Tarihi köprünün gözlerini toprakla doldurdular
Diyarbak'da tarihi On Gözlü Köprü’nün iki gözünü toprakla doldurdular. Yetkililer henüz bir açıklama yapmadığı için iki gözün kimler tarafından doldurulduğu bilinmiyor. Ancak doldurulan alanlara çay bahçesini işletenler masaları atmakta gecikmediler.
DUVAR - Diyarbakır'da hafta sonu On Gözlü Köprü’ye gidenler gördüklerine inanamadı. On gözlü Köprü’nün iki gözü doldurularak kapatılmış, kapatılan yere çay bahçeleri kurulmuştu. Çay bahçesi işletmecileri Köprü’nün gözlerini “yetkililerin” doldurduğunu iddia etti, yetkililerden ise konuyla ilgili bir açıklama yapılmadı.
Ancak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından On Güzlü Köprü ve Kırklar Dağı civarında çalışma yürütüldüğü biliniyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütülen “Diyarbakır İli Dicle Vadisi, Kırklar Tepesi Rekreasyon Alanı Kentsel Tasarım ve Peyzaj Uygulama Yapım İşi” projesi çerçevesinde On Gözlü Köprü’nün etrafında ve Kırklar Dağı tepesinde çalışmalar devam ediyordu. Ancak köprünün her iki ucundaki ayakların hangi amaçla toprakla doldurulduğu bilinmiyor.
‘YETKİLİLER YAPTI’
On Gözlü Köprü’nün iki yakasında çay bahçesi işletenler, köprünün iki gözünün toprakla doldurulmasıyla bir ilgilerinin olmadığını dile getirdiler. İşletmeciler, “Burayı yetkililer doldurdu” derken, yetkililerden konuyla ilgili bir açıklama yapılmadı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğü yetkilileri Bakanlık izni olmadan basın yayın organlarına bilgi vermeyeceklerini belirterek açıklama yapmaktan kaçındı. Güneydoğu Ekspres gazetesine konuşan Diyarbakır İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü yetkilileri ise On Gözlü Köprü’de yaşanan tarih kıyımına ilişkin gerekli tutanaklar fotoğraflı bir şekilde Valilik, Sur Belediyesi ve Büyükşehir Belediyesine iletildiğini ve en kısa sürede gereğinin yerine getirilmesini beklediklerini söylediler.
‘
HİÇBİR DEĞERE SAYGILARI YOK’
Konuyla ilgili Duvar’a bilgi veren TMMOB Diyarbakır İl Başkanı Şerefhan Aydın ise Hevsel Bahçeleri, Kırklar Dağı ve On Gözlü Köprü civarındaki çalışmaların Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yürütüldüğünü belirterek bütün kararların Ankara’da alınmasını eleştirdi. Aydın, söz konusu projelerin kentin sivil toplum örgütlerine danışılmadan yapıldığını belirterek şunları söyledi:
"Bu çalışmalar, ‘Diyarbakır İli Dicle Vadisi, Kırklar Tepesi Rekreasyon Alanı Kentsel Tasarım ve Peyzaj Uygulama Yapım İşi’ çerçevesinde yapılıyor. Projenin detaylarını istediğimiz Çevre ve Şehircilik Bakanlığı İl Müdürlüğü, projenin askıda olduğunu, oradan öğrenebileceğimizi söylüyor. Ancak söz konusu projede hiçbir ayrıntı yok. UNESCO’nun dünya mirası ilan ettiği Hevsel Bahçeleri’nde ağaçlar sökülüyor, On Gözlü Köprü’nün iki gözü dolduruluyor ve bunların neden yapıldığı konusunda hiçbir bilgi paylaşılmıyor. Bunların hiçbir değere saygıları kalmamış.”
Şerefhan Aydın, edindikleri bilgilerden yola çıkarak Kırklar Dağı’nın yamacında cami, otopark ve çay bahçelerinin yapılacağını söyledi.
ON GÖZLÜ KÖPRÜ
On Gözlü Köprü’nün tarihçesine ilişkin bazı kaynaklarda 6. yüzyılda I. Anastasias döneminde yapıldığı bilgisi yer alıyor. Köprüye ilişkin bilgiler şöyle: "Köprü zaman içerisinde şehri kuşatan kuvvetler tarafından yıktırılmış, daha sonradan yeniden onarılmıştır. Şehrin en son Bizans İmparatoru Juannes Tzimisces tarafından 974 yılında kuşatılması sırasında yıktırıldığı bilinmektedir. Daha sonra Emevi Halifesi Hişam döneminde köprünün onarım görmüştür. Köprünün güneybatı bölümünde ilk üç gözde yer alan kitabeye göre köprü, 1065-1067 yıllarında Mervaniler tarafından Nizamüddin Nasr döneminde yapıldığını, diğer kısımlarının da onarıldığı anlaşılmaktadır. Köprünün günümüze kadar gelen son yapım ve onarımı, Mervanoğlu Nizamüddevle Nasr’ın buyruğu üzerine, 1065-67 tarihlerinde yapılmıştır. 18 metre boyu olan yapının kitabesi, köprünün güney yüzünde ve ilk üç göz arasındadır. Köprünün kitabesinin sonunda aynı hizada bazalt taş üzerine işlenmiş, bir çerçeve içinde, sağa dönük bir aslan kabartması bulunuyor.
On Gözlü Köprü, 2008 yılında Osman Baydemir’in belediye başkanlığı döneminde trafiğe kapatılmış ve çevre düzenlemesi gerçekleştirilmişti. Diyarbakırlılar için mesire yeri olarak kabul gören On Gözlü Köprü civarında çay bahçeleri açılmıştı.