Sığınmacı geri dönüşünde 3 şart: Gönüllü, güvenli, insan onuruna yakışır

ANKARA - Suriye’nin kuzeydoğusunda başlayan harekatın sonrasında bir güvenli bölge oluşturularak yüzbinlerce sığınmacının bu alana yerleştirilmesi hedefleniyor. İltica ve Göç Araştırmaları Merkezi (İGAM) Başkanı Metin Çorabatır, henüz askeri operasyon süreci yaşandığını, ancak sonrasında, Türkiye’nin savunduğu gibi bir güvenli alan oluşursa gönüllülük, güvenlik ve insan onuruna yakışır şartlar altında Suriyeli sığınmacıların geri döndürülebileceğini söyledi.

İLKOKULDAN LİSEYE RADİKAL DÜŞÜŞ

İGAM, Dünya Kız Çocukları Günü dolayısıyla Türkiye’de mülteci olarak yaşayan kız çocuklarını gündeme taşıdı. Suriyeli kız çocuklarının da katıldığı toplantıda İGAM tarafından yürütülen Malala Projesi hakkında bilgi veren Çorabatır, sığınmacıların eğitim sorunu üzerinde durdu. Çorabatır’ın BM Kalkınma Programı UNDP verilerine dayanarak verdiği bilgiye göre 2019 yılı itibariyle Türkiye'de sığınmacı çocukların ilkokula yazılma oranı yüzde 96.3. Ancak bu oran ilerleyen eğitim süreçlerinde, çalışma zorunluluğu, kız çocuklarının erken yaşta evlendirilmesi gibi çeşitli nedenlerle radikal olarak düşüş gösteriyor. Verilere göre yüzde 96.3 olan ilkokula yazılma oranı, ortaokulda yüzde 57.1’e, lisede yüzde 24.6’ya düşüyor. 2019 yılı itibariyle Türkiye’de bulunan sığınmacı çocukların 400 bini de okul dışı. Çorabatır, İGAM’ın özellikle Suriyeli sığınmacı kız çocukları eğitime kazandırmak için çalışmalar yürüttüğünü anlattı.

3 MİLYON İNSAN GÜVENLİ BÖLGEYE NASIL YERLEŞECEK?

Türkiye’de hem muhalefet hem de iktidar tarafından Suriyelileri geri döndürme üzerine açıklamalar yapıldığını hatırlatan Çorabatır, “Ancak BM şartları var ve şu anda dönüş için şartlar müsait değil. Türkiye’nin hedeflediğini açıkladığı güvenli bölge konusunda henüz elimizde bir veri yok. Operasyon daha yeni başladı. BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi’nin dün bir açıklaması var. Mültecileri geri döndürmek için üç temel koşulu var. Gönüllü olması, güvenli olması ve insan onuruna yakışır şekilde olması. Şu anda bu koşullar Suriye’nin hemen hemen bütününde henüz maalesef yok” diye konuştu. Çorabatır, “Şimdi önümüzde mültecilerin dönüşü ile ilgili nasıl bir süreç olacak? Cumhurbaşkanı’nın 'evler kuracağız' demeci var. Ama üç milyon insanı nasıl yerleştireceğiz, bunu pratikliği ve uluslararası kabulü gibi bir çok çözülmesi gereken sorunlar var onu göreceğiz” ifadesini kullandı.

GÜÇLÜ KADINLAR İÇİN OKULLAŞMA ÖNEMLİ

Uçan Süpürge Vakfı Başkanı Halime Güner ise, Suriyeli sığınmacılar için yürüttükleri projeyle ilgili, “Kız çocuklarının okullaşma oranı yüzde 90’lara varıyor ancak aslında devam etme oranı yüzde 20’lere düşüyor. Okullaşma oranının artması önemli çünkü kız çocuklarının zorla evliliklerinin olmayacağı ve güçlü kız çocuklarının güçlü kadınlar olarak gelecekte aile yapısıyla da ülkenin gelişimine katkı sağlamaları öngörülüyor” dedi.

Toplantıya Türkiye’deki bir devlet okulunda eğitim gören Suriyeli iki kız çocuğu da katıldı. İlk başta ciddi sıkıntılar yaşadığını ama daha sonra Türkçe öğrenmesiyle hayatının önemli ölçüde kolaylaştığını anlatan bir genç, eğitimine devam edip avukat olmak istediğini anlattı. (DUVAR)