yani savaş başlamadan birkaç gün önce daha fazla ücret sordum. Onlardan gelen cevap ‘Kiev, Kabil değil, sorun yok’ oldu.”

Batılı kurumların serbest gazetecilere adil davranmadığını anlatan Daniela, sahadaki deneyimlerini şöyle anlatıyor: “Serbest gazetecileri görmezden geliyorlar. Sadece ücret için değil güvenlik ve sigorta için de aynı. Çelik yeleğim yoktu, sürücüm yoktu ve ücretler çok düşüktü.” Güvencesizliğin kendini yalnız hissetmesine neden olduğunu belirten gazeteci yurt dışından gelen kadrolu gazetecilere çok daha iyi şartların sağlandığını söylüyor. “Güvenlik danışmanları ve araçlı sürücülerle çalışıyor. Çevirmenleri ve sahada onlar için çalışan çok sayıda Ukraynalı yardımcıları var.”

Cenevre merkezli Basın Amblem Kampanyası (PEC) tarafından hazırlanan rapora göre 3 bine yakın yabancı gazetecinin çalıştığı Ukrayna’da, en az 6 gazeteci hayatını kaybetti.