Sur çocuklarına uzanan rengarenk umut eli

DİYARBAKIR - Biri oldukça yaşlı iki adam sokağın girişinde dükkanın önünde, kursilerde iki büklüm oturuyorlardı. Daha genç olanı dükkanın sahibi olmalıydı. Yanlarından geçerken selam verdim. Doğrularak aldılar selamımı. O zaman, “Mahallelinin size yaklaşımı nasıl oldu?” diye sordum Rengarenk Umutlar Derneği Koordinatörü Yeter Erel Tuma’ya.

Suriçi’ndeydik. Şimdi rahatça dolaştığımız sokaklara 3 yıl önce girmek yasaktı. Yasak kalktığında da can güvenliği yoktu. Bu sokaklarda oturan birçok aile şehrin diğer semtlerine göç etmek zorunda kalmıştı.

Rengarenk Umutlar Derneği de yaklaşık 3 yıl önce kurulmuştu ve kendisine mekan olarak Suriçi’nde, Ziya Gökalp Mahallesi’nde eski bir Diyarbakır evini seçmişti.

Sorduğum soruya Tuma keyifle cevap verdi. “Ne yapmaya çalıştığımızı öğrenince bütün mahalle yardım etti bize. Tesisatçısından elektrikçisine kadar yardıma koştular. Evi kullanılabilir hale getirmeye çalışırken mahalleden kadınlar işin bir ucundan tuttular. Dernek binası kolektif bir çalışmayla kullanılabilir bir hale geldi.”

Rengarenk Umutlar Derneği Koordinatörü Yeter Erel Tuma.

TÜRKAN ELÇİ KÜTÜPHANE AÇILIŞINDA

Az önce Rengarenk Umutlar Derneği Tahir Elçi Oyuncak Kütüphanesi’nin açılışı gerçekleşmişti. Türkan Elçi, Tahir Elçi Vakfı yöneticileri ve mahalleden küçük bir kitle katılmıştı açılışa. Tuma’nın dediğine göre, aslında açılışın bu kadar sessiz olması düşünülmemişti. Çocukların da katıldığı şenlikli bir açılış tasarlamışlar. Ancak Barış Pınarı Harekatı başlayınca sessiz bir açılış yapmakta karar kılmışlar. Çünkü çok yakınımızda insanlar ölüyordu.

Tuma, kütüphanenin açılışında yaptığı konuşmada, kütüphaneye seçtikleri isimle ilgili olarak, “Elçi’nin bir çocuk hakları aktivisti olmasından kaynaklı” demişti. “Yaptığımızın bir hak savunuculuğu olduğunu düşünüyoruz. Elçi’nin yürüdüğü yolda biz de bir şeyler yapmaya çalışıyoruz” diye eklemişti.

Türkan Elçi ise kütüphaneye Tahir Elçi adının verilmesinden dolayı duygulandığını söylemişti. Elçi, “Güzel şeyler yapacağınıza inanıyorum. İnsan o enerjiyi sizlerde görebiliyor. Çocukların toplumdaki yerlerini alabilmesi için mutlu bir çocukluk geçirmesi gerekiyor. Çocuğun mutluluğu da oyuncağa sahip olmasından geçiyor. Böyle bir mahallede ve mevkide bu kütüphaneyi açmış olmanız çok önemli. Burada yaşayan bir çocuğun evinde bulamadığı bir oyuncaktan istifade etmesi hepimiz açısından çok sevindirici. Çok iyi bir şey düşünmüşsünüz. İsim için de ayrıca teşekkür ederim” şeklinde kısa bir konuşma yapmıştı.

Dernek binasını ve Tahir Elçi Oyuncak Kütüphanesi’ni gezdikten sonra ayrıldı Türkan Elçi.

Açılış kısa ve günün anlamına uygun olarak sessizce gerçekleşmişti. Tuma ve diğer dernek çalışanlarıyla avluda çay içip sohbet ettik.

KADINLAR VE ÇOCUKLAR İÇİN

Derneğin koordinatörlüğünü üstlenen Yeter Erel Tuma, daha önce Umut Işığı Kadın Kooperatifi içindeki çalışmalarda yer almıştı. Darbe girişiminden sonra birçok dernek, vakıf, gazete kapatılmıştı. Umut Işığı Kadın Kooperatifi kapatılmamıştı ancak burada çalışan pek çok arkadaşları hakkında soruşturmalar açılmış, gözaltına alınmıştı ve kooperatif bir şekilde çalışamaz duruma getirilmişti.

Tuma’nın dediğine göre Rengarenk Umutlar Derneği, bu aşamada hayata geçirilmiş. Çatışmalardan en çok çocuklar ve kadınlar etkileniyordu ve dernek, onlar için rengarenk bir umut eli olmaya gayreti içinde olacaktı.

ÇOCUKLAR İÇİN KAPISI AÇIK DERNEK

Dernek çatısı altında profesyonel çalışan sadece 4 kişi var ancak gönüllü çalışan sayısı 100 civarında. Suriçi’ndeki çocuklara ve kadınlar dokunarak yarınlara daha umutla bakmalarına olanak sağlamaya çalışıyor. Derneğe kayıtlı olanların yanı sıra arada bir uğrayan çocuk ve kadınlar da oluyor. Tuma, “Kapımız ihtiyacı olan herkese açık”1 diyerek bu durumdan şikayetçi olmadıklarını söylüyor.

Çocuklar için drama, müzik, resim ve benzeri atölyeler düzenliyor dernek. Çatışmaların yarattığı travmayı birlikte eğlenerek, üreterek ve öğrenerek atlatmaya çalışıyorlar.

Kadınlarla da zaman zaman toplantılar yaptıklarını, toplumsal cinsiyetten sağlığa ve insan haklarına kadar pek çok konuda paylaşımlarda bulunduklarını söylüyor Tuma. “Dernek binası yetmeyince evlerde de toplanmaya başladık. Hatta talep kadınlardan gelmeye başladı.”

KÜTÜPHANE İÇİN YENİ BİR YER

Oyuncak Kütüphanesi fikri de aslında çocuklar için kütüphane oluşturmaya çalışırken doğmuş. Çocuklar kitaplara ulaşabileceklerdi ama aynı zamanda oyuncaklara da ulaşabilmeleri gerekiyordu. Bunun için belli aralıklarla kampanya düzenliyorlar ve katkıda bulunmak isteyenlerin oyuncak göndermesine olanak sağlıyorlar.

Dernek binası gelen oyuncaklar, kitaplar ve bisikletler için yetmeyince paralel bir sokakta, yeni bir ev tutmuşlar kütüphane için. Yine eski bir Diyarbakır evinin alt katındaki odalarda oyuncaklara yer ayırmışlar. Üst katlarda kitaplar ve bisikletler bulunuyor.

Oyuncak kütüphanesine üye çocuklar için kartlar hazırlamışlar. Kütüphaneden oyuncak alan çocuklar, Pazartesi ve Perşembe günleri kullandıkları oyuncakları değiştirebiliyorlar.

Tuma, “Bu sayede binlerce çocuğun oyuncağa ulaşabildiğini düşünüyoruz. Çünkü buradan oyuncak alan çocuk, evde kardeşleriyle, sokakta arkadaşlarıyla bu oyuncaklarla oynayabiliyor” diyor.

.

KIRILAN OYUNCAK OLSUN

En önemlisi ise cinsiyetçi oyuncakları derneğe almamaları. “Kampanyayı ilk başlattığımızda çok sayıda oyuncak geldi ama bunların arasında cinsiyetçi ve militarist çağrışımlar yapan oyuncaklar da vardı. Bunları ayıkladık, çocuklara vermedik. Hayal gücünü, gelişimini ve becerilerini güçlendiren, şiddeti özendirmeyen, cinsiyetçiliği ve ayrımcılığı pekiştirmeyen oyuncaklar olmasına önem veriyoruz” diyerek bu konudaki hassasiyetlerini dile getiriyor.

Oyuncak kırılan bir nesne. Ayrıca emek ve para verilmeden alındığı için çocukların hoyrat kullanmasına da müsait gibi görünüyor. Tuma, bu sorunun önüne nasıl geçtiklerini, “Oyuncaklar kırılıyor elbette. Ama kırılan ve tamir edilebilecek durumda olan oyuncakları çocuklar gönüllü eğitmenlerle birlikte onarıyorlar. Onarım sürecine de katıldıkları için buradan aldıkları oyuncaklara daha özen göstermeye başlıyorlar” sözleriyle açıklıyor.

.

KİTAP ÖZETİNE KARŞILIK BİSİKLET

Rengarenk Umutlar Derneği’ne kayıtlı çocuklar, burada bisiklete binme olanağı da buluyorlar. Ancak yine kampanya ile toplanan bisikletler kayıtlı çocuk sayısına göre oldukça yetersiz. Çocuk bu, diğer aktiviteler bir yana, bisiklete binmeyi elbette sever.

Dernek gönüllüleri biraz da çocukları kitap okumaya özendirmek için, aldıkları kitabı okuyup özetleyen çocuklara öncelik tanımanın yolunu seçmişler. Tuma, keyifle, “Kitap okuyan çocuk sayısı arttı. Ama en güzeli çocukların okudukları kitaplarla ilgili yazdıkları metinler. Çok güzel şeyler yazıyorlar ve biz de bunları biriktiriyoruz” diyor.

Çalışan kadınların da çocuklarını derneğe bıraktığını söyleyince, “Derneğin ayrıcalığı nedir ki insanlar çocuklarını bırakıyorlar size?” diye soruyorum Tuma’ya.

Tuma ve diğer dernek çalışanlarıyla konuşurken sessizce duran kadınlardan biri ilk kez konuşuyor: “Çünkü güveniyoruz buradaki arkadaşlara. Hem çocuklarımıza iyi bakacaklarını hem de iyi eğitim vereceklerini biliyoruz.”

Sokak başında selam verdiğim adamlar iki büklüm oturdukları kursilerden doğrularak almıştı selamımı. Bu hürmetin, esas olarak derneğin koordinatörü Yeter Erel Tuma’ya olduğunu o zaman hissediyorum.

Kütüphanede Kürtçe, Türkçe ve İngilizce çok sayıda kitap raflarda okuyucuları çocukları bekliyor. Elbette kitaplar da kampanya sayesinde toplanıyor.

Kampanya ise devam ediyor. Nasıl katkıda bulunacağınızı öğrenmek için derneğin sosyal medya hesaplarına göz atabilirsiniz. Diğer iletişim bilgileri ise şöyle:

Adres: Ziya Gökalp Mah. Lale Sok. No:14 Sur/ Diyarbakır

Telefon: (541) 542 36 20