ANKARA - AK Parti ve MHP milletvekilleri, seçim barajının düşürülmesini de içeren 15 maddelik kanun teklifini, Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı'na sundu. Teklifte yer alan en kritik düzenlemelerden biri de, il ve ilçe seçim kurullarıyla ilgili değişiklik olacak. Mevcut sistemde il seçim kurulu, il merkezinde görev yapan en kıdemli hâkimin başkanlığında ve merkez ilçe seçim kurulu başkanlarından sonra gelen en kıdemli iki asıl ve iki yedek hâkim üyeden oluşuyordu. Yeni getirilecek düzenlemede il ve ilçe seçim kurulu başkan ve üyeleri, birinci sınıfa ayrılmış hâkimler arasından kurayla belirlenecek. Kura çekimine dâhil olmak istemeyen hâkimler ise yazılı olarak komisyona başvurmaları durumunda yeterli sayıda hâkimin olması halinde listeden çıkarılacak.

CHP, İYİ Parti ve HDP’nin Yüksek Seçim Kurulu (YSK) temsilcileri, bu değişikliği, “Hâkimlere baskı, seçime müdahalede” olarak değerlendirdi.

CHP: SEÇİM KURULLARININ OLUŞUMUNA MÜDAHALE AMAÇLANIYOR

CHP Ankara Milletvekili ve Anayasa Komisyonu üyesi Murat Emir, iktidarın bu değişiklikle seçim kurullarının oluşumuna müdahale etmeyi amaçladığını söyledi. Mevcut yasada il-ilçe seçim kurullarının en kıdemli hâkim başkanlığında oluştuğunu ifade eden Emir, yeni düzenlemeyle birinci sınıf hâkimler içinden kura çekilmesinin gündeme alındığını belirtti. İktidar ortaklarının il, ilçe seçim kurullarına ‘kendinden olan’ kişileri getirerek hâkim olmak istediklerini vurgulayan Emir, şu noktalara dikkat çekti:

“Bu düzenlemeyle ilçe seçim kurullarını, siyasi baskı altına alıp oradan sonuç almaya çalışacaklar. Bu seçimin ve sandığın güvenliğini tehlikeye atabilecek bir düzenleme olarak karşımıza çıkıyor. Ayrıca isteyen hâkimin kuradan muaf olması da hâkimlere baskı uygulanmasının önünü açan bir düzenleme. Böylece kendi istedikleri kişileri il, ilçe seçim kurullarının başına getirecekler. Biz hem komisyonda hem de genel kurulda mücadelemizi vereceğiz. Sonrasında da ne yaparlarsa yapsınlar, biz sandıktaki mücadelemizi verip iktidarı değiştireceğiz.”

‘DEMOKRATİK GİBİ GÖZÜKÜYOR AMA TUZAK DÜZENLEME’

İYİ Parti Yüksek Seçim Kurulu Temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk’e göre de getirilmek istenen değişiklik demokratik gibi görünse de tuzak bir düzenleme. Getirilen teklifte il ve ilçe seçim kurullarına yönelik iki değişiklik olduğunu vurgulayan Öztürk, “Kıdemli hâkimler yerine birinci sınıf hâkimlerin kura ile belirlenmesi isteniyor. İkinci olarak da kuraya katılmak istemeyen hakimler listeden çıkartılıyor. Kura çekimi bakımından demokratik gibi görünen bu düzenleme aslında tamamen tuzak düzenleme. Buradaki tehlikeli kısım o maddenin ekinde düzenlenen, 'O kuraya katılmak istemeyen hâkimler listeden çıkarılır' ifadesidir. Bu kısım hâkimler üzerinde baskı oluşturabilir” şeklinde konuştu.

‘HÂKİMLERİN BU DÜZENLEME İLE KURA DIŞI KALMAK İÇİN DİLEKÇE VERECEĞİNİ DÜŞÜNÜYORUM’

Öztürk, özellikle İstanbul seçimlerinden sonra il ilçe seçim kurullarında belirlenecek hâkimlerin bu düzenleme ile kura dışı kalmak için dilekçe vereceğini düşündüğünü kaydederek, “Bu düzenleme kuraya katılacak hâkimler üzerinde baskı yaratır. Hâkimler kuraya katılmamaları için zorlanabilir, üzerlerinde baskı kurulabilir. Ya da ‘başıma bir şey gelir’ diyerek kendileri de çekilebilir. Bu da risk oluşturur ve seçime müdahale anlamına gelebilir” dedi.

HDP: SEÇİM KURULLARINDA KIDEMLİ HÂKİM İSTEMİYORLAR

İktidarın bu değişikliğe ihtiyaç duymasını, “Seçim kurullarında kıdemli hâkim istemiyorlar” diye açıklayan HDP Yüksek Seçim Kurulu Temsilcisi Mehmet Rüştü Tiryaki de, düzenlemenin iktidar lehine olduğunu savundu. Tiryaki, “Kıdemli hâkimleri kontrol altına almak veya üzerlerinde baskı kurmak zordur. Bunun yerine etki altına alabileceklerini düşündükleri kişileri bu pozisyonlarda görevlendirmek istiyor olabilirler ya da yeni göreve başlayan bazı hâkimleri de bu pozisyonda görevlendirmek istiyor olabilirler. Ancak yaptıkları düzenlemenin, seçim güvenliğine, seçimin objektifliğine, hiçbir hukuk ilkesine katkısı olmayacak” ifadelerine yer verdi.

‘İYİ NİYETLİ, OBJEKTİFLİĞİ SAĞLAYACAK BİR DÜZENLEME DEĞİL’

Kanun teklifinde yer alan il-ilçe seçim kurullarına ilişkin düzenlemenin seçim güvenliğine müdahale anlamına geldiğini söyleyen Tiryaki, şunları söyledi:
“HSK üyeliği seçimlerinde, Yargıtay üyeleri içerisindeki görev dağılımında, Anayasa Mahkemesi üyeliği seçimlerinde kura çekimi oluyor mu? Hayır. Hâkimlerin kura ile belirlenmesi hiçbir alanda yok ama bu düzenlemeyle kura getiriliyor. Bu düzenlemenin iyi niyetli, objektifliği sağlayacak bir düzenleme olmadığı çok açık. Aynı zamanda birinci sınıf hâkimler arasında kuraya katılmak istemeyen hâkimlerin yazılı dilekçe ile çekilme hakları da var. Bu madde hâkimler üzerinde baskı kurulabileceği anlamına da geliyor. Tartışmasız bir şekilde seçime müdahale anlamına da geliyor.”

‘HAKİMLERİN HAKLARI ELLERİNDEN ALINACAK’

Yeni düzenlemeyle Ocak 2022’de il ve ilçe seçim kurullarında görevlendirilen hakimlerin de kazanılmış haklarının elinden alınacağına dikkat çeken Tiryaki, “Bu hâkimler Ocak 2024’e kadar görev yapacak hâkimler. Şimdi yeni düzenleme ile 2024’e kadar görev yapacak hâkimlerin hepsi görevden alınacak ve önümüzdeki seçimlere yeni hâkimler belirlensin istiyorlar. Ocak 2022’de görev yerleri belirlenen hâkimlerin mevcut yasayla kazanmış oldukları haklarını da ellerinden alacaklar” diye konuştu.