Suriye'de şimdi ne olacak?
ABD'nin 'kimyasal silah' kullanımını gerekçe göstererek Suriye'yi vurmasının ardından dünya diken üstünde. Peki bundan sonra ne olacak?
DUVAR - İdlib'deki kimyasal kaynaklı ölümler, altıncı yılını dolduran iç savaşta ABD'nin Suriye yönetimini ilk kez doğrudan hedef almasına yol açtı. Söz konusu kimyasalın silahlı isyancılara ait olduğunu savunan Suriye, Rusya ve İran, Amerikan saldırısının derinlemesine soruşturma yapılmadan düzenlenmesi nedeniyle tepkili. Batı dünyası, Türkiye ve Suriye muhalefetiyse Donald Trump yönetimine destek için açıklama yarışına girmiş durumda. Peki bundan sonra ne olacak? Destek açıklamaları ne anlama geliyor?
ABD'DEN 'TEK SEFERLİK' VURGUSU
Uzmanlar, gerilimin daha da tırmanmayacağında hemfikir. Zira Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın "Başlangıç olmasını diliyorum" sözleri ve Özgür Suriye Ordusu'ndan yapılan 'diğer üslerin de vurulması' çağrısı haricinde, Batılı ülkelerden gelen destek açıklamaları son derece temkinli görülüyor. İngiltere, Fransa ve Almanya 'kimyasal silah kullanımına göz yumulmayacağını göstermesi' için Trump'a destek beyan etti ancak diplomatik çözüm çağrısı yaparak Birleşmiş Milletler'e işaret ettiler. Trump'ın kendisi bile operasyon emrini dünyaya duyurduğu açıklamasında 'hedef gözeten, sınırlı bir saldırı' vurgusu yaparken, Pentagon açıklamasında 'tek seferlik' ifadesi yer aldı.
'RUSYA ÖFKELİ AMA KAVGACI DEĞİL'
Uzmanlara göre işin asıl kilit noktası, Rusya'nın ne yanıt vereceğinde gizli. Esad'ın en güçlü müttefiki olan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Amerikan saldırılarını 'uluslararası hukuk ihlali' diye niteledi. Ancak Rusya ABD'yle güvenli uçuş anlaşmasını askıya aldığını duyurmakla beraber, gerilimi tırmandıracak bir adıma yönelme sinyali de vermedi. Aksine, BM Güvenlik Konseyi'ni acil toplantıya çağırdı. ABD'nin, Türkiye'nin de dahil olduğu IŞİD karşıtı uluslararası koalisyon, AB ve NATO'nun yanı sıra Rusya'yı da saldırıdan önceden haberdar etmesi de, gerilimin devam etmeyeceğine işaret olarak görülüyor.
'AMAÇ REJİM DEĞİŞİKLİĞİ DEĞİL'
İngiltere'nin meşhur düşünce kuruluşlarından Chatham House'un Ortadoğu uzmanlarından Tim Eaton, Amerikan saldırılarının büyük resimde değişiklik yaratmayacağı yorumunu yaptı. The Independent'a konuşan Eaton, "Kimyasal silahların kullanılmasını cezalandırmakla daha geniş çaplı bir görev olan rejim değişikliğine girişmek farklı şeyler" dedi. Eaton, "Füze saldırıları, kimyasal saldırıya verilen hedefli ve orantılı bir yanıt olarak görmemiz gerektiğini düşünüyorum. Suriye ihtilafında şu an daha geniş çaplı bir değişiklik son derece ihtimal dışı" ifadelerini kullandı. İngiliz uzman, "Varsayımım şu yönde: Kimyasal silahlardan önceki bütün kısıtlamalar yerli yerinde duruyor. ABD, İslamcı aşırılıkçıların artan nüfuzu nedeniyle Suriyeli muhalif güçlere güvenmiyor ve IŞİD'le savaş hâlâ baskın gelen öncelik" diye konuştu. Eaton, Rusya'nın da ABD'yi IŞİD'le mücadele üzerinden tehdit ederek ölçülü bir tepki verdiğini söyledi.
'YENİ BİR YAKLAŞIM'
Arap uzmanların yorumları da benzer yönde. Cidde'ki Körfez Araştırma Merkezi'nin başkanı olan Suudi akademisyen Abdülaziz el Sager, "Bu tür bir saldırı Suriye rejimini düşürmez" dedi. Ancar Sager, Trump'ın yeni bir yaklaşım benimsediğine de dikkat çekti: "Fakat saldırı, Amerikan yönetiminin ihtiyaç duyulduğunda tek taraflı adımlar atabileceğine dair yeni bir yaklaşıma da işaret ediyor."
'TRUMP'IN HEDEFİ İÇ POLİTİKA'
Kahire Üniversitesi'nden siyaset bilimi profesörü Mustafa Kemal el Sayyid ise "Yaşananları ABD politikasında bir değişimden çok sınırlı bir saldırı olarak görüyorum. Trump bunu muhtemelen ABD içindeki konumunu güçlendirmek için kullanmayı amaçlıyor" dedi. (Dış Haberler)