Sokak köpekleri teklifine şerh: Baluken’in Oko’suna ithaf, ‘cadı avı’ riski

ANKARA - Muhalefet partileri sokak köpeklerinin öldürülmesinin önünü açan kanun teklifine ilişkin itirazlarını kayda geçirdi. CHP, DEM Parti, İYİ Parti ve Saadet-Gelecek grupları, hafta sonu Meclis Genel Kurulu'nun gündemine gelmesi beklenen teklife ilişkin muhalefet şerhi metinlerini Meclis'e sundu.

'YETERLİ DEĞERLENDİRME YAPILMADI EVRENSEL İLKELER VE BİLİM ARKA PLANA İTİLDİ'

Teklifin 'tüm taraflar ile yeterli görüşmeler ve değerlendirmeler' sonucunda ortaya çıkmadığının taraflardan 'kaçırıldığının' ifade edildiği CHP şerhinde, “Evrensel ilkeler ve çözümler etrafında tartışılması gereken bu teklif, dünya genelindeki bilimsel modelleri ve deneyimleri arka plana itmiş, 'yaşatma'dan ziyade 'kapatma ve ötanazi'nin kolaycı yolunu aramıştır. Konunun uzmanlarının ötanazinin bir çözüm olmadığı yönündeki ısrarlı uyarıları ise süreçte gözardı edilmiştir” denildi.

'HAK SAVUNUCULARI VE SOKAK CANLILARI ŞEYTANLAŞTIRILDI'

Teklifin komisyon görüşmeleri sırasında hak savunucularının ve sokak canlılarının adeta 'şeytanlaştırıldığı' bazı saldırgan hayvanlar sebebiyle yaşanan şiddet olaylarından mağdur olmuş kişilerin ve ailelerin toplantılara katılımına ise izin verildiğinin hatırlatıldığı şerh metninde, “Teklif tüm direnişimize ve önerilerimize karşın, iyileştirici kapsamlı değişiklik olmaksızın komisyondan geçmiştir” ifadeleri kaydedildi.

PEK ÇOK ŞEHİRDE EYLEMLER, 120 BİN E-POSTA

Halkın teklife tepkilerine ve komisyon toplantılarına aktif katılımına da dikkat çekilen şerh metninde, “Teklifin sunulmasından önce ve teklif görüşmeleri süresinde, vatandaşlarımız hem somut sokak eylemleriyle pek çok şehirde teklife karşı toplanmış, hem de dijital yolla 120 bin civarı e-posta ile teklife karşı görüş bildirmiştir” denildi.

'ÇÖZÜM SOKAK HAYVANLARINI ORTADAN KALDIRABİLECEK DEĞİŞİKLİKTE BULUNDU'

Sokak hayvanlarıyla ilgili şimdiye kadar yürütülen politikaların yanlışlığı ve yetersizliğine dikkat çekilen şerh metninde, şu ifadeler kullanıldı:

“Kentlerde insanların ve hayvanların uyum içinde yaşayabileceği uygulamalar ile yeniden inşası gerekirken; teklifi destekleyenler, çözümü sokak hayvanlarını ortadan kaldırabilecek bir değişiklikte bulmuştur. Bu noktada, kanun teklifinde sokak köpeklerini belli şartlar altında ortadan kaldırmanın yasal altyapısı oluşturulurken, bu uygulamaların denetimsizleştirilmesine yönelik dokunuşlar da yapılmıştır.”

'UYGULAMAYA GİRERSE TOPLUMSAL BARIŞ BOZULUR, HUZURSUZLUKLAR ARTAR'

Metinde teklifin hedefi şöyle özetlendi:

"Sahipli ve sahipsiz hayvan tanımlarında öngörülen değişiklikler, sahipsiz, sahibi olmayan, sahibi tarafından terk edilen tüm hayvanların yaşam ortamlarından kopartılarak bakımevlerine kapatılmasını, kanun değişikliği ile koşulları genişletilen durumların gerçekleşmesi durumunda ötanazi yolu ile öldürülmesini hedeflemektedir. Toplumsal gerginliği azaltmak amacıyla getirilen bu değişiklikler uygulamaya girerse, toplumsal barışın bozulmasına, huzursuzlukların artmasına yol açacak niteliktedir."

'KÖPEKLER TECRİDE MARUZ KALACAK ÖTANAZİ İLE ÖLDÜRÜLECEK'

Teklifin olası sonuçlarına ilişkin değerlendirmelerin de yer aldığı şerh metninde, “Köpekler sahiplenilmedikleri sürece alındıkları ortamlara bırakılmayacak, bakımevlerinde kalacaktır. Yerel yönetimlere verilen sokak köpeklerini yakalayarak bakımevlerinde toplama yükümlülüğü, kent sokaklarında istenmeyen köpek yakalama görüntülerinin oluşmasına yol açacak, sahipsiz köpekler tecride maruz bırakılacak, ilerleyen süreçte ötanazi ile öldürülmeleri için yasal ortam hazırlanacaktır” ifadeleri kullanıldı.

'ÖTANAZİ KALKMADI, TEMEL MÜCADELE ARACI OLARAK İLAN EDİLDİ'

Şerh metninde, mevcut uygulamada ötanazinin hayvanların yaşadığı sağlık sorunlarıyla ya da halk sağlığı açısından barındırdıkları riskler ile sınırlandırıldığı hatırlatılırken yeni teklifteki ilgili madde için “Kanun teklifinde muğlak, sınırı belirsiz şartlar getirilerek, ötanazi sahipsiz hayvan popülasyonu ile temel mücadele aracı olarak ilan edilmektedir. Bu düzenleme, barınaklardaki sahipsiz hayvanların ötanazi ile öldürülmesini ana uygulama haline getirecek keyfi ve kötü niyetli uygulamaların önünü açacak niteliktedir ve hukuki belirlilik ve ölçülülük ilkelerini hiçe sayarak hayvanların yaşam haklarını ihlal edilecektir. Dolayısıyla Komisyonda getirilen değişiklik, madde başlığından 'ötanazi' ibaresini kaldırmamış, madde metni içinde 'ötanazi'yi mevcut bir Kanundaki şartların oluşmasına bağlayarak 'ötanazi' ısrarından vazgeçmemiştir” denildi.

'KUDUZ HASTALIĞI ARTIŞ GÖSTERMEMEKTEDİR'

AK Parti'nin sunduğu artan kuduz vakaları gerekçesinin gerçekçi olmadığının da ifade edildiği şerhte, “Veteriner Hekimleri Birliği’nin açıklamalarında, 'Sağlık Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı verilerine göre iddia edilenin aksine kuduz hastalığı ülkemizde artış göstermemektedir' denilmektedir” ifadeleri kullanıldı.

'VETERİNER HEKİMLER İCRA EDEN POZİSYONUNA İTİLECEK'

Teklifle, halihazırda hekim kararına dayanan ötanazi süreçlerinin yerel yönetimler eliyle yürütüleceğine dikkat çekilirken “Veteriner hekimler, 'kararı alan' pozisyonundan, yerel yönetimlerin aldığı kararı uygulayan, icra eden pozisyonuna itilmektedir. 'Kamu güvenliği' gibi soyut gerekçelerle ötanazi uygulayan yerel yönetimlerin bakım evlerindeki hayvanlara yönelik kötü muameleleri çoğu zaman hayvansever yurttaşlar tarafından açığa çıkarılmıştır” denildi.

'ÖTANAZİ UYGULAMALARI DENETLENEMEYECEK’

Teklifle “Gönüllü koruma görevliliği” mekanizmasının kaldırıldığına dikkat çekilen CHP şerhinde, “Sahipsiz hayvanları toplama, sahiplendirilinceye kadar bakımevinde tutmak, ötanazi yapma yetkileri verilen yerel yönetimlerin barınaklardaki bakım hizmetlerinin kalitesi, güvenirliği, hayvan haklarına uygunluğu ile ötanazi uygulamaları denetlenemeyecek, şeffaflaştırılamayacaktır” ifadeleri kaydedildi.

CHP’NİN ÖNERİLERİ

Şerhte, şu ifadeler kullanıldı: “Kent yaşamı içindeki sahipsiz sokak hayvanlarıyla ilgili sorununu yadsımak imkansızdır. Hem insanlar açısından hem de sokaktaki can dostlarımız açısından büyük risk ve sorunlar söz konusudur. İnsanların da hayvanların da yaşadığı sorunlara çare bulmak ise insanın ve kamu iradesinin elindedir ama bu esaret altında tutarak ve ölüm dayatmasıyla üzerinden gelinecek bir sorun değildir.”

Şerh metninde çözüm önerilerden bazıları şu şekilde sıralandı:

-Çözüm için ilgili bakanlıklar, kamu kurumları, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları, uzmanlar ve gönüllüler bu sürece dahil edilmelidir.

-Bakımevi açma zorunlu olmasına rağmen bunu yerine getirmeyen yerel yönetimlerle ilgili sıkı denetimler yapılmalıdır.

-Mali zorluk yaşayan belediyelere destek verilmelidir.

-Bakımevi işletilmesi konusunda ve yapımında bakanlığın desteği artırılmalıdır.

-Hayvan üretim tesislerinin ruhsatlandırılması ve işletilmesiyle ilgili çok sıkı kriterler getirilmelidir. Özellikle internet üzerinden illegal satış yapan işletmeler ve hayvan ticaretiyle ilgili denetimler sıklaştırılmalıdır.

-Hayvan hakları konusunda toplumsal bir eğitim seferberliği düzenlenmesi, sokak hayvanları ve doğa konusunda halkın bilinçlendirilmesiyle ilgili adımlar atılmalıdır.

-Ülkemizdeki sahipsiz hayvanlar çok acil bir seferberlikle, tüm yetkin kişi, kurum, kuruluş ve sivil toplum kuruluşlarından yardım alınıp kısırlaştırılarak alındığı bölgelere geri bırakılmalıdır.

-Sokakta özgürce yaşayan hayvanlar için gerekli beslenme ve barınma koşulları oluşturulmalıdır.

-Saldırganlık gösteren sahipsiz hayvanlar toplanarak rehabilitesi için profesyonel destek sağlanmalıdır.

-Sosyal medya, televizyon ve radyolarda hayvan sevgisini aşılayan ve sahiplenmeyi özendiren kamu spotları yayınlanmalı, ilköğretimden itibaren okullarda bu hususta eğitimler verilmelidir.

'TECRİT VE CADI AVI RİSKİ'

Yerel yönetimlere, sokak hayvanlarını yakalayarak bakımevlerine taşıma yükümlülüğü verilmesine dair “Adeta cadı avı yaşanacak, sahipsiz hayvanlar tecride maruz bırakılacak ve ilerleyen süreçte belki de ötanazi ile öldürülecekler” ifadelerinin kullanıldığı şerh metninde, keyfi ve kötü niyetli uygulamaların önünün açılacağı uyarısı yapıldı.

'BALUKEN’İN OKO’SUNA, STEINBECK’N BUCK’INA'

DEM Parti’nin şerh metni, romanlara konu olan kitaplara göndermeyle başladı. Metin Odysseus’un Argos’u, Yedi Uyurlar’ın Kıtmir’i, John Steinbeck’in Buck’ı, Jack London’un Beyaz Diş’i, Kemal Varol’un Mikasa’sı ve İdris Baluken’in Oko’suna ithafla yazıldı.

Teklifin taslak metninin başından sonuna bilimsel dayanağı olmayan, verilerle desteklenmeyen ve kaynağı gösterilemeyen gerekçelerle temellendirilmeye çalışıldığının ifade edildiği metinde, “Demokrasilerde olduğu gibi, iktidarın dışında kalan muhalefetin, ilgili kurumların, uzmanların, sivil toplum örgütlerinin yasa yapım aşamasında sürece dâhil edilmeleri gerekirken, AKP-MHP kendilerinin dışında kalan hiçbir özneyi, bu denli önemli bir yasa değişikliğine müdahil etmeyi gerekli görmemiştir” denildi.

'MUHALEFET MİLLETVEKİLLERİNE KURULAN TUZAK'

2019’da Meclis’te beş siyasi partinin de ortak talebiyle oluşturulan komisyonun çalışmalarının Meclis'in tozlu raflarında bırakıldığı belirtilen metinde, teklifin komisyon görüşmelerine ilişkin şu değerlendirmeler yapıldı:

“Ne pahasına olursa olsun getirilen yasanın çıkarılmaya çalışılması çabaları ilk gün 18 saat, ikinci gün 14 saat kesintisiz çalışılmasına neden olmuştur. Muhalefet partilerinden gelen eleştiriler dikkate alınmamış, köpek saldırıları sonucu çocuklarının hayatını kaybeden veya çocukları yaralanan aileler ile muhalefet vekilleri özellikle ve bilinçli bir şekilde karşı karşıya getirilmiş, hemen sonrasında ise bu görüntüler medyaya sevk edilerek, komisyon görüşmeleri manipüle edilmeye çalışılmış, muhalefet vekillerine kurulan bu tuzak adeta bir sosyal medya linci ile taçlandırılmaya çalışılmıştır. Bu manipülasyon hamleleri altında muhalefetin yasanın içeriğine dair görüşleri kısılmaya, bastırılmaya, çarpıtılmaya çalışılmıştır.”

'TÜR KIRIMININ ZEMİNİ YARATILMAK İSTENİYOR'

Yasa teklifinin doğal olan her duruma, olguya ve canlıya yabancılaşmış bir kent yaşamını süreklileştirmek istediğinin ifade edildiği metinde, “İnsan merkezli bu yaklaşım, diğer tüm varlıkların, sadece insanın gereksinimlerini karşılamak ve insan yaşamının konforunu sağlamak için var oldukları kabulüne dayanmaktadır. Kurulan tür hiyerarşisi, tür ayrımcılığına dönüşmüş ve gündemdeki yasa teklifiyle ayrımcılığın da ötesine geçerek tür kırımının zeminini yaratmayı hedeflemiştir” denildi.

'TOPLU KATLİAMLAR GÜNDELİK YAŞAMIN RUTİNİ OLACAK'

Teklifle hayvanların kamu kuruluşları tarafından sistemli bir şekilde öldürülmelerinin tasarlandığı ifade edilen metinde, “Bugüne kadarki deneyimlerimiz gösteriyor ki hedef gösterilen kitleye/bireye/topluluğa şiddet uygulamayı kendine görev edinen ve/veya karanlık odaklarca da yönlendirilen sadist bir kitlesellik oluşmuştur. Söz konusu köpek popülasyonunun hedef gösterilmesiyle birlikte zaten ülkenin dört bir yanında toplu köpek katliamı haberleri art arda gelmiştir. Tartışmanın bilinçli bir şekilde bu denli köpürtülmesi ve yasanın da çıkmasıyla beraber bu toplu katliamların daha fazla yaygınlaşarak gündelik yaşamın rutin bir parçası haline geleceğini öngörmek için kâhin olmaya gerek yoktur” ifadeleri kullanıldı.

'AUSCHWİTZ ‘AMA ONLAR HAYVAN’ DİYE DÜŞÜNDÜĞÜNDE BAŞLAR'

Şerh metninde tarihteki deneyimlere referanslar da yer aldı ve şu ifadeler kullanıldı:

“Ülke tarihine kısaca bakıldığında, Osmanlı tarihinde Ermenilerin tehciri öncesinde, İstanbul’da köpeklerin Hayırsız Ada’ya sürgün edilerek pogroma tabi tutulması; Zilan Katliamı özelinde Kürtlerle mücadele ile çekirge istilası mücadelesinin eş değer tutulması; bugünlerde Suriyeli mültecilere yönelik saldırı denemeleri ile sokak hayvanlarının soykırıma tabi tutulmak istenmesinin aynı süreçte yaşanması tesadüf değildir. Theodor Adorno'nun da söylediği gibi, 'Auschwitz, birisi bir mezbahaya bakıp, ‘ama onlar hayvan’ diye düşündüğünde başlar'. II. Mahmud döneminde İstanbul’daki köpeklerin Hayırsız Ada’ya gönderilmesi gündeme alınmış olsa da o dönemde söz konusu girişim İstanbul halkının itirazları sonucu başarılı olamamıştır. Daha sonraki dönemlerde İttihatçı yönetim, İstanbul belediyesinin marifetiyle topladığı 80 binden fazla köpeği Tophane’de kayıklara bindirerek Ada’ya götürmüş, ölüme terk etmiş, köpekler açlık ve susuzluktan kırılarak ya da birbirlerini parçalayarak ölmüşlerdir. Bunu da tıpkı bugünkü köpek pogromunu savunanların ifade ettiği gibi modern tıbbın gereklerine ve Avrupa modernitesinin pratik uygulamalarına referansla 'Avrupa’da da böyle yapılıyor' teziyle savunmuşlardır.”

'HAYVANAT BAHÇELERİ, PET SHOPLAR, YUNUS PARKLARI'

Şerhte teklifte eksik olan düzenlemelere de değinilerek “Hayvanlara şiddetten bahsederken, yalnızca sokak hayvanlarının maruz kaldığı şiddet anlaşılmamalıdır. Her gün sayısı oldukça fazla hayvan, hayvanat bahçelerinde, pet-shoplarda, üretim tesislerinde, mezbahalarda, yunus parklarında kısacası hayatın her alanında sistematik bir şiddet sarmalının öznesi konumundadır. Dolayısıyla hayvanların yaşam alanlarından koparılması, doğal yaşam döngülerini bozacak kısıtlamalara tabi tutulması şiddetin öteki yüzüdür” ifadeleri kullanıldı.

'MAKBUL KÖPEK OLAN-MAKBUL OLMAYAN KÖPEK'

Şerhte, hayvanlara dair “ev ve sokak” ya da “sahipli ve sahipsiz” gibi tanımlamalar yapılmasına ilişkin şu ifadeler kullanıldı:

“Evin dışında olan, sokağa bırakılmış, bakıma muhtaç hayvanlar gibi bir algı ile değerlendirmek yerine, içinde bulundukları ortama yaratıcı bir biçimde uyum sağlamış hayvanlar olarak görmek gereklidir. Dolayısıyla 'gerçek köpek' sokakta binlerce yıldır yaşayan ve yaşamaya devam edecek olan köpektir, herhangi bir sapma ve sorun olarak görülmesi gereken ise bir fetişin standartlaştırdığı, oldukça büyük bir ekonomik sektörün parçası haline getirilmiş ev köpekleridir. Sokakta yaşayan köpekler, modern şehrin inşa edilmiş kaosunda çaresizce kendine 'yuva' arayan kurbanlar değillerdir. Türcü bir akılla köpeklere yaşam mekânı biçmek, barınaklara hapsedilmelerini uygun görmek ve bu barınaklarda katledilmelerini anlayışla karşılamak yani hangi hayvanın makbul hangisinin makbul olmadığının kararını vermek, otoriter, baskıcı, bir zihniyetin düzen adı altında uygulamaya koyduğu şiddet içeren icraatlarıdır.”

Teklifin gerekçesi için “Dört sayfaya sığdırılmış gerekçeler yumağında kanıt yok, iddia çoktur. Türkiye’de veri çalışmaları, veri toplama ve yayınlama altyapısının zayıflığı, kamu şeffaflığının eksikliği, politik kısıtlamalar sebebiyle yetersizdir” denilen DEM Parti şerhinde, gerekçede ifade edilen nedenlerin kökenine inilmeden yapılacak hiçbir çalışma sonuç vermeyeceği kaydedildi.

'TEMELSİZ VERİLERDEN OLUŞAN GEREKÇE'

Teklifin gerekçesinde Türkiye’de sahipsiz köpek saldırılarından ölen kişilere dair sayısal hiçbir veri eklenmediği kaydedilirken “‘Sahipsiz hayvanların saldırısı sonucunda valiliklere ve yerel yönetimlere açılmış birçok tazminat davası bulunmaktadır’ bilgisi verilmiş ve yine bu iddia veri ile desteklenmemiştir. Bu iddiayı ortaya koyanların, bahsettikleri belediyelerden kaçının kısırlaştırma merkezine sahip olduğunu, kaç tane kısırlaştırma ve rehabilitasyon yapıldığını açıklamamış olması da manidardır. Görevlerini yerine getirmeyen yerel yönetimler kısırlaşma uygulamasını istikrarlı bir biçimde yapmış olsalardı, bugün iddia edilen tazminattan daha ekonomik ve toplumsal bir çözüm yaratmış olacaklardı. Dolayısıyla görevlerini yapmamış olmalarının bedelini tazminatla ödemiş olmalarında bir sorun yoktur bilakis tazminatla sınırlı kalınmamalı daha etkin bir yaptırım uygulanmalıdır” denildi.

DEM PARTİ’NİN ÖNERİLERİ

DEM Parti önerilerinden bazılarını şöyle sıraladı:

-Gerekli bütçe oluşturulup, mevcut barınak gerçekleri göz önünde bulundurularak tüm belediyelerin, hasta olan hayvanların refah içerisinde tedavi edilebileceği geçici hayvan bakımevlerini kurması, sokakları hayvanlar için daha yaşanılabilir hale getirmesi gerekmektedir.

-Kısırlaştırma, bakım ve rehabilitasyon çalışmaları için yeterli sayıda veteriner istihdam edilip meseleye doğru temelde yaklaşılmalı ve yeni bir insanlık utancına imza atılmamalıdır.

-Sahipli-sahipsiz ayrımına gitmeden etkin bir kısırlaştırma ve aşılama seferberliği başlatılmalıdır. Bu konuda partimizin de temel önerisi olan Koruyucu Veterinerlik Hekimliği uygulaması ile aşılama ve diğer önleyici uygulamalarla başta bulaşıcı hastalıklar olmak üzere birçok hastalık önlenebilir. Bunun için öncelikli olarak üreticilere eğitim ve danışmanlık hizmeti verilmeli, hastalıktan ölümlerin önlenmesi için Koruyucu Veteriner Hekimlik uygulaması başlatılmalıdır.

-Hayvan hakları alanında çalışan en geniş kesimlerle ortaklaşılarak, toplumsal bilinç ve farkındalık çalışmaları artırılmalı ve bu kapsamda kampanya çalışmaları başlatılmalıdır. Muhtarlar başta olmak üzere tüm yerel mahalli idarelere hayvan hakları eğitimi verilmelidir.

-Bu kapsamda basın yayın kuruluşları üzerinden kamu spotları oluşturulmalı ve yaygınlaştırılmalıdır.

-Türkiye’deki cins köpek ve kedi üretim tesisleri derhal kapatılmalı ve hayvanların para karşılığında satışı yasaklanmalı, barınak hayvanlarının sahiplenilmesi için teşvik çalışmaları yapılmalıdır.

-Birlikte yaşadığı hayvanları terk edenlere caydırıcı cezalar verilmelidir.

-Aynı şekilde belediyeler de ceza kapsamına alınarak bakım evlerinde hayvanları kendi kaderine terk eden, aşı, tedavi ve rehabilitasyon çalışmalarını yapmayanlara yaptırım uygulanmalıdır. Bu kapsamda bakım evlerinin kamera sistemi ile takip ve denetim çalışmaları aksatılmadan yapılmalıdır.

-Yasal boşluklardan, cezasızlık ve denetimsizlikten faydalanarak hayvanları istismar eden, hayvanlardan rant sağlayan tüm hayvanat bahçeleri, yunus parkları, sirkler kapatılmalıdır. 

'KAMU GÜVENLİĞİ SORUNU'

Saadet-Gelecek Grubunun şerhinde sokak köpekleri sorununun derinleşen bir kriz haline geldiği ifade edildi ve “Özellikle son yıllarda artan sokak köpeği saldırıları, halkımızda ciddi bir güvenlik kaygısı ve mağduriyet duygusu oluşturmuş, zaman zaman da yürekleri sızlatan olayların yaşanmasına sebebiyet vermiştir. Kamu güvenliği sorunu haline gelen bu durum, yerel yönetimlerin ve merkezi otoritenin sorumluluklarını yerine getirmekte yetersiz kaldığının açık bir göstergesidir” denildi.

'HAYVANLAR BÜYÜYEN BİR SEKTÖRÜN KURBANI'

Sorunun temelindeki bir diğer büyük etkenin Türkiye'deki hayvan üretiminin ve satışının yeterince denetlenmemesi ve kontrol altına alınmaması olduğuna dikkat çekilen metinde, “Sokak hayvanları, ne yazık ki rant peşinde koşanlar tarafından istismar edilmiş ve bu durum sorunun çözümsüz hale gelmesine neden olmuştur. Hayvanların, giderek büyüyen bir sektörün kurbanı haline gelmesi, kabul edilemez bir durumdur” ifadeleri kullanıldı.

'MİLYONDA BİR İHTİMAL DAHİ OLSA ÖTANAZİ DEĞİL YAŞATMA'

Tarım ve Orman Bakanlığı ile belediyelerin üzerine düşeni yapmadıklarının aşikar olduğu kaydedilen şerhte, teklifteki ‘ötanazi’ ifadesinin çıkarılmasının yetersiz olduğuna şu sözlerle dikkat çekildi:

“SAADET Partisi olarak milyonda bir ihtimal dahi olsa ötanazi yerine yaşatmayı öncelediğimizi net olarak söylemek istiyoruz. Bizler, öncelikle saldırgan, çeteleşmiş, yasak ırk ve bulaşıcı hastalığı olan sahipsiz hayvanları toplayıp, içerisinde bakım evlerinin ve tam teşekküllü barınakların da olduğu yaşam alanlarında yaşatma politikasının en doğru ve insani çözüm olduğuna inanıyoruz.”

SAADET-GELECEK GRUBU’NDAN ‘YAŞAM ALANLARI’ ÖNERİSİ

Saadet-Gelecek Grubunun şerh metninde ‘yaşam alanları’ önerisi şu ifadelerle sunuldu:

“Saadet Partisi olarak daha önce konuyla ilgili verdiğimiz kanun teklifinde 'İl ve ilçe merkezleri dışında, Bakanlık tarafından belirlenen, sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların yaşaması için tahsis edilen, etrafı çevrili açık alanlar' olarak tarif ettiğimiz yaşam alanları kurulmasını teklif ediyoruz. Yaşam alanları; etrafı çit veya duvarlarla çevrili, içerisinde hayvanların barınabileceği uygun alanlar, beslenme noktaları ve sağlık hizmetleri için gerekli altyapı bulunan, hayvanların doğal yaşamlarını sürdürebilecekleri kadar geniş ve uygun şartlarda olan, gönüllülerin talep etmeleri durumunda ve kurulacak kamera sistemleri ile 7/24 izlenebilecek alanlardır.”

Bağış toplama hakkına sahip kuruluşların da barınak kurma yükümlülüğünün olması gerektiğini savunan şerh metninde serbest veteriner hekimlerin de kimliklendirme yapabilmesi, hayvanlara yönelik kötü muamele, satış, üretim, yasaklı ırkların üretimi ve reklamı gibi konularda hem para hem de adli cezaların fahiş oranda artırılması, internetten hayvan satışının yasaklanması, sorunun çözümünü merkezî yönetim, yerel yönetim, hayvan sever dernekler ve veterinerler olmak üzere dört sacayağı üzerine inşa edilmesi gibi öneriler de sunuldu.