Siyaset bilimcilerden Altılı Masa'ya altı soru

DUVAR - Bir grup siyaset bilimci, muhalif kamuoyu ile Altılı Masa'ya yönelik 6 sorunun sorulduğu bir metin yayımlandı. İmzaya açık olan metni şu ana kadar 49 akademisyen imzaladı. Metinde ortak cumhurbaşkanı adayı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu için yürütülen soruşturma ve seçimdeki olası başarısızlık durumuna dair sorular yer aldı. İmza atmak isteyenlere de açık olan metinde şu ifadelere yer verildi:

'İŞBİRLİĞİNİ ÖNEMLİ BULUYORUZ'

"Ülkemiz hayati öneme sahip, hatta varoluşsal bir seçime doğru gidiyor. Bu seçimin sonucu, ülkedeki siyasi rejimin geleceğini, Cumhuriyetimizin kimliğini, vatandaşların bireysel özgürlük ve refah seviyelerini ve bürokratik kurumların niteliğini temelden etkileyecek.

Bu metni imzalayan siyaset bilimciler olarak bu önemli seçim arifesinde, muhalefet partileri arasında yapılan işbirliğini son derece önemli buluyoruz. Masanın iki önemli kurucusunun CHP ve İYİP olduğunu biliyoruz, diğer dört partinin varlığını da temsili genişlettiği için önemsiyoruz. Siyasi liderlerin ortak bir yapı etrafında birleşmesinin demokratikleşme sürecine katkıda bulunacağını düşünüyoruz. Ancak yaşanılan pek çok örneğin de gösterdiği gibi, muhalefeti temsil etme iddiasında olan her yapı ve işbirliği modeli seçim zaferiyle sonuçlanmıyor.

Türkiye Cumhuriyeti’nin ikinci yüzyılını demokrasiyle taçlandırmak için önce seçimleri kazanmak gerekiyor. Bu somut hedefe ulaşmak için Altılı Masa’nın kullanacağı araçları netleştirmesi ve karar alma süreçlerinde muhalif kamuoyunun tercihlerini dikkate alacak bir katılım mekanizmasını da kurması/şekillendirmesi gerektiğini düşünüyoruz. Bu sürecin farklı muhalif görüşlerin katkılarıyla daha güçlü şekilde yürüyeceğini düşündüğümüz için, aşağıdaki soruları muhalif kamuoyunun dikkatine sunuyoruz. Bu soruların muhalif kamuoyunda tartışılmasının ve Altılı Masa’nın gündemine gelmesinin demokratik siyasetin en önemli unsurlarından katılımcılık ve şeffaflık ilkelerinin gereği olduğunu düşünüyoruz.

"Ortak aday ne zaman ilan edilecektir?"
1) Medya ve bürokrasiyi büyük oranda kontrol eden bir iktidar karşısında kampanya yapmanın zorlukları düşünüldüğünde, ortak adayın açıklanmasının ertelenmesi birçok muhalif seçmeni kaygılandırmaktadır. Ortak aday ne zaman ilan edilecektir? Altılı Masa’da ortak aday konusunda görüş birliği sağlanamazsa nasıl bir aday seçme yöntemi takip edilecektir?

"İBB’ye kayyum atanmasının önüne nasıl geçileceği düşünülmektedir?"
2) Geçtiğimiz haftalarda İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na karşı hukuk kaideleri ve kurallarını çiğneyerek açılan davada siyasi yasak kararı çıkmıştır. Bu süreç, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne kayyum atanması ve İmamoğlu’nun siyasetten menedilmesiyle sonuçlanabilir. Altılı Masa’nın bu yargı müdahalesine karşı ortak stratejisi nedir? İmamoğlu’nun siyasi yasaklı hale gelmesinin ve İBB’ye kayyum atanmasının önüne nasıl geçileceği düşünülmektedir?

"Milletvekili adayları birbiriyle rekabet içerisinde mi olacaktır?"
3) Seçmenler bu seçimlerde iki oy kullanacaklar: Bunlardan biri Cumhurbaşkanlığı seçimi, diğeri ise milletvekilliği seçimi için olacak. Bu doğrultuda, partiler parlamento seçimlerine ortak bir liste ile mi girecek, yoksa Altılı Masa üyesi partilerin milletvekili adayları birbiriyle rekabet içerisinde mi olacaktır?

"Altılı Masa’daki temsilcilerin karar alma süreçlerininin objektifligini nasıl etkileyecektir?"
4) Anayasamıza göre, yürütme erkinin siyasi denetimi parlamento tarafından yapılır. Dolayısıyla, seçileceği düşünülen başkan adayı Altılı Masanın öngördüğü icraat programını uygulamadığı takdirde, masa üyesi partilerin parlamento dışında bir denetim ve yaptırım uygulaması, anayasaya aykırı bir duruma işaret edecektir. Dolayısıyla, masa üyesi bütün partilerin parlamentoda olması gerekir. Özellikle, Altılı Masa’nın her temsilcisinin yürütme sürecinde de etkin olmayı amaçladığı düşünüldüğünde, DEVA, GP, DP ve Saadet Partisi’nin CHP ve İYİ Parti listelerinden mi seçime girmeleri planlanmıştır? Bu durum Altılı Masa’daki temsilcilerin karar alma süreçlerininin objektifligini nasıl etkileyecektir?

"Karar alma usulü oy birliği mi, yoksa oy çokluğu mudur?"
5) Altılı Masa’nın başkan adayı dahil birçok konuda karar alma usulü oy birliği mi, yoksa oy çokluğu mudur? Eğer masanın karar alma mekanizması oy birliği prensibi ile ilerleyecekse, karar verme süreci tıkanma tehlikesi yaşayabilir ve birçok konuda muhalefet pozisyon belirlemekte zorlanabilir. Böyle bir durumda nasıl hareket edilmesi düşünülmektedir?

"Başarısızlık durumunda kendileri açısından ödemeyi taahhüt ettiği bir bedel var mıdır?"
6) Altılı Masa liderlerinin omuzlarında büyük bir yük olduğunu biliyoruz. Özellikle başkan adayının belirlenmesi, genel başkanların riskli bir kararın altına imza atmaları anlamına gelmektedir. Her riskli karar gibi, alınacak kararın başarısızlık getirmesi durumunda bir maliyeti olacaktır. Öncelikle milyonlarca vatandaş, binlerce akademisyen, gazeteci ve aktivist büyük bir maliyet ödeyeceklerdir ve onları koruyacak hiçbir garanti yoktur. Başkan adayı kararını alan liderlerin, başarısızlık durumunda kendileri açısından ödemeyi taahhüt ettiği bir bedel var mıdır?

Halen imzaya açık metne 3 Ocak Salı akşamı itibarıyla imza koyan isimler şöyle:

1. Tuğba Bozçağa, King's College London

2. Berk Esen, Sabancı Üniversitesi

3. Burak Bilgehan Özpek, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi

4. Mustafa Ali Sezal, University of Groningen

5. Beyza Büyüker, Indiana University

6. Soli Özel, Kadir Has Üniversitesi

7. İhsan Sezal, TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi

8. Can Kakışım, Karabük Üniversitesi

9. Hasret Dikici Bilgin, Bilgi Üniversitesi

10. Şebnem Gümüşçü, Middlebury College

11. Pelin Ayan Musil, Anglo-American University

12. Karabekir Akkoyunlu, SOAS University of London

13. Kemal Büyükyüksel, Koç Üniversitesi

14. Orçun Selçuk, Luther College

15. Ahmet Erdi Öztürk, London Metropolitan University

16. İştar Gözaydın, Bağımsız Akademisyen

17. Metehan Tekinırk, Boston University

18. Yusuf Sarfati, Illinois State University

19. Nurettin Kalkan, Hacettepe Üniversitesi

20. Nuri Salık, Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

21. Birol Başkan, Bağımsız Akademisyen

22. Nezih Onur Kuru, Koç Üniversitesi

23. Mert Kayhan, Bağımsız Akademisyen

24. Semuhi Sinanoğlu, Trudeau Centre for Peace, Conflict and Justice

25. Burcu Çevik-Compiegne, Australian National University

26. Umut Özgüç, Deakin University

27. Ruşen Yaşar, Universität Konstanz

28. Salih Yasun, Indiana University Northwest

29. Pınar Tremblay, California State Polytechnic University, Pomona

30. Hakan Yavuzyılmaz, Başkent Üniversitesi

31. Tezcan Gümüş, Melbourne University

32. Serkant Adıgüzel, Sabancı Üniversitesi

33. Özgün Emre Koç, İstanbul Üniversitesi

34. Sezin Öney, Politikyol

35. İhsan Dağı, ODTÜ

36. Beken Saatçioğlu, MEF Üniversitesi

37. Beyza Büyüker, Indiana University Bloomington

38. Dilara Hekimci-Adak, Florida International University

39. Barış Büyükokutan, Koç Üniversitesi

40. Aybike Mergen, Özyeğin Üniversitesi

41. Nadir Fırat, Bağımsız Akademisyen

42. Nazlı Konya, Colby College

43. Korhan Koçak, NYU Abu Dhabi

44. Kağan Sarıkaya, İstanbul Teknik Üniversitesi

45. Feryaz Ocaklı, Skidmore College

46. Berna Can, Bağımsız Akademisyen

47. Gülgün Erdoğan Tosun, Bağımsız Akademisyen

48. Tanju Tosun, Bağımsız Akademisyen

49. Emrah Gülsunar, Lund University