Sovyet rockının 'Koreli' efsanesi

Ekim Devrimi'nin ardından Sovyetlerde müzik anlayışı ve alışkanlığının toplumun her kesimine ulaştırılması hedeflendi. Kentlerde, hatta kasabalarda opera ve baleler kuruldu, ücretsiz konservatuvarlar açıldı, birçok koro oluşturularak önceleri "üst tabaka"ya ait hale getirilmiş müzik kurumu, halkın kolektif bir şekilde üretebileceği bir alana dönüştürüldü.

Sovyet müziği akla klasik müziği, Aleksandrov Şarkı ve Dans Topluluğu, yani Kızıl Ordu Korosu, Piyatnitskiy Şarkı ve Dans Topluluğu, Bolşoy Korosu, Omsk Şarkı ve Dans Topluluğu, Sovyet Radyosu Korosu'nun yanı sıra opera parçalarını, halk şarkılarını getiriyor.

İLK VE EŞSİZ BİR GRUP: КИНО

Oysa 80'lerde Sovyetler'in müzik oluşumu da "post-punk ve rock" akımlarından etkilenerek Viktor Tsoi önderliğindeki КИНО (Kino) gibi kültleşmiş isimleri de yarattı.

İnsan olmanın 'karman çormanlığı', hiç bitmeyen özgürlük mücadelesi ve savaşa dair sözcüklerini, şiirsel bir basitlik içinde ritmlere yerleştiriyor Kino. Tüm sözler yarı Koreli sanatçı Viktor Tsoi'a ait.

17 yaşından beri şarkılar yazan Tsoi, 1981'de Leningrad'da "yeraltı" bir oluşum olarak karşımıza çıkan Rock müzik sahnesinde, gitarist Aleksei Rybin ve baterist Oleg Valinskiy ile grubun temellerini atıyor. Kino (sinema) ismini seçmeleri ise, bir gün Rybin ve Tsoi'nin gruplarına isim düşünürken neon ışıklandırılmış "sinema" tabelasını görmeleri ile gerçekleşiyor. Tsoi arkadaşları ile deneysel müzik yapmak isterken, etrafında müzikle uğraşan çoğu kişi bunu riskli görüyor ve bu fikri reddediyorlar.

Bu durum grup üyelerinin sık sık değişmesine neden oluyor. 80'lerin ilk Sovyet Rock gruplarından, "Aquarium"un birkaç üyesinin de desteğiyle Tsoi Kino'nun ilk albümü '45'i çıkarıyor. Bu albümün ardındansa turneye çıkan grup, belirli bir dinleyici kitlesi ve takipçi ediniyor.

1988'de daha önce Sovyetler'de kimsenin duymadığı elektronik ritmler ile herkesin bir şarkıdan beklediği ortak hisler ve yaşanmışlıklardan bahseden sözcükleri birleştirdikleri "Gruppa Krovi" isimli bir diğer albümle ise, neredeyse sesleri tüm arabaların camlarından yükselecek kadar seviliyorlar.

Sovyet-Afgan Savaşı devam ederken, Tsoi seslendirdiği savaş ve nükleer güç karşıtı şarkısı ile dikkat çekti. Gorbachov'un yönetime gelmesiyle, yaptığı sosyal ve ekonomik reformların yarattığı toplumsal sorunlar ile ilgili şarkılar yazdı, binlerce Sovyet gencinin hislerini eşsiz müziği ile harmanladı.

Uluslarası popülerliğe ulaşan grubuna rağmen Tsoi, apartman dairesinde yaşadığı hayatına devam etti ve kazan dairesindeki eski işini de bırakmadı... 'Grubu desteklemek için finansal olarak bu işe devam etmesi gerektiğini' söyleyen Tsoi yaptığı açıklamada 'albümlerinin yasa dışı olarak kopyalandığını ve hükümete karşı oldukları için de bunun durdurulmadığını' vurguladı. Bu durum hayranlarını ona daha da çok bağladı.

ORTAK HİSLERE VE ACILARA DAİR RİTİMLER

Tsoi'un hakkında yazmayı ve söylemeyi en çok sevdiği temalar, herkesin hayatında illa ki etkiler bırakan, zihninde baş edemedikleri, hissettirdiklerinin karmakarışık yoğunluğunda insanda kaybolmuşluk etkisi yapan ortaklıklardı: Dünya, gökyüzü, sonsuzluk, güneş, ölüm, aşk, yaşam.

1990 yılında Moskova'daki Luzhniki Stadyumu'nda verdikleri konsere 60.000'in üzerinde hayranlarının katılması ile Sovyetler'in en başarılı Rock grubu oldukları herkes tarafından kabul edilmişti.

Aynı yılın 15 Ağustos sabahı Riga'da balık tutan Viktor Tsoi, dönüş yolunda direksiyonun kontrolünü kaybederek bir otobüse çarptı ve hayatını kaybetti. 28 yaşında yitirilen sanatçı, akıllarda rastgele kesilmiş siyah uzun saçları, ağzında hiç düşürmediği sigarası ve içindeki "değişim" tutkusunu yansıttığı müziğiyle kaldı.

'TSOİ YAŞIYOR!'

17 Ağustos günü Sovyetlerin en önemli ve en çok okunan gazetelerinden "Komsomolskaya Pravda" Viktor Tsoi'un ölümüyle ilgili "Tsoi, bizim gençlerimize herhangi bir siyasetçi, edebiyatçı ya da oyuncudan çok daha farklı ve özel bir şekilde ilham kaynağı oldu. O asla yalan söylemedi, her zaman kendisi olmayı başardı ve bu böyle hatırlanacak. Hepimizin bildiği tek bir Viktor Tsoi var: Aynı şarkılarında bahsettiği gibi yaşayan Viktor ve o Rock'ın tek kahramanı" açıklamasını yaptı.

Kino'nun Sovyet müziği ve toplumu üzerindeki etkisi, Tsoi'un "deneysel müzik yapma ve yeni bir şeyler üretme" hayalini gerçekleştirmesi ile çok büyük oldu. Halkın gruba ve onların müziğe getirdikleri yeni anlayışa karşı sevgisi hala St. Petersburg'da karşınıza rastgele çıkan grafitilerden, Moskova'daki ünlü Arbat Caddesi'nde kahramanlarına adadıkları "Tsoi anı duvarı"na kadar her yerde hissedilebilir.

Bu duvar birinin "Viktor Tsoi öldü" yazmasının ardından bir başkasının "Hayır, Viktor yaşıyor!" yazması üzerine oluşuyor. Hayranları bu duvarı Kino şarkılarının sözleriyle, Tsoi'a söylemek istedikleriyle ve birçok grafiti ile renklendirmeye devam ediyor. Çok sevilen "Pachka Sigaret (sigara paketi)" isimli şarkının anısına ise insanlar sigaraları kırarak duvarın önünde bırakıyorlar.

Günümüz Rusya'sı birçok başarılı sanatçıya, farklı türlerden müzik grubuna ev olmuş, fakat eskimeyen müziği ve evrensel temalarıyla Sovyet Rock müziği tek bir kahramana sahip: Viktor Tsoi.