Tarım Kredi Kooperatifi’nde indirimin adı var, kendisi yok

Nur Kaplan-Serkan Alan

ANKARA - Yüksek enflasyon ve temel gıda ürünlerinde yaşanan fahiş fiyat artışlarının ardından iktidar kanadından yeni bir hamle geldi. Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın fiyatların düşürülmesi için Tarım Kredi Kooperatiflerine “talimat” vermesinin üzerine bin 400 şubesi bulunan kooperatif marketlerde 30’un üzerinde tüketim maddesinde “indirimli satışlar” bugün itibariyle başladı.

Ankara’da Mamak ve Keçiören ilçelerinde bulunan Tarım Kredi Kooperatifleri'nin marketlerine sabahın erken saatlerinde giderek alışveriş için gelenlerle konuştuk, fiyatları karşılaştırdık. 

‘BİZİ BU HALE DÜŞÜRDÜLER’

Ankara’nın Mamak ilçesi Abidinpaşa semtinde bulunan Tarım Kredi Kooperatifi marketinin açılış saati olan 09.00’dan önce yüzün üzerinde kişi market önünde sırada bekledi. “Zaten çoğu şey yoktur”, “Erkenden geldik umarım hayal kırıklığına uğramayız” cümleleriyle beklenilen sıra, marketin açılış saati yaklaştıkça daha da uzadı. Market çalışanının kapıda belirmesiyle hareketlenen kalabalık markete sırayla alımın yapılacağının duyurulmasının ardından bekleyişini sürdürdü.

Marketin açılışının öncesinde sırada beklediği çocuklarına, “Sakın aradan geçeyim demeyin ezerler sizi, dikkat edin” diyen ve ev hanımı olduğunu söyleyen bir kadınla konuştuk. Gıda fiyatlarında yaşanan artışlarla birlikte “indirim kovalamaya” başladıklarını söyleyen annenin sohbetimizdeki ilk cümlesi, “İyi ki rezilliğimizi çekmeye gelmişsiniz. Halkın sabahın köründe düştüğü hale bak” oldu. Markete hep çocuklarıyla geldiğini, bu durumu onlara yaşattığı için üzgün olduğunu söyleyen kadın, “Şu hengamede çocuğuma bu psikolojiyi yaşattığım için vicdanen çok rahatsızım. Şimdi içeriye gireceğiz hengameyi gör. Yazık değil mi bunlara? Bilinç altına yerleşecek şeylere bak. Nerede iman, nerede kul hakkı? Ama bizi bu hale düşürdüler. Ben bu çocukları sıcak yatağında yatırmayı bilmiyor muyum? Ama çaresizlik, bekliyoruz” diye konuştu.

‘ÇOCUĞUM BİLE MARKETE GİDİNCE BİR ŞEY İSTEMEMEYE ALIŞTI’

Bu sohbete ev hanımı olduğunu söyleyen başka bir kadın da dahil oldu. Yeni doğan bebeğini uykuda bırakarak sıraya girdiğini söyleyen kadın, son dönemde artan fiyatları takip edemez olduklarını, temel gıdalar dışında harcama yapamadıklarını, yakında temel gıdalardan da kesinti yapmaya başlayacaklarını söyledi ve şöyle devam etti:

“Pazar arabasıyla buraya geldim ama inanır mısın yolda ‘sanki bunu doldurabileceğim’ diyerek pişman oldum. Yedi yaşında bir çocuğum daha var. İstediklerini alamadığım için onunla markete gidemiyordum. Artık çocuğum bile markete gidince bir şey istememeye alıştı. Her gün ne yemek yapacağım diye düşünmekten psikolojim bozuldu. Elde de avuçta da yok.”

‘AĞZIMIZA BAL ÇALMAK İÇİN BİZİ BURAYA ÇAĞIRDILAR HERHALDE’

Mamak’taki Tarım Kredi Kooperatifi marketinde sıranın iyice uzadığı dakikalarda marketin açılış saati de geldi. Beşer onar içeriye alınana müşterilerden bazıları içeriye girmelerinden çok kısa bir süre sonra bir hışımla dışarıya çıktı. “Makarna ve salça dışında alınacak bir şey yok”, “Boşuna beklemeyin indirim falan yok”, “6'da sıraya girdik. İki tane makarna aldık çıktık, hiçbir şey yok”, cümleleriyle çıkan müşterilerin ardından sırada tansiyon yükseldi. “Ağzımıza bal çalmak için bizi buraya çağırdılar herhalde” diyenlerden bazıları sıradan ayrılırken bazı kişiler ise “en azından bir bakalım” diyerek sırada durmaya devam etti. Sırada bekleyenlere yoldan geçenlerin, “Ne sırası bu?” sorularının işitildiği dakikalarda, “'İndirim var' dedi ya Erdoğan onu bekliyoruz. Ama çıkanlara göre indirim falan yok” yanıtları kayda geçti.

‘NEYİN FİYATINI DÜŞÜRDÜNÜZ DE BİZİ BURAYA ÇAĞIRIYORSUNUZ?’

Tarım Kredi Kooperatifleri'nin kendi ürünleri ve yaygın markaların ürünlerinin satıldığı markette bir süre sonra kalabalığın tamamı içeriye bizimle birlikte girdi. Market içerisinde “indirimli” ürünlerin arandığı dakikalarda etiketler müşterileri memnun etmedi. “Bu fiyatlar dünle aynı, nerede indirim”, “Siz bizimle dalga mı geçiyorsunuz? Neyin fiyatını düşürdünüz de bizi buraya çağırdınız” sorularının işitildiği anlarda birçok insanın elinin boş çıkışa doğru yönelmesi dikkat çekti.

Şeker başta olmak üzere bazı temel gıdaların markette olmamasına sinirlenenler sitemlerini çalışanlara yöneltirken, “Yürü yürü yürü ya, milleti kandırmaktan başka bir şey değil bunların yaptıkları”, “Maksat buralara müşteri çekmek herhalde indirim falan yok” cümleleri de işitildi.

Bu sırada market çalışanının, “Pirinçler bir adetle sınırlı” cümlesi de müşterilerin tepkisine neden oldu. İndirimde olduğu söylenen ürünlerin satışının bir adetle sınırlandırılmasına tepki gösterenlere yanıt veren market çalışanı, “Kasa birden fazla ürünü geçmiyor ben ne yapayım? Amaç herkes alabilsin” yanıtını verdi.

BİRÇOK ÜRÜN ZİNCİR MARKETTE DAHA UCUZA SATIŞTA

Tarım Kredi Kooperatifi’nin Abidinpaşa şubesinde müşterilerle birlikte biz de fiyatları kontrol ettik. İndirim yapılacağı söylenen ürünlerden bazılarının fiyatlarını not aldık. Kooperatif marketin yirmi adım ötesinde Türkiye genelinde binlerce şubesi olan bir market ile not aldığımız ürünlerin fiyatlarını karşılaştırdık. Öte yandan Tarım Kredi Kooperatifi’nin şubeleri arasında aynı ürünlerin farklı fiyatlarda satıldığı da dikkat çekti.

Patatesin 7,95 TL, soğanın ise 5,95’ten satıldığı kooperatif marketin yanındaki zincir markette bu ürünlerin fiyatları sırasıyla 10,90 ve 8,90 olarak dikkatimizi çekti. Kooperatif marketinde bir kilogram un 10 TL, mercimek 19,90 TL, bir litrelik süt 14,75 TL, 6’lı kağıt havlu 30 TL iken aynı ürünler zincir markette de aynı fiyattan satıştaydı. İndirimin olacağı açıklanan bazı ürünlerde ise zincir marketteki fiyatlar daha uygundu. Örneğin 15’li yumurta Tarım Kredi Kooperatifi marketinde 39,25 TL iken zincir markette 29,50 TL, 30’lu çocuk bezi kooperatif marketinde 135 TL iken zincir markette 125 TL, bir kilogramlık domates salçası kooperatif marketinde 16,50 TL’yken zincir markette 15 TL idi. Tarım Kredi Kooperatifi’nde en yaygın satılan ve paketi 6,90 TL olarak dikkat çeken makarna da yine zincir markette 4,40 TL olarak satışa sunulmuştu.

‘’KÂR AMACI GÜTMEYECEĞİZ DİYORLAR’ DAHA ÖNCE NİYE YAPILMADI?’

Ankara’da fiyat indirimi için gittiğimiz bir diğer adres ise çoğunlukla dar gelirli insanların yaşadığı Keçiören İncirli’deki Tarım Kredi Kooperatifi Marketi oldu. Sabahın erken saatlerinde 20 kişi ile başlayan sıra, saat ilerledikçe 100’ü buldu.

Emekli olduğunu söyleyen bir kadınla konuştuğumuzda, sabah haberlerini izlerken indirimi duyduğunu, hastane randevusuna gitmeyerek uygun fiyatlı ürün almak için geldiğini, buraya geldiğinde de uzun bir sıra beklemediğini ifade etti. “Bugün de bol bol makarna alacağım. Madem ki indirim yapılabiliyordu her yerde yapsınlar. Diğer marketler her gün fiyat değiştiriyorlar” diyen kadının arkasında sırada bekleyen ve sohbetimizi duyan bir diğer kişi ise yapılan indirimlerin seçime bir hazırlık olduğunu belirterek, “Kâr amacı gütmeyeceğiz diyorlar, daha önce niye yapmadı? Seçimler yaklaşırken mi aklınıza geldi? Bu vatandaşa yazık günah değil mi?” dedi.

Sabah sıcağının altında dakikalarca sırada bekleyen insanlar kapıların açılmasıyla çoğunlukla bakliyat ürünlerine yöneldi. Fiyatlarda değişiklik olmadığını görenler, “Fiyatlar aynı, 5 kuruş indirim yok, hiçbir şey düşürmemişler” ifadelerini kullanırken, pazar arabaları boş kaldı. Bu sırada ellerinde telefonlarla fiyat karşılaştırması yapanlar da dikkat çekti. Alışveriş için sabahın erken saatinde markete gelen kadınlar, ellerinde yarım kiloluk zeytin, bir kutu salça ile evlerinin yolunu tuttu.