Şırnak'ta sokağa çıkma yasaklarında öldürülenler için Araştırma Komisyonu talebi

DUVAR - HDP Şırnak milletvekilleri Hüseyin Kaçmaz, Nuran İmir ve Hasan Özgüneş, 3 yıl önce Şırnak'ın Cizre ve Silopi ilçesinde uygulanan sokağa çıkma yasakları sırasında hayatlarını kaybedenler için Meclis araştırması istedi. Cizre'de 79 gün süren yasakta çok sayıda kadın ve çocuğun hayatını kaybetmesine ilişkin hukuki ilerleme sağlanmadığını belirten milletvekilleri, adil ve şeffaf bir soruşturmanın önemine vurgu yaptı.

Vekillerin konuyla ilgili yaptığı açıklamaya göre sokağa çıkma yasakları sırasında yaşanan can kayıpları şöyle:

- 3 Mart 2016’ya kadar süren 79 günlük sokağa çıkma yasağı süresince 177 kişi bodrumlarda olmak üzere 288 kişi yaşamını yitirdi

- Yaşamını yitirenlerden 1’i bebek, 41’i çocuk, 22’si kadın...

- Sokağa çıkma yasağı eş zamanlı olarak Şırnak’ın Silopi ilçesinde de ilan edildi, Silopi ilçesinde yasak süresince 68 kişi yaşamını yitirdi

- Hukuki süreçlerde ve açılan soruşturmalarda hiçbir ilerleme sağlanmamış, tam aksine açılan davaların büyük bir çoğunluğu takipsizlikle sonuçlanmıştır.

AİHS HATIRLATILDI

Türkiye'nin, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin temel maddeleri olan yaşam hakkı, hak arama özgürlüğü, adil yargılama hakkı, suç ve cezaların kanuniliği vb. maddelerini yerine getirmekle mükellef kılındığını hatırlatan vekiller, “Bir çok davada da sanıklar hakkında daimi arama kararı verilerek, faillerin bulunamadığı öne sürülmüştür. Yaşanan ölümlere ilişkin açılan davaların çoğunda net deliller olmasına rağmen yaşanan deliller göz ardı edilerek takipsizlik kararları verilmiştir” dedi.

Vekiller, soruşturmalara ilişkin bazı veriler ve kararları ise şöyle sıraladı:

Mehmet Emin Levent (21):  Nur mahallesinde zırhlı araçtan açılan ateş sonucu yaşamını yitirmiş, ölümüne ilişkin başlatılan soruşturma takipsizlikle sonuçlandı. Ölümü için hukuka uygun denildi.

Sait Çağdavul (19): Zırhlı araçtan açılan ateş sonucu yaşamını yitiren ve cenazesi günlerce camide bekletilen Sait Çağdavul’un ölümüne ilişkin başlatılan soruşturma halen sürmekte.

Muhammed Tahir Yaramuş (35): Ölümüne ilişkin açılan ve annesi Susin Yaramuş’un şüpheli sıfatıyla ifadesinin alındığı soruşturmaya takipsizlik kararı verildi. Karara yapılan itiraz reddedildi ve dosya AYM'ye taşındı.

Cemile Çağırga (10): Evlerinin önünde vurularak öldürülen ve cansız bedeni buzdolabında saklanan 10 yaşındaki Cemile Çağırga’nın ölümüne ilişkin açılan soruşturmada da faillerin tespit edilemediği ileri sürülerek, daimi arama kararı alındı ve dosya zaman aşımına bırakıldı.

Osman Çağlı (18): Gizli tanık ifadelerinin yer aldığı Osman Çağlı hakkında açılan soruşturma da takipsizlikle sonuçlandı.

Meryem Süne (53): İç kanamadan dolayı hayatını kaybettiği şeklinde ölüm nedeni açıklanan Meryem Süne’nin dosyasında daimi arama kararı alındı. 7 çocuk annesi olan ve cenazesi dondurucuda muhafaza edilen Meryem Süne’nin faillerinin bulunmadığı ileri sürüldü.

Özgür Taşkın(17): Akrabasının evine gittiği sırada keskin nişancı ateşi sonucu hayatını kaybeden Özgür Taşkın’ın dosyası takipsizlikle sonuçlandı.

Seyit Eşref Erdin (59): açılan ateş sonucu hayatını kaybetmiştir. İki gün boyunca cenazesi evde bekletilen Seyit Eşref Erdin’in davasında halen bir ilerleme sağlanamadı.

Zeynep Taşkın (18): Dışarıya çıktığı sırada açılan ateş sonucu hayatını kaybeden ve kucağındaki bebeği yaralanan Zeynep Taşın’ın dosyası halen açık ve bir ilerleme gözükmemekte.

Selman Ağar (9): Kafasından aldığı kurşunla yaşamını yitiren Selman Ağar’ın dosyasında daimi arama kararı alınmış ve zaman aşımı süresi olarak 2040 yılı belirlendi.

Bünyamin İrci (14): Dosyası hakkında Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yetkisizlik kararı verildi.

Emel Ayhan (16): Yüzde elli engelli raporu bulunan Emel Ayhan’ın ölümüne ilişkin başlatılan soruşturma takipsizlikle sonuçlandı.

Mehmet Tunç: Bedeninde aşırı derecede yanıklar bulunmasına rağmen ölümüne ilişkin başlatılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi.

Zeki Acar  Şırnak Başsavcılığı tarafından takipsizlik kararı verildi. Ölümüne ilişkin hukuka uygundur ifadesi kullanıldı ve verilen karar avukatlara tebliğ edilmedi.

Asya Yüksel: Asya Yüksel’in ölümüne ilişkin açılan soruşturmada Şırnak Cumhuriyet Başsavcılığının verdiği kararda kovuşturmaya yer yoktur denildi. Yüksel’in ölümünde hukuka aykırılık olmadığı, kolluk güçlerinin meşru müdafaada bulunduğu ifade edildi.

Silopi’de sokağa çıkma yasağı sırasında öldürülen DBP parti meclisi üyesi Seve Demir’in cesedinde 11 kurşun, Silopi Halk Meclisi Eş Başkanı Pakize Nayır’ın cesedinde 5 kurşun, Fatma Uyar’ın cesedinde ise 3 kurşun bulundu. Otopsi raporlarına rağmen ölümleri hakkındaki soruşturmada halen bir ilerleme yok.

86 DAVA TAKİPSİZLİKLE SONUÇLANDI

Milletvekilleri, yasaklarda hayatını kaybeden 86 kişiyle ilgili açılan davalarda takipsizlik kararı verildiğini belirtti. Söz konusu takipsizlik kararı verilen davaları, vekiller şöyle açıkladı:

Meryem Akyol, Azat Yılmaz, Agit Küçük, Selim Turay, Ömer Baran, Nebi Katlav, Tajdin Nerse, Ercan Pişkin, Aydın Erol, Mehmet Şirin Elinç, Murat Erdin, Barış Gasır, Abdülmenaf Yılmaz, Cihan Çelik, İbrahim Akhan, Mahmut Duymak, Sabri Sezgin, Abdullah İnedi, Mahsum Erdoğan, Murat Ekinci,  Kasım Yana, Metin Karane, Mesut Özer, Hediye Erden, Hediye Şen, Mehmet Tungut, Emane Şahin, Osman Terkin, Mehmet Saçan, Mehmet Dalmış, Abddulhamit Poçal, Ahmet Tunç, Aziz Yural, Umut Ürek, Tahir Çiçek( AİHM), Nihat Sömer, Halil Sömer, Nuri Çağlı,  Mehmet Rıdvan Kaymaz, Sezai Borçin, Ferhat Karaduman, Zehra Başkurt, Selman Erdoğan, Yasin Özmen, Rüzgâr Yıldızgörer, Mehmet Edin, Rohat Aktaş, İbrahim Temel, Mehmet Yavuzel, Kenan Adıgüzel, Star Özkül,Cebrail Mungan, Ekrem Sevilgen, Mehmet Kaplan, Mehmet Benzer, Mustafa Gasyak, Orhan Tunç (AİHM), Mehmet Tunç( AİHM), Ramazan Aydın,  Adil Küçük, Sahip Edin( AIHM), Ramazan Biriman, Fırat Çağlı, Nursel Dalmış( AiHM), Nızar Isırgan, Yakup Isırgan, Yakup Dadak, Muharrem Erbek, Ferdi Kalkan, Garip Mubarız,  Yasemin Çıkmaz, Abdülcebar Taşkın, Yılmaz Geçim, Cengiz Sansak, Tahir Akdoğan( gizlilik kararı), Hacı Özdal,Meryem Dadak, Hasan Ayaz, Abdullah Gün, Serdar Özbek, İbrahim İverendi, Bişeng Kolanç,  Şükrü Coşkun, M. Sait Arslan, Besna Zırığ, Mehmet Emin Bayar, Lokman Bilgiç, Mehmet Özkül, Asya Yüksel( AİHM), Emre İdim, Hüseyin Paksoy, Felek Çağdavul,  Ferhat Balcal, Sultan Irmak, İbrahim Temel, Derya Koç, Emel Ayhan, Serhat Altun, Yunus Meral, Tuba Eminoğlu, İslam Balıkesir, Berjin Demirkaya, Cihan Karaman, Güler Eroğlu, Abbas Gülbahçe, Erdal Kar, Zeki Acar, Hüseyin Kayaalp, Agıt Akıl, Selami Yılmaz, Mahmut Yıldızgörer, İbrahim Altunkaynak, Gülistan Üstün, Çimen Tankan, Harun Barın, İsmail Çetin, Davut Acar, Ferhat Özlüer, Mevlüde Özalp, Emel Çetin, Mehmet Can, Murat Şiyar Tunç, Aydın Güner, Aydın Güner, Eda Kutay, Abdullah Zilayaz, Abdulaziz Arslan, İsa Tilaver, Mustafa Uğur, Emrah Ortak, Ahmet Turan, Mevlüde Bozkurt, Serdar Pişkin, Evin Öz.

'BİRÇOK CENAZE BULUNAMADI...'

Feride Yıldız, Sakine Durmiş, Mardin Çelebi, Hacer Aslan, Osman Gökhan, Hüseyin Derviş, Servet Aslan, Serdar Pişkin, İdris Susin, Ali Aslan, Cemal Pürlek, Emrah Aşkan, Osman Esmeray, Ruken Alpaslan, Mustafa Keçanlu ve Emrah Aşkın’ın cenazelerinin ise bütün başvurulara rağmen bulunmadığını aktarıldı.

Soruşturmaların sonuçsuz kalması ve çoğunun takipsizlikle sonuçlanmasını 'insanlık suçu' olarak yorumlayan milletvekilleri, şu açıklamada bulundu: "Üç şartın gerçekleşmesi, bir fiilin insanlığa karşı suç olarak tanımlanabilmesini sağlar. Bu şartlar;

1- Fiilin yaygın ve sistematik bir saldırı çerçevesinde gerçekleştirilmesi,

2- Fiilin sivil halka yönelik olması,

3- Failin kasıtlı bir biçimde ve kendi suçunu da kapsayan bu saldırının bilincinde hareket etmesidir. Üç yıl önce yaşanan sokağa çıkma yasakları sırasında ve sonrasında yaşamını yitirenlere ilişkin davalara ilişkin sağlıklı bir hukuki sürecin işletilebilmesi, bu hukuksuz süreçlerin son bulması yargının şeffaf bir şekilde işlemesi için bu hukuksuzlukları tespit etmek ve alınacak önlemlerin saptanması amacıyla Meclis Araştırma Komisyonu kurulması aciliyet taşımaktadır."